Değişik turunçgil anaçlarının washington navel, valensiya, moro ve yafa portakal çeşitlerinin meyve verim ve kalitesi üzerine etkileri

Abstract

-163- 6. OZBT Bu çalışmada Yeril turunç (Citrus aurantluıa L. ), Troyer ve Carrlzo sitranjlan (Poncirus trifoliata Raf. x Citrus sinensis Osb. ), Yuzu (Citrus Junos Sieb. ex. Ten. ), Volkameriana ( Citrus VDİkaaeriana Tan. ve Pasq.), Taiwanica (Citrus taiwanica Tan. ve Shim.), Kleopatra mandarini (Citrus reshni Tan.), Brezilya turuncu ( Citrus aurantiun L. var. `Brezilya`), Benecke Üç Yapraklı (Poncirus trifoliata Saf. var. `Benecke`), kaba liman (Citrus jambhiri Lush.), sitrumela 1452 (Poncirus trifoliata Raf. x Citrus paradisi Kacf.), anaçlarının üzerlerine asılı Washington Havel, Valensiya, Koro ve Yafa portakal çeşitlerinin meyve verim ve kalitesi üzerine etkileri araştırılmıştır. Deneme 1982 yılında Ç. ü. Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü `Turunçgiller Anaç Parseli`ne 7 x 7 m aralıklarla dikilmiş olan ağaçlarda 1987, 1988 ve 1989 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmanın 3 yıllık sonuçlarına göre elde edilen bulgular aşağıdaki gibi özetlenebilir: 1) Ağaç basına en yüksek meyve verimi Volkameriana üzerine asılı Washington Savel, Valensiya ve Koro kan portakalında (sırasıyla 82.64, 97.91, 101.13 kg/agaç) belirlenmiştir. Yafa portakalında ise, en yüksek verim Troyer sitranj ındakilerde (31.07 kg/agaç) saptanmıştır. Bn düşük verim miktarları Washington Havel portakalında Benecke Öç Yapraklı (27.89 kg/agaç); Valensiyada Taiwanica (36.95 kg/agaç); Koro ve Yafa portakallarında ise, Yerli turunç (sırasıyla 22.63 ve 7.04 kg/agaç) üzerine asılılardan elde edilmiştir. 2) Washington Havel ve Koro kan portakalında Volkameriana (sırasıyla 275.51, 186.85 g) ; Yafada ise, Yuzu anacı en iri meyveleri (238.25 g) oluşturmuşlardır. Valensiya portakalında bu karakter yönünden istatistiksel olarak önemli farklılık bulunamamıştır. En küçük meyveler, Washington Uavelde Taiwanica; Koro kan portakalında Kleopatra mandarini; Yafa portakalında ise, Yerli turunç anaçlarına asılılardan (sırasıyla 217.64, 144.21, 190.85 g) elde edilmiştir. 3) Washington Bavel portakalında en kalın kabuklu meyveler Volkameriana (7.24 mm); Valensiya ve Yafa portakallarında ise, Yuzu üzerindekilerde (sırasıyla 7.20 ve 9.04 mm) belirlenmiştir. En ince kabuklular Washington îavel portakalında sitrumelo 1452; Valensiyada Taiwanica; Yafada İse, Yor 1 1 turunca ayılılardan (sırasıyla 5.81, 6.11,-164- 7.44 um) elde edilmiştir. Moro kan portakalında kabuk kalınlığı yönünden istatistiksel olarak önemli bir fark bulunamamıştır. 4) Usare içeriği bakımından Washington Havel, Valensiya ve Yafa portakallarında en yüksek değer Carrizo sitranjmda (sırasıyla % 43.56, 45.45, 41.59) saptanmıştır. En düşük değer Washington Havel ve Valensiyada Volkameriana anacında (sırasıyla % 36.92, 36.63); Yafa portakalında ise, Yerli turunçta <% 34.36) belirlenmiştir. Moro kan portakalında usare içeriği bakımından anaçlar arasında önemli farklılık bulunamamış t ir. 5) Suda çözünebilir kuru madde miktarı yönünden Washington Havel portakalında en yüksek değer Troyer sitranjmda (%12.63); en düşük ise, Volkamerianada (»11. 