Yönetsel ve örgütsel açıdan İstanbul Boğazı deniz trafiği seyir ve çevre güvenliği

Abstract

V. ÖZET Yönetsel ve Örgütsel Açıdan İstanbul Boğazı Deniz Trafiği, Seyir ve Çevre Güvenliği İstanbul Boğazı dünyanın en önemli suyollarından birisidir. Türkiye için önemli olduğu kadar, Karadeniz'e kıyısı olan ülkeler için de hayati önemi vardır. Son yıllarda, dünya genelinde uluslararası ticaretin artmasına paralel olarak, deniz taşımacılığı arzının büyümesi, Dünya Deniz Ticaret Filosunun hızla büyümesine neden olmuştur. Bu büyüme, dünyanın diğer önemli ve dar suyollarında olduğu gibi, İstanbul Boğazında da trafik yoğunluğunu artırmıştır. İstanbul Boğazındaki, trafik artışının, ayrıca bölgesel ve yerel nedenleri de vardır. Bu gelişmelerin sonucunda; son yıllarda Boğaz' da meydana gelen deniz kazaları da çoğalmıştır. Bu çalışmada, Bölgenin tehlikelerden arındırılması ve emniyetli bir suyoluna dönüştürülmesi hedeflenmiştir. Bunun için, öncelikle Bölgenin, tehlike unsuru olan özellikleri tespit edilmiştir. İstanbul Boğazı, jeomorfolojik yapısı ve topografyası, karmaşık yüzey akıntıları, meteorolojik olayların olumsuz etkileri, çok yoğun yerel deniz trafiği, seyir kanalındaki çeşitli doğal ve yapay engelleriyle son derece tehlikeli bir suyoludur. Bu tehlike, özellikle, yöreyi iyi bilmeyen gemi kaptanları için daha fazladır. Bulgular bölümünde ise, İstanbul Boğaz'ındaki mevcut seyir düzeninin (sağ seyir düzeni) başlangıç tarihinden buyana, Boğaz' da meydana gelen deniz kazaları analiz edilerek, kazaların oluş biçimleri ve nedenleri tespit edilmiştir. Bunun yanında, İstanbul Boğazında gözlem ve incelemeler yapılarak, uzmanlardan bizzat yerlerinde bilgiler alınmıştır. Ayrıca, anket düzenlenerek Türk ve yabancı gemi kaptanlarının ve özellikle İstanbul Boğazı'ında kılavuz kaptanlık yapan profesyonellerin görüşleri alınmıştır. Son olarak, simülasyon deneyleriyle yapılan çalışmalar desteklenmiş ve elde edilen bulgular ile İstanbul Boğazı'nın emniyetli bir suyolu haline getirilebilmesi için alınması gereken önlemler ortaya konulmuştur. 87

SUMMARY From the stand point of marine traffic management and organisation, navigational and environmental safety of the Strait of İstanbul The Strait of Istanbul is one of the most important waterways of the World. It has a vital importance for Türkiye and all other neighbouring countries around the Black Sea as well. In recent years, because of an increase in international trade and a parallel growth in marine transportation resulted a world-wide increase in marine trade fleets. This increase, like in many other important and narrow waterways of the World, caused a growth in the marine traffic density of the Strait of Istanbul. The increase of the traffic in the Strait of Istanbul, has also local and geographical reasons. Along with the latest developments, the marine casualties in the Strait have increased in the recent years. In this research, purification of the Strait from dangers was the objective. To achieve this, primarily the elements of danger have been determined. The Strait of Istanbul is an extremely dangerous waterway for the following reasons; geomorphologic structure (sharp turns, narrow canal, etc.), mixed surface streams, negative effects of meteorological phenomenon (restricted visibility), high density of sea traffic, natural and artificial obstacles in navigational area. It becomes particularly more dangerous for ship masters who are not familiar with the area.. In the second stage, occurrence and the reasons of the marine casualties in the Strait were identified through investigating and analysing the casualty data from the beginning of the existing navigational system (right side up, right side down or international system). Besides, by making observations and investigations in the Strait of Istanbul, valuable information was obtained from the experts at the right place. In addition to this, opinions of the professionals such as Turkish and foreign ship masters and particularly of those pilots working in the Strait were gathered by a questionnaire form. As a conclusion, the investigations and observations were supported by radar simulation and the measures for rendering the Strait of Istanbul to a safe waterway were demonstrated. 88