Yansımalı sismikte vibro atış düzeninin ve saha parametrelerinin sismik çözünürlüğe etkisi

Abstract

Petrol ve doğal gaz günümüzde sanayinin, üretimin ve enerjinin ana ham maddesini oluşturmaktadır. Petrol ve doğal gazın araştırılması, bulunması ve üretilmesi hem çok büyük maliyet hem de yüksek teknoloji gerektirmektedir. Dünya üzerinde petrol ve doğalgaz rezervleri gün geçtikçe azalmaktadır. Bu durum insanoğlunu yeni rezervler bulma arayışına itmektedir. Halen dünyanın önemli bir kısmında ve ülkemizin %70'lik kısmında petrol ve doğalgaz araştırmasına yönelik çalışma yapılmamıştır. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte hidrokarbon arama endüstrisi de gelişmiş, riski ve maliyeti azaltan yeni methotlar geliştirilmiştir.Hidrokarbonun depolanacağı alanları keşfetmek için kullanılan en genel yöntem yansıma sismiğidir. Yansıma sismiğinde doğru sonuç alınması için saha kayıt parametrelerinin ve vibrosismik parametrelerin en doğru şekilde belirlenmesi gerekir. Yansıma sismiğinde kullanılan vibrosismik yöntem çesitli frekanslar içeren sürekli sinüsodial titreşimleri kontrollü olarak yaratan ve uygulayan Vibratör'ün enerji kaynagı olarak kullanıldığı bir sismik yöntemdir. Vibratör enerji kaynağı, kontrol edilebilir frekans bandına sahip olması, ideal sıfır fazlı sinyal üretebilmesi ve yıkıcı olmayan bir kaynak olması nedenleriyle sismik veri toplamada geniş çaplı bir kullanım alanı bulmuştur.Doğru belirlenmiş saha kayıt parametreleri ve vibrosismik parametreler düşük maliyetli getiri sağlayacaktır. Saha kayıt parametrelerinin ve vibrosismik parametrelerin sismik kayıt üzerindeki etkileri örneklerle açıklanmıştır. Bununla birlikte vibrator atış düzeninin sismik çözünürlüğe etkisi de arazide yapılan testlerle açıklanacaktır. Yapılan bu testler sonucunda teoride istenen noktasal kaynak alan yaratılması için vibratörlerin birbirlerine en yakın şekilde konumlandırılmaları sonucuna varılmıştır. Bu sayede atışlar sonucunda elde edilen verilerde yüksek frekanslı bileşenlerin daha baskın olduğu görünmüştür.

In current century oil and natural gas are the key elements of the industry, manufactoring and energy. Oil and gas exploration needs to involve expenses and high technology. Oil and gas reservoirs decrease day by day all over the world. This situation pushes the humanity to explore new reservoirs. Major portion of the earth and %70 of our country has not been explored yet. Parallel to the developments of the technology, oil and gas exploration has been improved, new methods that reduce the cost and risk have been investigated. Seismic reflection is the common used method to define oil and gas traps. Field parameters and vibroseis parameters must be determined right to gather the correct results. Vibroseis is a seismic method where the energy source is a vibrator that generates a controlled wave train for which a sinusoidal vibration with continuously varying frequency is applied. The vibroseis source is widely used in seismic acquisition as it is a non-destructive method with a controllable frequency range and ideally produces a zero-phase wavelet.Effective field parameters and vibroseis parameters gain cost effective correct results. The effects of field parameters and vibroseis parameters to the seismic record shall be illustrated with the examples.At the tests results in the field, the vibrators shall be located closer to each other to create theoretically `point source array?. By the result of the approach it seems that the higher frequency content of the output data increased.