Değişik kiral heteroorganik ligantların asimetrik sentezleri

Abstract

Bu tez çalışmasında, kiral Bor katalizörlerinin eldesi için kullanılabilecek yeni kiral heteroorganik ligantlar (1L….23L) sentezlenmiştir. Bu ligantlar O ve N hetero atomlarını içermektedir. Sentezlenen ligantlar ile 5 adet yeni orijinal kiral O/N merkezli Bor katalizörü (6K…..10K) yapılmıştır. Ayrıca satın alınan kiral 4 adet ligant (1S….4S) ile 4 adet orijinal kiral Bor katalizörü (1K….4K) elde edilmiştir. 1 adet akiral ligant (5S) ile akiral (5K) Bor katalizörü sentezlenmiştir. Bu katalizör çeşitliliği katalizör uygulanabilirliği çalışmalarında değerlendirilmiştir. Çalışmanın birinci aşamasında Bor katalizörlerinin sentezi için çeşitli denemeler yapılarak en uygun reaksiyon koşulları belirlenmiştir. Elde edilen standart Bor katalizörünün yapısı 11B-NMR analizi ile incelenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında ise karbohidratlardan aminasyon yöntemi ile 20 adet kiral ( 1L….20L) O/N ligantları sentezlenmiştir. Bunlardan 17 tanesi orijinaldir. Karbohidrat olarak Mannoz kullanılmıştır. Ayrıca biyolojik aktif yapıdaki üç adet madde; Kuersetin, Kurkumin, Androsteron ile üç adet (21L…..23L) yeni kiral ligant sentezlenmiştir. Ligantların yapıları; IR, UV, 13C-NMR, 1H-NMR, kiral HPLC , GC-MS, MS, LC-MS analizleri ile aydınlatılmıştır. Çalışmanın üçüncü aşamasında; birinci aşamada saptanan yönteme göre yeni orijinal 9 adet kiral ve 1 adet akiral Bor katalizörü yapılmıştır. Çalışmanın dördüncü aşamasında ise bu katalizörlerin asimetrik indirgeme potansiyelleri, çeşitli reaksiyon koşulları ve kriterleri denenerek Fenil undesil ketonun asimetrik indirgenme reaksiyonlarında araştırılmıştır. Oluşturulan katalizörlerin etkinliği kiral HPLC analizindeki enantiyomerce zenginlik derecesine göre belirlenmiştir.

In this thesis study, new chiral heteroorganic ligands were synthesized applicable to obtain chiral Boron catalysts. These ligands include O and N heteroatoms. 5 new original chiral O/N based Boron catalysts (6K…10K) were obtained with synthesized ligands. Additionally 4 original chiral Boron catalysts were also obtained from 4 chiral purchased ligands. (1S….4S). An achiral Boron catalyst (5K) was synthesized with an achiral ligand (5S). This catalyst variety was appreciated on catalyst applicability studies. In the first step of study the optimum reaction conditions for Boron catalyst synthesis were determined by a variety of trials. The obtained standart Boron catalyst's structure was examined with 11B-NMR analysis. In the second stage, 20 O/N chiral ligands (1L….20L) were synthesized from carbohydrates with reductive amination method. 17 of them are original. Mannose was used as carbohydrate. Three (21L….23L) chiral ligands were also synthesized with biological active Quercetin, Curcumin, Androsterone structures. Ligands' structures were solved with IR, UV, 13C-NMR, 1H-NMR, chiral HPLC, GC-MS, MS, LC-MS analyzes. In the third stage new 9 chiral and 1 achiral Boron catalysts were gained according to the method stated in the first stage of the study. In the fourth stage of the study, these catalysts' asymmetric reduction potantials were researched in Phenyl undecyl ketone's asymmetric reduction reactions with the trials of different reaction conditions and criterias. Achieved catalysts' activities were determined with HPLC according to the enantiomeric excess degree.