A. N. Ostrovski oyunlarında Moskova yaşamı

Abstract

A.N. Ostrovski Oyunlarında Moskova Yaşamı başlıklı doktora tezinde ulusal Rus tiyatrosunun kurucusu olarak anılan yazarın seçili tiyatro oyunlarının gündelik yaşam bağlamında incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda yazarın Rusya'da tanınmasını sağlayan Aile Arasında Lafı Olmaz (Svoi lyudi soçtemsya); Sovremennik (Çağdaş) dergisi döneminden üç tiyatro oyununu içeren Balzaminov Üçlemesi (Trilogiya Balzaminova); toprak köleliği düzeninin kaldırılmasından sonra ele alınan Akıllılar da Yanılır (Na vsyakogo mudretsa dovolno prostotı) ve Son Fedakârlık (Poslednaya jertva) adlı oyunların incelenmesi uygun görülmüştür. Yazarın edebi sanatının farklı dönemlerinden seçilen oyunlar Moskova'da çeşitli toplumsal kesimlerin gündelik yaşamını özgün bir biçimde yansıtmakta ve toplumun gündelik yaşamında yaşanan değişimi gözler önüne sermektedir.Seçili tiyatro oyunlarının gündelik yaşam bağlamında yapılan incelemesine geçilmeden önce gündelik yaşamın kuramsal tarihi ele alınmış; dış görünüş algısı, ev ve oda kavramları, yeme içme kültürü gibi gündelik yaşamın öğelerinin Rus, Türk ve diğer ulusların tarihinden örnekler verilerek kültürel yapıları, anlamları ve sembolleri açığa çıkarılmıştır. Elde edilen bulgular Ostrovski'nin seçili tiyatro oyunlarındaki kültürel iletilerin çözümlenmesinde kullanılmıştır. Bunun yanı sıra ülkemizde yeterince tanınmayan yazarın edebi sanatını oluşturan etkenler incelenmiş, yazarın edebi sanatı çeşitli dönemlere ayrılarak toplumsal ve kültürel olayların yazarın sanatı üzerindeki etkisi gösterilmeye çalışılmıştır. Ostrovski'nin Moskova yaşamını toplumun çeşitli katmanları göz önünde bulundururak ele aldığı; gelenekler, görenekler, inançlar gibi kültürel öğeleri ortaya çıkardığı ve maddi kültüre dair nesnelere ve kavramlara toplumsal anlamlar yüklediği sonucuna varılmıştır.

In this thesis which is entitled as Moscow Life in the Plays of Ostrovsky, it is aimed to analyse the selected plays of the author who is regarded as the founder of Russian national theatre within the context of daily life. In accordance with this purpose, the plays It's a Family Affair-We'll Settle It Ourselves (Svoi lyudi soçtemsya) with which the writer gained recognition in Russia; The trilogy of Balzaminov (Trilogiya Balzaminova) which contains three plays in the journal Sovremennik (The Contemporary); For Enough Stupidity to Every Wise Man (Na vsyakogo mudretsa dovolno prostotı) and The Last Victim (Poslednaya jertva) which were written after the Emancipation Reform, were chosen by our side for analysis. The plays which were selected from the different periods of author's literary art, originally represent the daily life of various social classes and reveal the change in the daily life of the society. Before analysing the selected plays within the context of daily life, the theoretical history of daily life has been discussed; cultural structures, meanings and symbols of daily life elements such as the conception of appearance, home and room notions, eating and drinking habits have been revealed by giving examples from the history of Russian, Turkish and other nationalities. The acquired knowledge has been used to analyse the cultural messages in the selected plays of Ostrovsky. In addition to that, the factors, which generates the literary art of the author, who is not very well-known in Turkey, have been examined, the impact of social and cultural incidents on the author's art have been displayed by dividing the author's literary art into various periods.It has been concluded that Ostrovsky approached Moscow life by taking into account society's various layers; revealed cultural elements such as customs, traditions and beliefs; attributed social meanings to objects regarding material culture and notions.