15) saptanmıştır. Valensiya portakalında Volkameriana ve Taiwanica en yüksek (sırasıyla %12.66 ve 12.61); Yuzu ise, en düşük kuru madde miktarı değerini (% 11.34) almışlardır. Koro ve Yafa portakallarında bu karakter yönünden istatistiksel olarak farklılık bulunamamıştır. 6) S.C. K. M. /Asit oranı yönünden Washington Havel portakalında en yüksek değer Taiwanicada (11.34); en düşük `değer ise, sitrumelo 1452 de (10,12) belirlenmiştir. Valensiya portakalında ise, Taiwanica ve Volkameriana en yüksek değerleri (sırasıyla 10,62 ve 9.74) almışlardır. Moro kan portakalında en yüksek oran Carrizo sitranjından; en düşük ise, Yuzudan (sırasıyla 11,24 ve 9,27) elde edilmiştir. Yafa portakalında bu karakter yönünden anaçlar arasında fark bulunamamıştır. 7) Volkameriana üzerine aşılı Washington Havel portakalında meyve iriliğinin artışı yanında meyve kabuğu iyi renklenememiş ve pürüzlülük göstermiştir. Buna karşın, Valensiya portakalında en iyi renklenme Volkameriana, kaba limon ve Taiwanicada belirlenmiştir. Koro portakalında en iyi kabuk renklenmesi Troyer sitranjmda; en az ise, Taiwanicada görülmüştür. Yafa portakalında da Troyer sitranjı kabuk renkliliğini geliştirmiştir, 6) En iri taçlı ağaçları Washington Havel, Valensiya ve Koro kan portakallarında Volkameriana (sırasıyla 27.76, 36.60 ve 42.69 m3); Yafada ise, Taiwanica (27.23 m3) oluşturmuştur. En küçük taçlı ağaçlar, Washington Havelde Benecke üç Yapraklı (14.43 m3) üzerindekilerde; Valensiya ve Moro kan portakalında ise, Yerli turunca aşılılarda (sırasıyla 21.75, 20.33 m3) saptanmıştır. Yafa portakalında, Troyer sitranjı en küçük taçlı ağaçları (15.45 m3) oluşturmuştur.-185- 9) En hızlı kalem büyümesi Washington lavel portakalında sitrumelo 1452; Valensiyada Brezilya turuncu; Jtoro kan portakalında Volkamerianada olurken; en yavaş büyüme ise, Valensiya ve Moroda Troyer sitranjı; Washington ffavelde ise, Benecke Üç Yapraklıda belirlenmiştir. Yafa portakalında en güçlü büyüme Kleopatra mandarininde; en zayıf Troyer sitranjmda saptanmıştır. 10) Anaç-kalem uyuşması bakımından Washington Havel portakalında en iyi uyuşma Brezilya turuncunda; en farklı Benecke Öç Yapraklıda görülmüştür. Valensiya ve Koro kan portakalında en iyi uyuşma Yerli turunçta; Yafada ise, Yerli turunç ve Kleopatra mandarininde belirlenmiştir. En farklı uyuşma, Valensiya portakalında Taiwanica, sitrumelo 1452 ve Brezilya turuncunda; Koro kan portakalında Troyer sitranjı ve Volkameriana; Yafa portakalında ise Troyer sitranjmda saptanmıştır. 11) Tartılı derecelendirme seklinde yapılan değerlendirme sonuçlarına göre, Washington Havel, Valensiya ve Koro kan portakalında Volkâmeriana; Yafa portakalında ise, Troyer sitranjı en yüksek puanı almışlardır.

