Doğu Akdeniz bölgesinde sebzelerde zararlı Kök-ur nematodları (Meloidogyne spp.)`na karşı mücadele yöntemleri üzerine araştırmalar

Abstract

öz DOKTORA TEZİ DOĞU AKDENİZ BÖLGESİ'NDE SEBZELERDE ZARARLI KÖK-UR NEMATODLARI (Meloidogyne spp.)'NA KARŞI MÜCADELE YÖNTEMLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR Mehmet Ali SÖĞÜT ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİTKİ KORUMA ANABİLÎM DALI Danışman : Prof. Dr. İ. Halil ELEKÇÎOĞLU Yıl: 2005 Sayfa: 119 Jüri : Prof. Dr. İ. Halil ELEKÇÎOĞLU Prof. Dr. Nedim UYGUN Prof. Dr. İbrahim ORTAŞ Doç. Dr. Cengiz KAZAK Yrd. Doç. Dr. Galip KAŞKAVALCI Doğu Akdeniz Bölgesi'nde 7 farklı serada ve 5 farklı biber çeşidinde 2000-2002 yıllarında Kök-ur nematodu (Meloidogyne incognita Chitwood,1949)'na karşı Solarizasyon (S), Solarizasyon+DazomeÖOO (S+D300 kg/ha), Solarizasyon+Dazomet400 (S+D400 kg/ha), Solarizasyon+Dazomet500 (S+D500), Solarizasyon+Yaş Tavuk Gübresi (S+TG), Metil Bromid % 98 (MeBr) uygulamalarının etkinlikleri araştırılmıştır. Solarizasyon uygulanmış alanda 10 cm toprak derinliğinde maksimum sıcaklık değerleri birinci yıl 45 °C, ikinci yıl ise 46.4 °C olarak tespit edilmiştir. Birinci ve ikinci yılda S, S+D300, S+D400, S+D500, S+TG ve MeBr uygulamalarının yapıldığı tüm parsellerde Kök-ur nematodunun 2. dönem larva populasyonu (L2) mayıs ayına kadar çok düşük yoğunluklarda bulunmuştur. Kontrol parsellerinde ise L2 yoğunluğu Amazon, Donna, Banko 07 ve Kazanlı Sivrisi çeşitlerinde ocak sonundan itibaren, Çarli Madison çeşidinde ise kasım ayından sonra artmaya başlamış ve L2 yoğunluğundaki bu artışlar haziran ayına kadar devam etmiştir. Kontrol dışında uygulama yapılan parsellerde, kök urlanma oranlan 0-3 indeks değerleri arasında tespit edilmiştir (0-10 kök gal ıskalası). Kontrol parsellerinde ise urlanma oranları tüm biber çeşitlerinde 4.5 ile 7.3 indeks değerleri arasında bulunmuştur. Laboratuar koşullarında yapılan çalışmalarda denemeye alman tüm biber çeşitlerinde M. incognita gelişip, üremiş ve bir dölünü 35 ile 42 gün arasında tamamlamıştır. Biber çeşitleri arasında en düşük urlanma Amazon çeşidinde, en yüksek urlanma ise Kazanlı Sivrisi çeşidinde görülmüştür. Nematisidal etkiye sahip olan Tagetes patula ev. hero ve T. ereeta bitkileri M incognita'ya karşı laboratuar koşullarında yüksek bir etkinlik göstermişlerdir. Anahtar kelimeler: Toprak solarizasyonu, Meloidogyne incognita, Tavuk gübresi, Dazomet, Tagetes spp.

ABSTRACT PhD THESIS INVESTIGATIONS ON THE MANAGEMENT OF ROOT-KNOT. NEMATODES (Mehidogyne spp.) EST VEGETABLES IN EASTERN MEDITERRANEAN REGION OF TURKEY Mehmet Ali SÖ?ÜT DEPARTMENT OF PLANT PROTECTION INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. İ. Halil ELEKÇÎO?LU Year: 2005, Pages: 119 Jury : Prof. Dr. I. Halil ELEKÇİO?LU Prof. Dr. Nedim UYGUN Prof. Dr. İbrahim ORTAŞ Assoc. Prof. Dr. Cengiz KAZAK Assist. Prof. Dr. Galip KAŞKAVALCI The Efficacy of Solarization (S), Solarization+DazometiOO (S+D300 kg/ha), Solarization+Dazomet400 (S+D400 kg/ha), Solarization+Dazomet 500 (S+D500 kg/ha), Solarization+Fresh Chicken Manure (S+CM) and Methyl Bromide 98 % (MeBr) against root-knot nematode (Melodiogyne incognita Chitwood,1949) on 5 different pepper varieties were investigated in 7 plastic houses located in the Eastern Mediterranean Region of Turkey, during 2000-2002 growing seasons. At 10 cm depth solarized soil temperature values (max.) were 45 °C in the first year and 46.4 °C in the second year. In the year 1 and 2, second stage juvenile (J2) populations of root-knot nematodes were effectively reduced by S, S+D300, S+D400, S+D500, S+CM and MeBr applications until may. On the other hand, the J2 densities in the control plots began to increase after the end of the January, 2001 on Amazon, Donna, Banko 07 and Kazanli Sivrisi varieties; however, in the C. Madison variety, J2 density began to increase after the November, 2000. The increment of J2 density continued gradually until June, 2001. Root gall indices were found to be very low (0 to 3) in all the treatments except control (0 to 10 gall index). The gall indices of the control plots were between 4.5 and 7.3 in all pepper varieties. M incognita developed in all pepper varieties in laboratory tests. And also its life cycle (L2 to L2) was completed 35 to 42 days after the inoculation. While the least galling index was observed on Amazon roots, the highest was observed on Kazanli Sivrisi variety. Tagetes patula and T. erecta that have nematicidal effect highly suppressed M incognita on pepper in laboratory conditions. KeyWords: Soil Solarization, Mehidogyne incognita, Chicken Manure, Dazomet, Tagetes spp. n