Güney Ege Bölgesi`nde çipura (Sparus aurata l. 1758) balığı yetiştiriciliği yapan işletmelerin verimliliği

Abstract

Güney Ege Bölgesinde Çipura {Sparus aurata L.l 758) Balığı Yetiştiriciliği Tapan İşletmelerin Verimliliği. Avrupa'da ve Akdeniz ülkelerinde deniz balığı yetiştiriciliği giderek ticari bir önem kazanmaktadır. Özellikle dikkat çeken türler çipura, levrek ve kalkan'dır. Bu çalışma Türkiye'de 1985'li yıllardan başlayarak kapsam kazanan çipura balığı (Sparus aurata L., 1758) yetiştiriciliği, işletme bazında yapısal, teknik ve ekonomik yönünden incelenerek elde edilen bilgiler doğrultusunda işletmelerin verimliliğinin belirtilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada 14 adet işletme incelenmiş ve bu işletmelerden gerekli bilgiler toplanılmıştır. Yorumlamada kolaylık getirmek amacıyla işletmeler, üretim kapasitelerine göre 3 gruba ayrılmışlardır. Güney Ege Bölgesinde (Muğla) yetiştiricilik yoluyla sağlanan çipura ve levrek miktarı 1994 yılı için 5200 ton/yıl civarında olduğu bildirilrnektedir. Bunun da %70 oranını çipura balığı oluşturmaktadır. Denizdeki yetiştiricilik işletmeleri, sakin, hakim rüzgarlara kapalı koylarda ve yerleşim birimlerinden uzak yerlerde kurulmuştur. İşletmelerde genellikle basit, kolayca kurulabilen binalar tesis edilmiştir. İşletmelerin elektrik, ulaşım, haberleşme ve fiziksel yeterlilik gibi bazı ana gereksinimleri eksiktir. Ayrıca işletmelerin ihtiyacı olan yavru temini problemleri bulunmaktadır. Denizde, ağ kafeslerde entansif yetiştiriciliği yapılan balıkların 4 aylık gelişmeler belirlenmiştir. Bu çalışmada, çalışma sonucunda balıklarda saptanan gelişme ve yemden yararlanma değerleri de sunulmuştur. 68Birinci grup işletmedeki balıklar 115,40 + 13,21 gr. başlangıç ağırlığından 216,20 + 14,48 gr. ağırlığa ulaşmışlardır. Yaşama oranı %94,5, yem dönüşüm oranı 2.77 ve 4 aylık büyüme oranı %87,34 olarak bulunmuştur. İkinci grup işletmedeki balıklar 48,80+5,30 gr. başlangıç ağırlığından 126,20+13,93 gr. ağırlığa ulaşmışlardır. Yaşama oranı %100, yem dönüşüm oranı 2,30 ve 4 aylık büyüme oranı % 158, 60 olarak bulunmuştur. Üçüncü grup işletmedeki balıklar ise 185,50+14,06 gr. başlangıç ağırlığından 261,50+21,50 gr. ağırlığa ulaşmışlardır. Yaşama oranı %91, yem dönüşüm oranı 2,80 ve 4 aylık büyüme oranı %40,97 olarak bulunmuştur. Toprak havuzda bir yıl boyunca yetiştirilen balıkların yemden yararlanma oranı 2,50 olarak bulunmuştur. Bu havuzlarda 1 yıl yetiştiricilik sonucunda 365, 10+20, 10 gr. ortalama ağırlıkta balıklar elde edilmiştir. 0rl-10 gr. olarak işletmeye temin edilen balıkların 1 yıl yetiştiricilik sonucu, ağ kafeslerde 250-300 gr. ağırlığa ulaştıkları, toprak havuzlarda ise 350-400 gr. ağırlığa ulaştıkları tespit edilmiştir. Buna göre; toprak havuzlarda balıklar daha iyi gelişim göstermektedirler. Ayrıca işletmeye yeni getirilen yavru balıklar toprak havuzlarda daha iyi adaptasyon sağladıkları tespit edilmiştir. Ağ kafeslerde yetiştiricilik yapan işletmelerin ekonomik analizleri yapılmıştır. İşletmenin üretim kapasitesi arttıkça, karlığı artmıştır. Çalışmamızın sonucunda belirttiğimiz teknik, yapısal, ekonomik gibi bazı sorunların giderilmesiyle bölgede başlamış bulunan, gelişme sürecinde olan çipura yetiştiriciliğinin müteşebbüs sahiplerine ve ülke ekonomisine önemli ölçüde katkısı olacaktır. 69

SUMMARY The Productivity of the Farming Which farm Gilthead Sea-Bream (Spams aurata L.1758) in. The South Agean Region. Marine fish farming in Europe and the Mediterranean countries is becoming a commercial reality. The main species attracting attention are Sea Bream, Sea Bass and Turbot. This Study aims, according to the knowledges obtained in respect of tecnical and economical features of view at farm level, at the productivity of the sea bream (Sparus aurata L.1758) farmings Which have grown larger from 1985's. în this research 14 farmings have been studied and a survey has been realised. In order for the comment to be easy, the farmings have been divided into three groups regarding their capacities. It's reported that the amount of sea bream and sea bass obtained by farmings in the South Agean Region (Mugla) is about 5200 tons /per year for the year 1994. It is estimated that the 70 % of this rate pertains to sea bream. The farmings, in the sea, have established on the quiet bays, closed to the strong winds and at the places far away from city centers. The buildings usually is set up simple, easy founding at these farmings. They lack some main necessities such as transportation, electricity, comminication and physical sufficiency. Also, They have problem of possibility providing fry. Four-month developments of fish subject to the intensive culture of farming in the net-cages in the sea have been observed stage by stage. Data of growth and profit from the feed reached at the end of these experiments have been presented in this research. 70İn the first group farming; inital average weight of fish had been determined such as 1 15,40+13,21 gr. at the beginning of the study and 216,20+14,48 gr. at the end. The survival rate offish had been 94,5 %, feed conversion rate 2,77 and rate of grow 87,34 % along four months. In the second group farming; initial average weight of fish had been determined such as 48,80 + 5,30 gr. at the beginning of the study and 126,20 + 13,92 gr. final weight at the end. The survival rate of fish had been 100 %, feed conversion rate 2,30 and rate of grow 158,60 % along four months. In the third group farming; initral average weight of fish had been determined such as 185,50 +`' 14,06gr. at the begining of the study and 261,50 + 21,50 gr. final weight at the end. The survival rate of fish had been 9 1 %, feed conversion rate 2.80 and rate of grow 40,97 % along four months. The rate of feed conversion in the fish grown up in the pond all the year round had been pointed out as 2,50. At the end of one year culture in this pond, the fish have amounted to 365,10 + 20,10 gr. of average weight. It had been seen that the fries provided to the farming, 0,1 to 10 grams, have reached 250-300 grams in the net-cages in a year. While the fries in the ponds have weighed 350 to 400 grams in the same duration.. As a result, It can be said that the growth and adaptation of the fish in the ponds are better than in the net cages. A part from the observations above, the economical analyses of farmings had been done. The grater the capacity of a farming is, the higher the rate of is. By defeating some problems such as technical, structural and financial which were discussed at the end of this study gilthead sea-bream farming which started earlier and in the process of developing in this region will have a great contribution to the investors and economy of the country. 71