Hatay bölgesinde bazı nohut (Cicer arietinum L. ) çeşitlerini değişik rhizobium ırkları ile aşılamanın nodül oluşumu ve tane verimine etkileri

Abstract

^^«DOofes oz DOKTORA TEZİ HATAY BÖLGESİNDE BAZI NOHUT (Cicer arietinum L.) ÇEŞİTLERİNİ DEĞİŞİK RHİZOBİUM IRKLARI İLE AŞILAMANIN NODUL OLUŞUMU VE TANE VERİMİNE ETKİLERİ CAHİT ERDOĞAN ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TARLA BİTKİLERİ ANABİLİM DALI Danışman:Prof. Dr. Yusuf KTRTOK Yıl:2002, Sayfa: 168 Jüri : Prof. Dr. Yusuf KIRTOK : Prof. Dr. Ahmet Can ÜLGER : Prof. Dr. A. Emin ANLARSAL : Prof. Dr. Mehmet KILINÇ : Yrd. Doç. Dr. Şaban YILMAZ Bu araştırma, 3 değişik Rhizobium ırkıyla (CP-31, CP-36 ve CP-39) aşılanmış 3 nohut çeşidinin (İzmir-92, Aydın-92 ve Menemen-92) farklı fenolojik dönemlerindeki azot ve/veya protein içerikleri, nodülasyonu, tane verimi ve buna etki eden bitkisel özellikleri araştırmak amacıyla Hatay ekolojik koşullarında 1998-1999 ve 1999-2000 kış yetiştirme dönemlerinde gerçekleştirilmiştir. Her iki yetiştirme döneminde de tane verimi bakımından çeşitler ve Rhizobium bakterileri arasında önemli bir fark bulunamamıştır. Bununla birlikte `çeşit x bakteri` interaksiyonu tane verimini önemli derecede etkilemiştir. Bu nedenle İzmir-92 çeşidinin CP-36 ve Menemen-92 çeşidinin CP-3 1 Rhizobium ırkıyla aşılanması gerektiği belirlenmiştir. Tam olum döneminde diğer fenolojik dönemlere göre çok daha fazla protein/azot birikimi olmuştur. Bu nedenle çiçeklenme/bakla tutma döneminde nohutun azota önemli düzeyde ihtiyacının olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler:Nohut, Biyolojik Azot Fiksasyonu, Aşılama, Rhizobium

ABSTRACT PhD THESIS THE EFFECTS OF INOCULATION BY VARIOUS RHIZOBIUM STRAINS ON THE NODULATION AND GRAIN YIELD OF SOME CHICKPEA (Cicer arietinum L.) CULTIVARS IN HATAY REGION CAHİT ERDO?AN DEPARTMENT OF FIELD CROPS INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor :Prof. Dr. Yusuf KIRTOK Year:2002, Pages: 168 Jury : Prof. Dr. Yusuf KIRTOK : Prof. Dr. Ahmet Can ÜLGER : Prof. Dr.A. Emin ANLARSAL : Prof. Dr. Mehmet KILINÇ : Yrd. Doç. Dr. Şaban YILMAZ This research was carried out to investigate nodulation, yield and yield components, and the nitrogen and/or the protein content at the different phenological stages of 3 chickpea varieties (İzmir-92, Aydın-92 and Menemen-92), inoculated with 3 various Rhizobium strains (CP-31, CP-36 ve CP-39) during 1998-1999 and 1999-2000 growing seasons in Hatay ecological conditions. There was no difference among varieties and Rhizobium strains, in relation to grain yield, in both growing seasons. However, `variety x bacteria` interaction affected significantly grain yield. Thus, it is suggested that İzmir-92 should be inoculated with CP-36 and Menemen-92 with CP-31 strain. Stage of grain maturity comprised more protein/nitrogen content than other phenological stages. Therefore, it was concluded that chickpea required more nitrogen at the flower-pod setting stage. Key Words: Chickpea, Biological Nitrogen Fixation, Inoculation, Rhizobium