Ağır metal kirlenmesinin yüksek bitkilere etkisi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, günümüzün önemli çevre kirleticilerinden biri olan Cd'un Quercus robvr ssp. robur (Saplı Meşe) ve Acer negımdo L. (Dişbudak Yapraklı Akçaağaç) türlerindeki birikimi ve toksik etkileri araştırılmıştır. Ağaç fideleri 4 ay boyunca su kültürlerinde yetiştirilmiş ve 16 gün süreyle farklı Cd konsantrasyonları (3, 9, 27, 81 uM) uygulanmıştır. Bitkilerdeki Cd birikimi, yetişme ortamındaki Cd konsantrasyonunun artışına paralel olarak artış göstermiştir. Uygulanan Cd konsantrasyonlarının en fazla köklerde, ardından sırasıyla gövde ve yapraklarda biriktiği kaydedilmiştir. Bitkilerin taze ve kuru ağırlıkları; gövde, ana kök ve yan kök uzunlukları, yaprak adetleri; total klorofil miktarı, kök ve yapraklarda peroksidaz aktivitesi ile morfolojik görünümleri saptanmış, artan Cd konsantrasyonlarına paralel olarak büyüme parametrelerinde ve morfolojik görünümlerinde olumsuzlukların arttığı, klorofil miktarlarının indirgendiği, peroksidaz aktivitesinin ise yükseldiği belirlenmiştir. Bu üri ağaç türü arasında Acer negundo L.'nun Quercus robur ssp. robu/ a göre daha dayanıklı olduğu ve Cd'la kirlenen kent içi bölgelerde, özellikle otoyol kenarlarında yetiştirilebileceği düşünülmüştür. VII

SUMMARY In this research, among the important environmental pollutants of today, toxic effects and accumulation of Cd in Quercus robur ssp. robur (Common Oak) and Acer negundo L. (Box Elder) were investigated. Tree seedlings were grown in hydroponic cultures for 4 months and treated with different Cd concentrations (3, 9, 27, 81 uM) for 16 days. Cd accumulation in plants was increased with the increasing concentrations of Cd in the growth medium. Cd was mostly accumulated in the roots, then in the shoots and leaves, respectively. Fresh and dry weights of the plant organs; shoot, main root and lateral root lengths; leaf numbers; total chlorophyll content; peroxidase activity and general morphological appearances were detected. Inhibition of the growth parameters; negative effects in the morphological appearances, decrease in the chlorophyll content and increase in the peroxidase activity were determined Among the investigated tree species, Acer negundo L. was found more resistant to Cd pollution compare to Quercus robur ssp. robur. For that reason we have thought that, this tree can be planted in the urban areas including roadsides. vm