Batman (Yeniköy) petrolü bakiyesinin piroliz reaksiyon kinetiğinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmalarda Güneydoğu Anadolu Bölgesi Batman yöresindeki Yeniköy kuyusundan TPAO tarafından sağlanan ham petrol bakiyesine ait reaksiyon kinetiği incelenmiştir. Bu bakımdan ülkemiz petrollerinin karakterizasyonlannm belirlenmesi ve buna dayanarak verimli şekilde değerlendirilmeleri ön plana çıkan araştırmalar arasında yer almaktadır. Ağır petroller ve bakiyelerinin molekül yapılan hafif petrollere göre daha karmaşık bir şekildedir. Proton NMR, İR, Elementel Analiz, X-Işını Kırınımı gibi çeşitli yöntemler sayesinde ağır petrollerin ve bileşenlerinin özellikleri ortaya konmaya çalışılmaktadır. Bununla beraber örneklerin reaksiyon aktiviteleri ile seçimlilikleri hakkında yine de yeterli derecede bilgi elde edilememektedir. Ham Petrolden bakiye eldesi iki kademede gerçekleştirilmiştir, öncelikle, petrol, porselen halka dolgulu 1.5m yüksekliğindeki bir kolonda 250-300 °C'a kadar olan fraksiyonların ayrılması için atmosferik destilasyona tabi tutulmuştur. Daha sonra 300-350 ° C a kadar olan fraksiyonların da ayrılabilmesi için vakum altında destilasyon uygulanmıştır, bu işlemler sonucunda viskoz bir halde bakiye ele geçmiştir. Bakiye 20-120 dakika arasında değişen reaksiyon sürelerinde 375, 400, 450 ° C larda pirolize uğratılmıştır. Zamana bağlı olarak ortaya çıkan maltin miktarı değişimlerinden hareketle reaksiyon hız sabitleri hesaplanmış, aktivasyon enerjisine geçilmiştir. Elementel analiz, proton NMR, ve yapısal grup analiz yöntemlerinden faydalanarak ham petrol bakiyesine ait temsili moleküller oluşturulmuştur. 29

Analysis of Pyrolysis Reaction Kinetics of Resid from Batman Oils In this study, reaction kinetics of crude oil and resid provided by TPAO from Yeniköy in Batman in the Southeast Anatolia Region was analyzed. For that reason, characterization of local oils and therefore appraising them productively are researches with the highest priority. Molecules structure of heavy oils and their resids are more complicated than that of light oils. By using some kind of methods such as Proton NMR, IR, Elemental Analysis, X-Ray Refraction, the principles of heavy oils and their resids have been studied to come to light. However, there is no sufficient knowledge about reaction activations and selectiveness of samples. Obtaining resids from crude oils is materialized in two steps. Firstly ; oil was subjected to atmospheric destilation in a porcelain ring filled, 1.5 m height colon in order to fractions up to 250-300 °C to be seperated. Then, for seperating also fractions at 300-350 °C, destilation under vacuum was carried out. At the result of these studies, resid was obtained. The prolysis reactions of resid were carried out at 375, 400 and 450 °C for reaction times ranging from 20 to 120 minutes. According to variations in maltin amounts occured due to the time, reaction rate constants and activation energy were calculated. By using elemental analysis, proton NMR and structral group analysis methods, molecule patterns for crude oil resids were characterized. 30