İstanbul`da meydanların peyzaj açısından değerlendirilmesi

Abstract

`İstanbul'da Meydanların Peyzaj Açısından Değerlendirilmesi`. Hızlı kentleşme, nüfus artışı kent yaşamını büyük ölçüde etkilediği gibi meydan gelişimini de olumsuz yönde etkilemektedir. Nüfus artışı ile birlikte mevcut olan meydan alanları da yeterli gelememektedir. Tarihi bir kent olan İstanbul'da hızlı kentleşme ve nüfus artışından nasibini almaktadır. Bugün on milyon'a yakın insan yaşayan İstanbul'da 1994 Nazım İmar Planı'na göre 2010 yılında bu rakam 17-18 milyona ulaşacak. Şehir alanlarında bir artış olamayacağına göre bu nüfus yığılması şehrin tarihi kimliğini tehdit edecektir.Bu nedenle yapılacak planlamalarda çok dikkatli olmak gerekmektedir. Meydan düşüncesinin bütün kültürlerde olduğu gibi İstanbul'da da uzun bir geçmişi vardır. Meydanlar yüzyıllar boyunca insanların buluşma ve toplanma yeri olmuştur. İstanbul Kenti'nde irili ufaklı birçok meydan bulunmaktadır. Bu meydanlar, genellikle camii, üniversite, iskele ve önemli resmi binaların etrasfinda oluşarak, insanları çeşitli amaçlarla biraraya getirmişlerdir, İstanbul tarihinde önemli bir yeri olan bu meydanlar bugün de meydan olarak değerini korumaktadır. `İstanbul'da Meydanların Peyzaj Açısından Değerlendirilmesi` adını taşıyan bu çalışmada İstanbul Kenti'nde önemli bir tarihi geçmişe sahip ve yoğun bir kullanım talebi olan altı meydan örneği seçilerek incelenmiştir. İstanbul'da yaşayan insanları biraraya getirebilen önemli bir toplanma ve buluşma yeri olan bu meydanlar; Beyazıt Meydanı, Taksim Meydanı, Üsküdar Meydanı, Ortaköy Meydanı, Beşiktaş Meydanı ve Sultanahmet Meydanı'dır. Bu meydanlar, birçok insan ve araç için bir toplanma ve geçiş mekanı oluşturduğuna göre, meydan olarak en iyi biçimde planlanması gerekmektedir. Bu amaçla birçok çalışma yapılmıştır, bunlardan bazıları amacına ulaşırken birçoğu da sonuçsuz kalmıştır. Bu çalışmada seçilen meydanların tarihi süreç içinden günümüze kadar geçirdiği evreler ve günümüzdeki durumu incelenmiştir. -77-

V. SUMMARY ` The determination of the values of squares in istanbul from the landscape point of wiev. ` The both rapid urbanization and population increase affect the city life and the development of squares in negative way. Because of increasing population, squares a.re insufficient. istanbul as a historical city, is affected by population increase and quick urban i sat i on. Accord ing to the Comprehea- s ive Plan of 1334 the population will be 17-16 millions in istanbul in which ten million people a.re living today. On the other hand, there won't be an increase of squares. This means that, the increase on population will threaten the historical identity of the city. For this reason, one should be more careful while he's planning. The idea of square have long past in it is all cultures. Squares have been places of meeting and gathering of people all through t'he centuries. There a.re a lot of big and little squares in istanbul. They are formed around the mosques, uni versities, seaports and official buildings, for gathering people for various aims. The squares which have a great importance in Istanbul's history, nowadays, protect same value. Selected six examples of squares which have rich a histo rical past and people use more, are examined in this work, called ` The determination of the values of squares in istan bul from the landscape point of wiev. ` These squares in which the people can meet and gather are; Beyazıt Square, Sultanahmet Square, Taksim Square, Üsküdar Square, Ortaköy Square and Beşiktaş Square. These squares were planned in a good form as squares because they are places which people and vehicles use for gathering and passing. For this aim many studies are done, some of them reach their aim, but some of them have got no result. -78-