Kızılçam`da meşcere gelişmesinin simülasyonu

Abstract

`Kızılçamda Meşcere Gelişmesinin Simülasyonu` isimli bu çalışmada Türkiye' deki normal kapalı müdahale görmemişdoğal kızılcam meşcereleri incelenmiştir. Bu amaçla Kahramanmaraş, Adana, Mersin, Antalya ve Muğla Bölge Müdürlükleri'nden alman 265 geçici deneme alanında birçok ölçme yapılmıştır. Çalışma tek ağaca dayalı olarak yapılmıştır. Önce tek ağaçların değişik koşullardaki artım ve büyüme ilişkileri incelenmiş, daha sonra meşcereye geçilmiştir. Bu geçiş için simülasyon tekniği kullanılmıştır. Meşcereye ilişkin değerlendirme ve hesaplamalar, simüle edilen bu meşcere üzerinde yapılmıştır. Bonitet endeksi, yaş ve ağaçlanıl fiziki büyüklükleri yanında, ağaçlararası mesafeye bağlı bir modelle ifade edilen bîr faktör (BEN) geliştirilmiştir. Bu faktör komşuluk ilişkilerini yansıtmakta ve tek ağaç büyümesinin daha iyi tespitine olanak sağlamaktadır. Öncelikle büyüme endeksi adı verilen bu faktörle tek ağaç artımları arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu incelemede ağaçların göğüs çapı, göğüs yüzeyi ve hacım artımları kullanılmıştır. Sonuçta büyüme endeksinin tek ağaç artımındaki varyasyonunun %50 sini açıklayabildiği anlaşılmıştır. Varyasyonun kalan kısmı bonitet endeksi, yaş, göğüs çapı ve boy gibi faktörlerle açıklanmaya çalışılmıştır. Böylece bütün bu faktörlerle ağaçların hacım artımlarının %89 luk kısmı açıklanabilmiştir. Yukarıda sözü edilen çalışmalara ek olarak, ülkemizdeki kızılçamlar için tek ağaç hacım artınımın yükselen rakımla birlikte değişip değişmediği de araştırılmıştır. Bu amaçla tek ağaçların peryodik hacmi artımı ile (15 - 28 cm çap aralığı için) rakım (0 - 1200 m için) arasındaki ilişkiye bakılmıştır. İlişkinin korelasyon katsayısı çok küçük (r = 0,0281) olarak hesaplandığı için, hacım artımının rakıma göre değişmediği sonucuna varılmıştır. Meşcere simülasyonu için 15 yaşında bir başlangıç meşceresi tesis edilmiştir. Ağaç koordinatları tesadüfi sayılardan faydalanılarak türetilmiştir. Fakat ağaç aralıkları kontrollü olarak yerleştirilmiştir. Çünkü Clark - Evans' m rastlantısızlık endeksi ile yapılan testte 15 yaşındaki aynı yaşlı doğal kızılcam meşcerelerinde ağaçlararası mesafenin tesadüfen dağıtmadığı görülmüştür. Bu başlangıç meşceresindeki çaplar normal dağılımdan türetilmiştir. Buradaki normal dağılımın parametreleri değişik bonitetlere göre hesaplanmıştır. Başlangıç meşceresindeki ağaç boyları ise, bonitet endeksi, yaş ve çapın bir fonksiyonu olarak hesaplanmıştır. Ağaç sayısı da, değişik bonitetler için büyüme endeksinden faydalanılarak kestirilmiştir. 11515 yaşında türetilen başlangıç meşceresi bilgisayarda 120 yaşma kadar büyütülmüştür. Ayns zamanda, bu meşcereden bir sürekli deneme alanı alınmıştır. Simülasyon programı defalarca çalıştırılmış ve alınan deneme alanlarında hacım ve hacım elemanları hektardaki değerleri cinsinden hesaplanmıştır. Bu çalışmada kullanılan simülasyon programı GWBASIC dilinde yazılmış ve daha sonra TURBO BASIC diline çevrilmiştir. Bu program her bonitet derecesi için ayrıca çalıştırılmıştır. Bu hesaplamalarda elde edilen sonuçlar ortalama olarak yaş ve bonitet derecesine göre hasılat tablosu şeklinde düzenlenmiştir. Yukarda sözü edilen çalışmalardan başka, bir de kızılcam için bonitet dereceleri ve bonitet endeksleri tablosu hazırlanmıştır.

Stand Growth Simulation ForPinus brutia Ten. In this study named `Stand Growth Simulation For Pinus brutia Ten.`, even-aged Pinus brutia Ten. natural stands of normal canopy closure in Turkey were examined. For this purpose, a lot of measurements were carried out in 265 temporary sample plots selected from Kahramanmaraş, Adana, Antalya, Mersin and Muğla regions. The study was based on individual tree growthand increment. At the beginning of the study, growth relationships of individual trees in different conditions were examined and then, passed to the simulated stand. In order to realize this transition, the simulation technique was used The evaluations and calculations related to the stand growth were made in this simulated stand. In addition to the site quality, age and dimensions of trees, a new factor based on distance dependent model was developed for obtaining the neighboring relationships and determining more reliable results concerning individual tree growth. This intertree distance dependent factor was named as growth index (BEN) and first of all, relationship between this factor and tree growth was tested. For testing this relationship some individual tree characteristics such as dbh, basal area and volume increments were used. Consequently, this test showed that this factor (BEN) was able to explain the SO percent proportion of growth variation of trees. The residual proportion of tree growth was tried to be explained by using site index, dbh and tree height factors. Thus, all these factors appeared to explain 89 percent proportion of tree volume incerement. In addition to the studies mentioned above, the changes in tree volume increment depending upon the altitudes of the areas of Pinus brutia Tea in the country, was examined as well. For this purpose, relationship between periodic volume increments of individual trees (having diameters from 15 to 28 cm ) and altitudes ( changing from 0 to 1200 m ) was tested. The correlation coefficient was found very low ( r = 0.0281 ) and it was obvious that altitudes did not effect to the volume increment of trees. An initial stand of 15 years old was established for stand simulation. The coordinates of trees in this stand were obtained at random, but the tree intervals were settled under control. Because, according to the test done by using Clark-Evans's index, the spacing of trees in the natural and even-aged stand of 15 years old was not found random. The diameters of the trees in this initial stand was derived randomly from normal distribution. The normal distribution parameters used here, was determined for different site qualities. Although, tree heights of initial stand was calculated as a function of site index, dbh and age. Furthermore, number of trees was estimated for different site qualites by using growth index.The initial stand established at the age of 15 was grown up to the age of 120. At the same time, a permanent sample plot was taken from this initial stand. Thus, whenever the simulation computer programme were run, the volumes and volume parameters of this sample plot were obtained per hectare. The simulation computer programme used in this study was written in gwbasic, then translated to TURBO BASIC language. This programme was run separately for each site quality. The average values of the results derived from these calculations were tabulated as a yield table in respect of site quality and age. In addition to the studies mentioned above, site quality and site index tables were prepared for Pinus brtitia Ten. stands.