İnegöl(Bursa) akiferinin hidrojeolojik incelenmesi

Abstract

İNEGÖL (BURSA) AKİFERİNİN HİDROJEOLOJİK İNCELENMESİİstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma ile İnegöl (Bursa) Akiferinin jeolojik, hidrojeolojik ve hidrojeokimyasal özellikleri araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, İnegöl(Bursa) Akiferinin beslenme alanını oluşturan havzanın jeolojisi, tektoniği, yeraltı suyu potansiyeli, yeraltı suyu ve kaynaklarının hidrojeokimyası incelenmiştir. İnegöl(Bursa) Akiferini besleyen havzada bulunan jeolojik birimler 1/100.000 ölçekli haritada gösterilmiştir.İnceleme alanının temelini Paleozoyik yaşlı Uludağ metamorfitleri ile Uludağ Mermeri oluşturmaktadır. Bu birimlerin üzerine Paleozoyik yaşlı Metaultramafikler ve Permiyen yaşlı kireçtaşları gelmektedir. Bunların üzerine de Alt-Orta Triyas yaşındaki Permiyen kireçtaşı bloklu Karakaya grubu tektonik dokanaklı olarak gelmektedir. Çalışma alanının güneyinde Mesozoyik yaşlı metamorfik birimler ise uyumsuz olarak gelmektedir. Aynı dönemde çalışma alanının kuzeyinde sedimantasyon devam etmiştir. Jura-Kretase yaşlı sedimenter birimler birbirleri ile geçişli olup, diğer birimlerin üzerine uyumsuzlukla gelmektedir. İnceleme alanında yüzeylenen bu birimler Eosen-Oligosen yaşlı granodiyoritler tarafından kesilmektedir. Miyosen yaşlı akarsu ve gölsel ortam çökelleri, daha yaşlı birimleri uyumsuzlukla örter. İnceleme alanında oluşan bu istif; yamaç molozu, traverten ve alüvyon tarafından uyumsuz olarak örtülmektedir.Jeolojik birimler, hidrojeolojik özelliklerine göre değerlendirilmiştir. Buna göre birimler; geçirimli, az geçirimli, geçirimsiz, karstik ve kırıklı-çatlaklı birimler olarak ayırtlanmıştır. 1/100.000 ölçekli hidrojeoloji haritası oluşturulmuştur. İnegöl(Bursa) Akiferindeki yer altı su seviyeleri incelenmiş olup, akım yönü havzadan ova merkezine doğrudur. Hidrojeokimyasal olarak incelendiğinde yer altı sularının genel olarak sert karakterli olduğu görülmüştür.Çalışma alanındaki suların ?Kalsiyumlu-Sodyumlu-Magnezyumlu/Karbonat-Bikarbonat-Sülfatlı? sular oldukları görülmektedir. İnceleme alanındaki suların büyük bir kısmı alkali toprak elemanları alkali elementlerden(Ca+2+Mg+2>Na+1+K+1) büyük olan sular sınıfındadır. Az bir kısmı da karışık sulardır. Zayıf asidik kökleri güçlü asidik köklerinden (CO3-2+HCO3-1>Cl-1+SO4-2) büyüktür.Anahtar kelimeler: Hidrojeoloji, Jeoloji, İnegöl Akiferi, Hidrojeokimya

HYDROGEOLOGICAL INVESTIGATION OF İNEGÖL(BURSA) AQUIFERThis study as a Master?s thesis of İstanbul University Institute of Science, prepared in İnegöl(Bursa) aquifer, has been researched the geological, hydrogeological and hydrochemical characteristics. For this purpose, geology, tectonics, groundwater potential and hydrogeochemistry of the groundwater and the sources of İnegöl(Bursa) Aquifer basin were investigated.Geological units of İnegöl (Bursa) aquifer basin are shown on the map on scale 1/100.000. Uludag Paleozoic metamorphics of the study area forms the basis. These units come on the Paleozoic limestones and Permian metaultramafics. On their year-old Permian limestone blocks in the Lower-Middle Triassic Karakaya group is tectonically. In the study area south of the Mesozoic metamorphic units unconformably. Sedimentation continued in the same period, the north of the study area. Transitional Jurassic-Cretaceous sedimentary units with each other and overlies the other units. Cropping in the area of Eocene-Oligocene age, these units are intruded by granodiorites. Environment of Miocene fluvial and lacustrine sediments unconformably overlie the older units contain.This sequence, consisting of study area covered by talus, travertine and alluvium unconformably. Evaluated according to the hydrogeological properties of geological units. Accordingly, the units; permeable, less permeable, impermeable, re differentiated as karst and fractured-jointed units, 1/100.000 scale hydrogeological map was prepared. İnegöl(Bursa) Aquifer groundwater levels have been examined, the current direction of the center of the plain from the basin.Hydrogeochemical generally hard character as groundwater were examined. Also working in the field of water `Calsium-Sodium-Magnesium/Carbonate-Bicarbonate-Sulfate` waters appear to be. A large part of the water in the study area of alkaline earth elements, alkali elements (Ca+2 + Mg +2> Na +1 + N +1) in water is classified as large. A small minority are mixed waters. Also, the roots of weakly acidic strongly acidic (CO3-2 + HCO3-1> Cl-1 + SO4-2) is great.Key words: Hydrogeology, Geology, İnegöl Aquifer, Hydrogeochemistry