-166- 7. SOTMABY In this study, the effects of local sour orange <Citrus aurantiua L.), Troyer and Carrizo citranges ( Pone i r us trifollata Raf. x Citrus sinensis Osb. ), Yuzu (Citrus junos Sieb. ex. Ten. ), Volcameriana < Citrus volkaaeriana Tan. and Pasq. ), Taiwanica (Citrus taiwanica Tan. and Shim.), Cleopatra mandarin <Citrus reshni Tan.), Brazilian sour orange (Citrus aurantiua L. var. `Brazilian` ), Benecke trifoliate (Poncirus trifollata Raf. var. `Benecke`), rough lemon (Citrus Jambhiri Lush.) and citrumelo 1452 (Poncirus trifollata Raf. x Citrus paradisi Macf. ) rootstocks on fruit yield and quality of Washington Havel, Valencia, Koro blood orange and Shamouti oranges were investigated. The experiment was carried out during 1987-1989 at the Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, university of Çukurova on the trees planted as 7x7 m in `Citrus Rootstocks Research Parcels` in 1982. The results of three years experiments as: 1) The highest yield per tree were obtained from Washington Havel, Valencia and Moro blood orange on Volcameriana (82.64, 97.91, 101.13 kg/tree respectively), Shamouti orange on Troyer citrange (31.07 kg/tree). The lowest yields were obtained from Washington Havel on Benecke trifoliate (27.89 kg/tree) J Valencia on Taiwanica (36.95 kg/tree); Moro blood and Shamouti oranges on local sour orange rootstocks (22.63, 7.04 kg/tree respectively). 2) Considireng the size of fruits; Volcameriana for Washington Havel and Moro blood orange (275.51, 186.85 g respectively); Yuzu for Shamouti (238.25 g) produced the largest fruits. There wasn't statistically important difference for this character on Valencia orange. The smallest fruits were obtained from Washington Havel on Taiwanica; from Moro on Cleopatra mandarin; from Shamouti on local sour orange (217.64, 144.21, 190.85 respectively). 3) In Washington Havel orange rind thickness was the greatest on Volcameriana (7.24 mm); in Valencia and Shamouti oranges on Yuzu (7.20 and 9.04 mm respectively). The thinnest rind were obtained from Washington Havel on citrumelo 1452; Valencia on Taiwanica and Shamouti on local sour orange (5.81, 6.11, 7.44 mm respectively). In Koro blood orange the rootstocks were not effective on the rind thickness.-167- 4) The juice content of Washington Havel, Valencia and Shamouti oranges was the highest on Carrizo citrange <43.56, 45.45, 41.59 % respectively). The least juice contents were obtained from Washington Havel and Valencia when they were on Volkameriana (36.92, 36.63 % respectively), and Shamouti on local sour orange <34.36 %). In Mora blood orange the rootstocks were not effective on the juice contet. 5) The soluble solids content of Washington Havel was found as the highest on Troyer citrange <12.63 %> and the lowest on Volcameriana (11.15 %). In Valencia orange the highest values were obtained when it was on Volcameriana and Taiwanica (12.66 and 12.61 % respectively) and the lowest value was obtained on Yuzu (11.34 %), In Moro and Shamouti oranges there weren't statistically important differences. 6) The highest value of soluble solids content/acidity ratio had been, obtained from Washington Havel on Taiwanica (11.34) and the lowest from citrumelo 1452 (10.12). In Valencia orange the highest values obtained from Taiwanica and Volcameriana (10.82, 9.74 respectively). In Moro blood orange the highest ratio was obtained on Carrizo citrange and the lowest on Yuzu (11.24, 9.27 respectively). In Shamouti orange there was no difference beetween rootstocks in this respect, 7) Washington Havel on Volcameriana beside increase in fruit size, showed pale rind coloring and roughness. On the other hand, the Valencia orange showed best coloring on Volcameriana, rough lemon and Taiwanica. Whereas, the best rind coloring was found in Moro blood orange on Troyer and least rind coloring when it was on Taiwanica. The Troyer citrange caused to increase the rind coloring in Shamouti orange. 6) The largest tree sizes were obtained from Washington Havel, Valencia and Moro blood oranges on Volcameriana rootstocks ( 27.76, 36.60, 42.69 m3 respectively); and from Shamouti on Taiwanica (27.23 m3). The smallest tree sizes were obtained in Washington Havel on Benecke trifoliate (14.43 m3); in Valencia and Moro blood oranges on local sour orange (21.75, 20.33 m3 respectively). In Shamouti orange the smallest tree was on Troyer citrange (15.45 m3). 9) The most vigorous scion growth was obtained from Washington Havel on citrumelo 1452; from Valencia on Brazilian sour orange; from Moro blood orange on Volcameriana. The least growth was obtained in Valencia and Moro oranges on Troyer citrange; in Washington Havel on Benecke trifoliate.-168- In Shamouti, the most vigorous growth was determined on Cleopatra mandarin; the least growth was on Troyer citrange. 10) The best scion- root stock compatibility was found between Washington Havel and Brazilian sour orange; the least compatibility was found between Washington Havel and Benecke trifoliate. In Valencia and Mora blood oranges the best compatibility was determined on local sour orange; In Shamouti it was on local sour orange and Cleopatra mandarin. The most incompatibilities were found in Valencia when it was on Taiwanica, citrumela 1452 and Brazilian sour orange; in Koro when it was on Troyer citrange and Volcameriana; and in Shamouti on Troyer citrange, 11) According to the results of Weighted Means, Washington Havel, Valencia and Koro blood oranges on Volcameriana and Shamouti orange on Troyer citrange gave the highest values.