Türkiyenin Doğu Akdeniz kıyılarında yapılan kumul ağaçlandırma çalışmalarının kumul ekosistemine etkileri üzerinde bir araştırma

Abstract

114 ÖZET Çalışma alanı Berdan Nehri'nin Denize döküldüğü yer ile Yumurtalık Körfezi arasında bulunan sahil kumullarıdır. Bu çalışmada Tarsus Dipsizgöl Bölgesi ve Karataş-Fenerburnu Bölgesinde Kumul stabilizasyonu amacıyla egzotik türlerle yapılan ağaçlandırma çalışmalarının kumul ekosistemine etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla alandaki mevcut alan kullanımları belirlenerek ağaçlandırmanın kumul vejetasyonu üzerindeki etkileri bitki örtüsü indikatörü yardımıyla ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ağaçlandırma yapılmayan Hurma Boğazı-Yumurtalık Körfezi arasında yer alan bölgedeki kumul tür bileşimi ile ağaçlandırma alanlarındaki tür bileşimi karşılaştırılarak etkiler belirlenmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, ağaçlandırma yapılmayan Hurma Boğazı-Yumurtalık Körfezi arasında yer alan korunabilmiş bölgelerdeki tür bileşimi ve yoğunluğu, ağaçlandırma yapılmış bölgelerden daha yüksek bulunmuştur. Araştırma alanının tamamında teşhis edilen toplam karakteristik kumul türlerinin tamamına Hurma Boğazı-Yumurtalık Körfezi Bölgesinde, %85'ine Akyatan Ağaçlandırma Alanında, %75'ine ise Turan Emeksiz Ormanı Bölgesinde rastlanmıştır. Bu da kumulların tahrip edildiğini göstermektedir. Yapılan ağaçlandırma çalışmalarıyla yüksek jeoloji, ekoloji ve peyzaj çeşitliliğine sahip olan bölge, monotonlaşarak ekolojik olarak çöllerde yapılan bitkilendirme alanlarına dönüştürülecektir. Bölgenin sahip olduğu hassas ekolojik zenginliğin korunması için ağaçlandırma politikaları ve çalışmaları yeniden gözden geçirilerek konuyla ilgili bilimsel çalışmalardan yararlanılmalıdır.

115 SUMMARY The research area is located between discharge of Berdan River and Yumurtalık Bay in Eastern Mediterranean Region. In this research, the impact of dune stabilization in which some exotic plant species were used, on coastal dune ecosystem in Dipsizgöl area of Tarsus and Fenerburnu area of Karataş were studied. By this aim, the impact of afforestation on coastal dune vegetation was tried to be achieved by using the bioindicators. In this proces current land use pattern was also studied and afforestation activities were evoluated as the most effective one among these land use types. The negative impacts of this land use type on the coastal dune vegetation were determined by comparing the abundance of species and their density of open and afforested dune areas. The most significant result of the research is that, the density and abundance of species are higher in Hurmaboğazı dune area of Yumurtalık Bay than the afforested dune areas. According to results, the rates of characteristic coastal dune species in the total number of species identified in the rasearch area, 100% percent in Hurmaboğazı Area, 85% percent in Akyatan afforestation Area and 75% percent Turan Emeksiz Afforestration Area. This shows that, adune destruction is exist in the research area. Open dune areas with high geological, ecological and landscape diversity change into monotone, high rising plantations while natural vegetation, with a complex structure and a rich variety in plant and animal wildlife, are replaced by plantations which are often ecological deserts. For conservation of this ecological diversity in this sort of areas, afforestation politics should be review and reorganized by the responsible staff in co-operation with the scientists.