Entomopatojen fungus Fusarium subglutinans`ın sera koşullarında Aphis gossypii`ye karşı biyolojik etkinliğinin denenmesi ve biyopreparat olarak kullanılma olanaklarının araştırılması

Abstract

oz DOKTORA TEZİ ENTOMOPATOJEN FUNGUS Fusarium subglutinans'IN SERA KOŞULLARINDA Aphis gossypiPYE KARŞI BİYOLOJİK ETKİNLİĞİNİN DENENMESİ VE BİYOPREPARAT OLARAK KULLANILMA OLANAKLARININ ARAŞTIRILMASI Hatice SATAR ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİTKİ KORUMA ANABİLİM DALI Danışman: Prof. Dr. N. Kemal KOÇ Yıl: 2004, Sayfa: 96 Jüri : Prof. Dr. N. Kemal KOÇ Prof. Dr. Ali ERKILIÇ Prof. Dr. İskender EMRE Prof. Dr. M.Rifat ULUSOY Yar. Doç. Dr. Nihal BUZKAN Bu çalışmada Doğu Akdeniz Bölgesi'nde Pamuk yaprakbiti Aphis gossypii Glover (Hom:Aphididae) üzerinde yaygın olarak görülen entomopatojen fungus Fusarium subglutinans (Wollenw.&Reinking)Nelson, Tousson&Marasas'ın iklim odası ve sera koşullarında biber ve pamuk bitkisi üzerindeki A. gossypii'ye karşı biyolojik etkinliği belirlenmiş ve fungusun üç farklı formulasyonu hazırlanmıştır. F. subglutinans' m koloni gelişiminde sıcaklığın etkili olduğu, fungusun yüksek sıcaklıklarda daha iyi geliştiği belirlenmiş, ancak koloni gelişimi açısından 25 ve 30°C sıcaklıklar arasında istatistiksel olarak fark bulunmamıştır. Fungusun en yavaş Sabouraud Agar ortamı üzerinde geliştiği, en fazla sporu ise 2x1 08 spor/ml olarak PD sıvı ortamında ürettiği belirlenmiştir. F. subglutinans' a ait 19 izolatm üç farklı konsantrasyonuyla 25°C'de yapılan biyolojik etkinlik denemesinde yaprakbiti ölüm oranı açısından izolatlar arasında önemli farklılıklar bulunmuştur. En yüksek yaprakbiti ölüm oranı izolatların 1x1 06 spor/ml konsantrasyonunda elde edilmiştir. 1x1 08 ve lxlO10 spor/ml konsantrasyonlarıyla yapılan uygulamalarda yaprakbiti ölüm oranı açısından fark bulunmamıştır. İklim odası koşullarında en yüksek ölüm oranı elde edilen Fs 1 ve Fs 4 izolatları ile üç farklı sıcaklık ve üç farklı konsantrasyonda yapılan biyolojik etkinlik denemesinde sıcaklığın yaprakbiti ölüm oranı üzerinde etkili olduğu, yüksek sıcaklıklarda yaprakbiti ölüm oranının arttığı belirlenmiştir. Bu iki izolat ile yapılan sera denemesinde, uygulamadan iki hafta sonra yaprakbiti populasyonu baskı altına alınmıştır. F. subglutinans' a ait kuru spor formulasyonunda en yüksek canlılık oranı %81.4 ile pirinç taneleri üzerinde geliştirilen fungustan elde edilen ve 4°C'de saklanan kuru spor formulasyonunda elde edilmiştir. Oda sıcaklığı ve 4°C'de iki ay saklanan yağ formulasyonlarında en yüksek canlılık oranı soya yağı (%83) ve mineral yağ (%82.1) formulasyonlarında elde edilmiştir. 13 hafta buzdolabında saklanan alginat formulasyonlarında en yüksek spor üretim miktarı 6x1 05 spor/granül olarak %2.5 yeast ekstrakt+%2.5 glikoz ilave edilmiş alginat formulasyonunda belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Entomopatojen fungus, Fusarium subglutinans, biyolojik mücadele, Aphis gossypii, biyopreparat

ABSTRACT Ph.D. THESIS DETERMINATION OF BIOLOGICAL EFFICIENCY OF ENTOMOPATHOGENIC FUNGUS Fusarium subglutinans AGAINST Aphis gossypiilN GREENHOUSE AND INVESTIGATION OF POSSIBILITIES OF USING AS BIOPESTICIDE Hatice SATAR DEPARTMENT OF PLANT PROTECTION INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. N. Kemal KOÇ Year:2004, Pages: 96 Jury : Prof. Dr. N. Kemal KOÇ : Prof. Dr. Ali ERKILIÇ : Prof. Dr. İskender EMRE : Prof. Dr. M. Rifat ULUSOY : Assist.Prof.Dr. Nihal BUZKAN In this study, biological efficiency of entomopathogenic fungus Fusarium subglutinans (Wollenw. & Reinking) Nelson, Tousson & Marasas that is attacking to Aphis gossypii Glover (Hom:Aphididae) in cotton fields in East Mediterranean Region of Turkey was evaluated against A. gossypii on pepper and cotton plants in climatic room and greenhouse condition and three different formulations of the fungus were prepared. It was found that temperature had an effect on colony growth of F. subglutinans and fungus grew more rapid in higher temperatures, but no statistical differences was observed in colony growth at 25 and 30°C. Slowest colony growth of F. subglutinans was observed on Sabouraud Agar. The higher conidiospores production reached in Potato Dextrose liquid medium as 2xl06 conidiospores/ml. Three different concentrations of 19 isolates of F. subglutinans showed significant differences in aphid mortality at 25 °C. While highest mortality rate was calculated in lxlO6 conidiospores/ml, there was no differences in mortality rates between lxlO8 and lxlO10 conidiospores/ml. Pathogenicity tests were carried out with three different concentration of Fs 1 and Fs 4 isolates at three different temperatures to determine effect of temperature and concentration of the fungus on aphid mortality. While increasing temperatures resulted in high aphid mortality increasing concentration did not show same result. In greenhouse experiment with these two isolates, aphid population was controlled 2 weeks later after application. According to results, the highest viability of conidia was calculated 8 1.4% in dry spore formulation of F. subglutinans obtained from rice and stored at 4°C. In oil based formulations stored at room temperature and 4°C for two months, the highest viability of conidia was obtained as 83% and %82.1 in soybean and mineral oils. Alginate formulation containing 2.5% yeast extract and 2.5% glucose discharged 6xl05 conidia/granule which was stored at 4°C for 13 weeks. Key Words: Entomopathogenic fungus, Fusarium subglutinans, biological control, Aphis gossypii, biopreparate II