Etoxazolenin oreochromis niloticus`da karaciğerde GPT, AChE, ATPaz, antioksidant enzim aktiviteleri ve lipid peroksidasyonuna etkileri

Abstract

oz YÜKSEK LİSANS TEZİ ETOXAZOLENIN Oreochromis niloticus'da KARACİĞERDE GPT, AChE, ATPaz, ANTİOKSİDANT ENZİM AKTİVİTELERİ ve LİPİD PEROKSİDASYONUNA ETKİLERİ Yusuf SEVGİLER ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI Danışman: Prof. Dr. Nevin ÜNER 2. Danışman: Yrd. Doç. Dr. Elif ORUÇ Yıl: 2002, Sayfa: 64 Jüri: Prof. Dr. Nevin ÜNER : Prof. Dr. Cahit ERDEM : Doç. Dr. M. Lugal GÖKSU : Yrd. Doç. Dr. Bedii CİCİK : Yrd. Doç. Dr. Elif ORUÇ Bu çalışmada 2,4-difeniloksazolin türevi olan akarisit etoxazolenin Oreochromis niloticus karaciğerinde etki şekli ve hasar potansiyelinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, antioksidant enzimler olan süperoksit dismutaz, glutatyon peroksidaz, katalaz ile lipid peroksidasyonunun göstergesi olan malondialdehit miktarı, impuls İletiminde görevli olan asetilkolinesteraz, iyon transportunda görevli olan sodyum - potasyum adenozin 5' trifosfataz ile karaciğerde hasar göstergesi olan glutamik pirüvik transaminaz enzim aktiviteleri spektroskopik yöntemlerle incelenmiştir. Pestisit etkisinde farklı süre ve derişimlerde incelenen süperoksit dismutaz, glutatyon peroksidaz, katalaz, sodyum - potasyum adenozin 5' trifosfataz ve glutamik piruvik transaminaz enzim aktivitelerinde bir değişim saptanmamıştır. Düşük konsantrasyonlarda derişime bağlı olarak; asetilkolinesteraz aktivitesinin azaldığı, malondialdehit düzeyinin 7. günde arttığı belirlenmiştir. Etoxazolenin karaciğerde asetilkolinesteraz aktivitesini azaltarak nörotoksik etki oluşturabileceği ilk kez bu çalışma ile belirlenmiştir. Bu bileşiğin O. niloticus 'da membran transportunu etkilemediği ve karaciğer hasan oluşturmadığı bulunmuştur. Bu çalışmada, ayrıca oksidatif stresin belirlenmesinde malondialdehit düzeyindeki değişimlerin antioksidant enzimlerden daha duyarlı bir indikatör olduğu gözlenmiştir. Anahtar kelimeler: Etoxazole, Oreochromis niloticus, antioksidant enzimler, asetilkolinesteraz, Na+-K+ ATPaz

ABSTRACT MSc THESIS EFFECTS of ETOXAZOLE on GPT, AChE, ATPase, ANTIOXIDANT ENZYME ACTIVITIES and LIPID PEROXIDATION in the LIVER of Oreochromis niloticus Yusuf SEVGİLER DEPARTMENT OF BIOLOGY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor: Prof. Dr. Nevin ÜNER Advisor : Assist Prof. Dr. Elif ORUÇ Year: 2002, Page: 64 Jury: Prof. Dr. Nevin ÜNER : Prof. Dr. Cahit ERDEM : Assoc. Prof. Dr. M. Lugal Göksu : Assist. Prof. Dr. Bedii CİCİK : Assist. Prof. Dr. Elif ORUÇ The aim of the present study was to determine the mode of action and the damage potential of the acaricide etoxazole, a derivative of 2,4-diphenyloxazoline, in the liver of Oreochromis niloticus. The antioxidant enzyme activities such as superoxide dismutase, glutathione peroxidase, and catalase together with the amount of malondialdehyde which shows lipid peroxidation level and the enzyme activities of acetylcholinesterase which acts in impulse transmission, sodium - potassium adenosine 5' triphosphatase which acts in ion transport and glutamic piruvic transaminase which is a damage marker in liver, were determined by using spectroscopic techniques. No dose dependent changes were found in the enzyme activities of superoxide dismutase, glutathione peroxidase, catalase, sodium-potassium adenosine 5' triphosphatase and glutamic pyruvic transaminase in the different concentrations and periods studied. In low concentrations, a decrease in acetylcholinesterase activity and on the 7th day an increase in malondialdehyde level were observed depending on concentration. This is the first report that etoxazole may have neurotoxic effects on liver by decreasing acetylcholinesterase activity. It was shown that this acaricide had no effect on ion membrane transport, and that is does not cause liver damage in O. niloticus. Moreover, it was observed that changes in malondialdehyde levels rather than antioxidant enzyme activities was a more sensitive indicator in determining oxidative stress. Keywords: Etoxazole, Oreochromis niloticus, antioxidant enzymes, acetylcholinesterase, Na+ -K+ ATPase II