1 Ekim 1995 Dinar depremi ve Göller Bölgesinin sismotektoniğinin incelenmesi

Abstract

III ÖZ Bu çalışmada 1 Ekim 1995 Dinar depremi ve Göller Bölgesi'nin sismotektonığı incelenmiştir. 1 Ekim 1995 yerel saat ile 17.57'de Afyon'un Dinar ilçesinde orta büyüklükde (M=6.0) bir deprem meydana gelmiştir. Deprem 90 kişinin ölümüne, 200'den fazla kışının yaralanmasına yol açmıştır. Depremde 4340 bina ağır hasar görerek oturulamaz hale gelirken, 3712 bina orta derecede ve 6104 bina hafif derecede hasar görmüştür. Depremin odağı KB-GD doğrultulu Dinar-Çivril fayı üzerinde bulunmaktadır. Bu depremin Doğu Akdeniz'deki dalan Afrika levhası ile üzerleyen Ege levhası arasındaki etkileşimden kaynaklanan gerilmelere bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir. Bu depremin sismotektonik özelliklerini incelemek amacıyla önce Göller Bölgesi' nın sısmotektonik özellikleri incelenmiştir. Alp-Akdeniz orojenik kuşağı içinde yeralan Göller bölgesi bu kuşağın en aktif kısmıdır. Bundan dolayı bu bölgede deprem etkinliği yoğundur. Dinar depremi oluşumu itibariyle Göller Bölgesinin tektonik özelliklerini taşımaktadır. Deprem 55-60 km uzunluğundaki KB-GD doğrultulu Dinar-Çivril fayının 10-15 km'lik kısmını kırmıştır. Bu hat boyunca oluşan çatlak örneği bir ile onlarca metre arasında değişen çizgisel. çift yönlü ve örgülü çatlaklardan meydana gelmiştir ve çatlaklar kuzey-kuzeybatı/güney- güneydoğu yönlü bir görünüm verecek şekilde birbirleriyle birleşmektedirler. P dalgası ters çözümünden bulunan kaynak mekanizmasına göre deprem KB-GD doğrultulu fay üzerinde normal atım bileşeni etkin ve az oranda doğrultu atım bileşeni olan iki şoktan oluşmuştur. İlk şokun odak derinliği 8 km, ikincisinin ise 12 km dır. Fayın doğrultusu K 135 D olup, toplam sismik moment 2.06E-18 Nm'dır.

IV ABSTRACT A STUDY OF THE DINAR EARTHQUAKE OF OCTOBER 1, 1995 AND SEISMOTECTONICS OF THE LAKES REGION In this study, the seısmotectonıc features of 1 October 1 995 Dinar earthquake and of the Lakes Region were examined. One moderate earthquake took place in Dinar, the province of Afyon, southwestern Turkey, at 5.57 p.m. local time October 1, 1995. In this earthquake 90 people died and more than 200 injured and 4340 buildings heavily, 3712 moderately and 6104 slightly were damaged. Epicenter of the earthquake is located on NW-SE trending Dinar-Çivril fault and its mechanism is linked to the tensional stress field arising from the interaction between the subducting African plate and the overriding Aegean plate in eastern Mediterranean. The Lakes Region of southwestern Turkey is located in the Alp-Mediterranean orogenic belt, which is a seismically most active part of the Alpine seismic belt. Dinar earthquake has the seismotectonic features of the Lakes Region. Field studies showed that a rupture of 10-15 km long occured in the earthquake. This rupture constitutes a 10-15 km long segment of the NW-SE trending Dınar-Çivril fault of 55-60 km in lenth. The rupture has been composed of linear, sigmoidal and anostomosing cracks as short as one meter and as long as several tens of meters. These cracks have been connected each other in a north- northwest/south-southeasterly trend. Source mechanism derived from the inversion of P waveforms indicated that the earthquake was composed of two sub-events. Both events indicated a NW-SE trending normal fault with a small amount of strike-slip compenent. The depth of first sub-event is 8 km, while the second is 12 km. The strike of the fault plane ıs / 135° E. The total seismic moment is 2.06E+18 Nm. The seismic moment of the second sub- event was about 4 times larger than the first.