Türk tarihinin Bizans kaynakları ve Byzantinoturcica ışığında Avrupa hunları

Abstract

`Türk Tarihinin Bizans Kaynakları ve Byzantinoturcica Işığında Avrupa Hunları` adını taşıyan tezimiz; Türk tarihinde önemli bir yer teşkil eden Bizans kaynakları ile bu kaynaklar hakkında yazılmış en önemli eser olma özelliğini taşıyan Byzantinotucica'da Türklerle ilgili verilen bilgiler ile Avrupa Hunlarının tarihimizdeki yeri ve Türk tarihinde nasıl değerlendirilmeleri gerektiğini gözler önüne sermeyi amaçlamaktadır. Türk tarihinin ana kaynaklarının önemli bir bölümünü teşkil eden Bizans kaynakları Türklerin Avrupa'ya geldikleri zamanlardan itibaren Türkler hakkında bilgi veren kaynaklardır. Bu kaynaklar kilise tarihleri, yıllıklar, biyografiler ile müverrihlerin kendi eserlerinden oluşmaktadırlar. Gyula Moravcsik tarafından yazılan Byzantinoturcica adlı eser Bizans kaynaklarının derli toplu bir şekilde ortaya konulduğu ilk eser olmasının yanısıra; Doğu Avrupa Türk Tarihi çalışmalarının ilk başvuru kitabı olması açısından Türkçe'ye kazandırılması elzem olan eserler arasında ilk sırada gelmektedir. Avrupa coğrafyasında ilk kurulan Türk devleti olma özelliğini taşıyan Avrupa Hunları bu özelliklerinden dolayı Bizans kaynaklarında geniş biçimde yer almışlar ve daha sonraki Türk boyları hakkında verilen bilgileri de etkilemişlerdir. Bu yüzden de Bizans kaynaklarında ve Byzantinoturcica'da haklarında verilen bilgilerin geçerliliklerinin sorgulanması ve yorumlanmaya tabi tutularak desteklenmesi gerekmektedir. Bu şekilde yapılması Avrupa Türk tarihinin tamamının da anlaşılmasını kolaylaştıracaktır.

Our thesis entitled `European Huns In The Light Of Byzantine Sources Of Turkish History and Byzantinoturcica` aims to present how European Huns should be evaluated with all their features within Turkish History. They took place among the records regarding Turks in Byzantine sources, which have considerable role for Turkish history and in Byzantinoturcica, which is the most important work written about these sources.Byzantine sources, being part of Turkish history's foremost main sources, provide important information starting from the time where Turks set foot on Europe. They consist of church histories, annals, biographies and works of historians.Byzantinoturcica written by Gyula Moravcsik, is one of the most prominent works that needs to be translated in Turkish because it's the first work gathering Byzantine sources together and the first reference book for Eastern European Turkish History.European Huns, who established the first Turkish state in Europe, were extensively referred in Byzantine sources and influenced the information given for succeding Turkish tribes, too. Thus, their records in Byzantine sources and Byzantinoturcica should be interpretated for further evaluation of their validity. This study would also help European Turkish History to be better understood.