Yangına karşı koruma sistemlerinin ekonomik analizi

Abstract

ÖZET (YANGINA KARŞI KORUMA SİSTEMLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ) Orman yangınları can, mal ve doğal kaynaklar üzerinde neden olduğu olumsuz etkileri yanında, arazi yönetim amaçlarını yerine getirmede doğal kaynak yöneticileri için aynı zamanda bir araç olmaktadır. Yangından korunmak için yangınla savaşımdan sorumlu kuruluşlar, giderek daha fazla paralar harcayarak savaşım etkinliklerini yerine getirmektedirler. Saldırgan savaşım politikalarının izlenmesi, orman ekosistemindeki yamçı madde yükünü artırdığı gibi ilerisi için daha büyük yangınların çıkmasına zemin hazırlamakta ve savaşım etkinlilerinin çok pahalı yapılmasına neden olmaktadır. `Yangına Karşı Koruma Sistemlerinin Ekonomik Analizi` konulu bu doktora tezi ile yangın yönetiminde ekonomik analizlerin nasıl yapılabileceği, karmaşık yangın sistemi basitleştirilerek yangınla savaşımda kullanılan Yangın Yönetimi Kaynak Bileşim Alternatifleri arasından nasıl bir seçim yapılabileceği araştırılmıştır. Bu amaçla hipotetik olarak belirlenen bir orman alanında vejetasyon tipi, eğim ve rüzgar hızı gibi çevresel etmenler dikkate alınarak uzman görüşlerine dayalı yangın davranış modelleri geliştirilmiş, yangınla savaşımda kullanımı öngörülen 10 adet kaynak bileşim alternatifi arasından Maliyet+Net Değer Değişim hesaplamaları sonucunda ez az değere sahip olan kaynak bileşim alternatifi belirlenmeye çalışılmıştır. Her bir alternatif için hesaplanan Net Değer Değişimleri sonuçlarının karşılaştırılması sonucunda 6 Nolu Kaynak Bileşim Alternatifi en optimum kaynak bileşimi olarak bulunmuştur. M+NDD hesaplamaları, yöntemi kullanan kaynak yöneticilerine veya yangın yöneticilerine yangınla savaşımda optimum kaynak bileşimlerini kullanmalarma yardımcı olmaktadır. IX

SUMMARY (ECONOMIC ANALYSIS OF PROTECTION SYSTEMS AGAINST FOREST FIRE) In addition to detrimental effects, fire is a management tool for land managers or fire managers to achieve some land management objectives. Adopting the aggressive attack strategies in fire control has caused fuel loading which will result in more damage in the future and high suppression costs. Most agencies responsible for fire fighting have spent a huge amount of money for fire suppression activities. With this Ph.D. thesis on `Economic Analysis of Protection Systems Against Forest Fire` it has been aimed at surveying how to make an economic analysis which has vital role for making fire management decisions and how to select optimum fire management program mix by simplifying extremely complicated fire system. To achieve this objective, a hypothetical forest area mapped and fire behavior models based on expert opinion has been developed in every fire management situations. Ten fire management program mixes devised and their pre-suppression costs, suppression costs and net value changes for wood production and recreational use has estimated. The results obtaining ranked and fire management program mix, number 6 which has the minimum Cost Plus Net Value Change selected as most proper alternative. C+NVC estimates will enable forest managers and decision makers to select optimum fire management mix between competing fire management program options. Furthermore, if C+NVC estimates are supported by state-of-the-art fire behavior simulations, initial attack simulations and forest resource valuation techniques, decision made on resource allocation would be more efficient and avoiding waste of money would be possible.