Sıçan (Rattus norvegicus) gastrik mukoza lezyonları üzerine çinkonun etkileri

Abstract

ÖZET SIÇAN (Rattus norvegicus) GASTRİK MUKOZA LEZYONLARI ÜZERİNE ÇİNKONUN ETKİLERİ Çinko insanlarda ve hayvanlarda pek çok biyolojik olay ve yaşam için gerekli olan bir eser elementtir. Gastrik mukoza lezyonu oluşturmak için sıçanlara farklı konsantrasyonlarda etanolun intragastrik olarak verilmesi, ülseratif hastalıkların patogenezini ve tedavisini incelemek amacıyla yaygın olarak kullanılan deneysel bir metottur. Metallotionein ise çinkoya yüksek afinitesi ve oksidatif strese karşı koruyucu etkisi olan hücre içi bir proteindir. Bu çalışmanın amacı, sıçanlarda absolü etanolle akut olarak oluşturulan gastrik mukozal lezyonlarda, çinko sülfatın etkilerini histolojik, immunohistokimyasal ve biyokimyasal olarak araştırmaktır. Ayrıca, çinko bileşiklerinin akut gastrik mukoza lezyonları üzerindeki tam anlaşılamayan etki mekanizmasına da açıklık getirebilmektir. Araştırmada kullanılan Wistar albino erkek sıçanlar 4 gruba ayrıldı. I. grup dokunulmamış sıçanlardan, II. grup sadece çinko sülfat verilen kontrol bireylerden, IH. grup absolü etanol verilen hayvanlardan, IV. grup hem çinko sülfat hem de absolü etanol verilen sıçanlardan oluşturuldu. Akut gastrik hasar hayvanlara oral olarak verilen 1 mi absolü etanol ile oluşturuldu. 100 mg/kg/gün çinko sülfat üç gün süreyle oral olarak verildi. Kesitler Hematoksilin-Eosin ve Alcian Blue-Periodik Asit Schiff ile boyandı. Streptavidin-Biyotin-Peroksidaz tekniği, metallotionein için immunohistokimyasal metod olarak, parafin kesitlere uygulandı. Homojenize edilen gastrik mukoza dokusu örneklerinde, glutatyon ve lipid peroksit düzeyleri tayin edildi. Absolü etanol verilen deney grubunda, gastrik mukozada dejeneratif değişiklikler; metallotionein immunreaktivitesinde azalma; indirgenmiş glutatyon seviyesinde belirgin bir azalma ve lipid peroksitleri düzeyinde ise belirgin bir artış gözlendi. Oysa absolü etanol ve çinko sülfat verilen deney grubunda, gastrik mukozadaki histolojik hasarda azalma, metallotionein immunreaktivitesinde artma, glutatyon seviyesinde belirgin bir artma ve lipid peroksitleri düzeyinde ise belirgin bir azalma gözlendi. Sonuç olarak, mikroskobik ve biyokimyasal değerlendirmeler çinko sülfatın, etanolle oluşturulan gastrik mukoza hasarı üzerinde koruyucu etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Ayrıca oksidatif hasarda çinko sülfat verilmesinin, çinkonun antioksidatif gücünden ve hem metallotionein hem de glutatyon ile birlikte tamamlayıcı bir etkiye sahip olmasından dolayı belirgin koruyucu bir etki gösterdiği sonucuna varılmıştır. IX

SUMMARY THE EFFECTS OF ZINC ON GASTRIC MUCOSAL LESIONS OF RAT (Rattus norvegicus) Zinc is an essential trace element for life and many biological processes in humans and animals. Intragastric administration of ethanol in various concentrations to rats for induction of gastric mucosal lesions, is an experimental method which is commonly used to study both the pathogenesis and therapy of ulcerative diseases. Metallothionein is an intracellular ptotein that has high affinity to zinc and has protective effect against oxidative stres. The aim of this study was investigate the effects of zinc sulphate absolute ethanol-induced acute gastric mucosal lesions in rats histologically, immunohistochemically and biochemically. In addition, it was aimed to explain the mechanism of action of zinc compounds on acute gastric mucosal lesions, which is poorly understood. Wistar albino male rats used in this research were randomly divided into four groups. I. Group: Intact rats, II. Group: Control animals given only zinc sulphate, in. Group: Animals given absolute ethanol, IV. Group: Rats given zinc sulphate and absolute ethanol. Acute gastric damage was induced by 1 ml absolute ethanol, orally. 100 mg/kg/day zinc sulphate was given for 3 days, orally. The sections were stained by Hematoxylen-Eosin and Alcian Blue-Periodic Acid Schiff. Streptavidin-Biotin- Peroxidase tecnique was applied to paraffin sections as an immunohistochemical method for metallothionein. Glutathione and lipid peroxide levels were determined in homogenized gastric mucosal tissue samples. The degenerative changes; a decrease in metallothionein immunreactivity; a significant decrease in reduced glutathione levels and a significant increase in lipid peroxide levels were observed in gastric mucosa of the experimental group given absolute ethanol. On the other hand, there were a decrease in the histological damage; an increase in metallothionein immunreactivity; a significant increase in glutathione levels and a significant decrease in lipid peroxide levels in gastric mucosa of the experimental group given absolute ethanol and zinc sulphate. As a result, the microscopical and biochemical evalutions reveal that zinc sulphate has protective effect on ethanol-induced gastric mucosal damage. In addition, it was concluded that zinc due to its antioxidative potential and complementary effect together with metallothionein and glutathione showed a significant protective effect against oxidative damage. X