II-VI grubu nanoyapıların sentezlenmesi

Abstract

ÖZETII-VI GRUBU NANOYAPILARIN SENTEZLENMESİBu çalışmada, buhar fazında kristal büyütme yöntemleri kullanılarak II-VI grubu ZnOnanoyapılar sentezlenmiş ve sentezlenen nanoyapılar üzerine deney parametrelerininetkisi incelenerek nanoyapıların büyüme davranışları hakkında bilgi edinilmeyeçalışılmıştır.Her bir süreç için çinkonun buharlaştırıldığı bölgenin sıcaklığı, Si-taşıyıcı tipi, katalizörkaplama kalınlığı ve cinsi , taşıyıcı sıcaklığı, taşıyıcı gaz cinsi, taşıyıcı gaz içindeki Okonsantrasyonu ve oluşum süreci gibi parametreler sistematik bir sıralama içindedeğiştirilmiştir. Bu parametrelerin değişimi sonucu nanotel, nanoçubuk, nano tetrapod,nanotarak, nanoenjektör, nanouçak ve nano topakçık gibi daha pek çok farklı şeklesahip nanoyapılar elde edilmiş olup bu yapıların morfolojik ve yapısal karakterizasyonuSEM, EDS, XRD gibi analiz teknikleriyle incelenmiştir.Elde edilen sonuçlar taşıyıcı gaz içindeki O konsantrasyonunun, kaplama kalınlığı vecinsinin, taşıyıcı sıcaklığının ve deney süresinin sentezlenen yapı morfolojisinietkilediğini göstermektedir.ix

SUMMARYSYNTHESIS OF II-VI GROUP NANOSTRUCTURESIn this study, II-VI Group ZnO Nanostructures were synthesized using vapor phasegrowth techniques and the effects of process parameters on synthesized structures wereinvestigated with the aim of understanding the growth behaviour of nanostructures.Evaporation temperature zone of zinc, type of Si-substrate, thickness and type ofcatalyst film, type of carrier gas, O concentration of carrier gas, temperature of substrateand process duration were changed in a systematic order for each process. As a result ofthe changes of these parameters, different type of nanostructures such as nanowire,nanorod, nano tetrapod, nanocomb, nanoinjector, nanoaeroplane and nanoclusters wereobtained, and morphological and structural characterization of these structures wereinvestigated using XRD, SEM, EDS analyses techniques. Processing parameters andtheir effects on the morphology of the ZnO nanostructures were produced and alsocategorized.The results showed that, the thickness and type of catalyst film, the concentration of Oin the carrier gas, the substrate temperature and process period have pronounced effectson the morphology of the synthesized nanostructures.x