Tip 2 diyabetli bireylerde, hastalığı kabullenme durumu ile etkin insülin uygulama ilişkisi

Abstract

Bu araştırma, bireylerin bireysel, hastalık ve bakımına ilişkin özellikleri, hastalığı kabullenme durumu ile etkin insülin uygulama ilişkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı tipte bir çalışmadır.Araştırma evrenini; bir üniversite hastanesinin İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji, Diyabet ve Obezite, Genel Dahiliye I-II, Nefroloji servis ve polikliniklerine başvuran hastalar; örneklemini, gönüllü bilgilendirilmiş onam formu ile izin alınan 103 diyabet hastası oluşturdu. Veriler Hasta Bilgi Formu, Hastalığı Kabul Ölçeği (HKÖ), Kendi Kendine Enjeksiyon Yapma Korkusu (KKEYK) ve Kendi Kendine Kan Şekeri Testi Yapma Korkusu (KKKŞTYK) formları uygulanarak toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler kullanıldı. Araştırma sonucunda; olguların %56,3'ü kadın, %44,6'sı 62 yaş ve üzerinde, %54,4'ü obez, %44,7'sinin diyabet süresi 2-10 yıl arasında, %74,8'inin kan şekeri ölçümünü düzenli yaptığı, %58,3'ünün insülin uygulamadan önce bazen kan şekeri ölçümü yaptığı, %52,4'ünün günde 1-2 kez insülin uyguladığı, %94,2'sinin kendi kendine enjeksiyon yapabildiği, %70,9'unun insülin uygularken yardım almadığı, %90,3'ünün insülin uygulaması ile ilgili eğitim aldığı saptandı. Araştırma kapsamına alınan bireylerin HKÖ puanı ile KKEYK ve KKKŞTY ve de Toplam Korku (TK) puanı arasında negatif yönlü; KKEYK puanı ile KKKŞTY, TK puanı arasında ve KKKŞTYK puanı ile TK puanı arasında pozitif yönlü istatistiksel anlamlı ilişki saptandı. Kadınların KKEYK puanları erkek olgulara göre; insülin uygulamadan önce kan şekeri ölçümü yapmayanların HKÖ puanı, bazen ve düzenli olarak yapanlardan; kendi kendine enjeksiyon yapamayanların korku puanı, kendine enjeksiyon yapabilenlerden; insülin uygulamada yardım alanların KKEYK puanı, yardım almayanlardan anlamlı düzeyde yüksek bulundu.Sonuç olarak hastalığı kabul, etkin insülin uygulama davranışlarını etkilemektedir. Bu doğrultuda bireylerin hemşirelik bakımı diyabeti kabul düzeyini arttırıcı çerçevede planlanmalı ve uygulanmalıdır. Anahtar Kelimeler:Tip 2 Diyabet, Hastalığı Kabul Ölçeği, İnsülin Enjeksiyon Korkusu,Test yapma korkusu.

This research is a descriptive study that aimed to determine the personal characteristics of the patients on illness and healthcare and relationship between illness acceptance status and active insulin-injecting. The study population sampling included 103 diabetic patients with voluntary informed consent form who applied to the services and polyclinics of Endocrinology, Diabetes and Obesity, General Internal Medicine I-II and Nephrology in the Department of Internal Medicine. Data were collected applying Patient Information Form, Acceptance of Illness Scale (AIS), Fear of Self-Injecting (FSI) and Fear of Self-Testing (FST) forms. Descriptive statistics were used for data analysis. Of the cases; 56.3% were female, 44.6% were 62 years old or over, 54.4% were obese, 44.7% had duration of illness between 2-10 years, 74,8% test regularly, 58,3% occasionally test blood glucose before insulin injecting, 52.4% inject insulin daily 1-2 times, 94.2% can perform self-injection, 70.9% received no assistance for insulin injection and 90.3% have received training for insulin injecting according to research results. A negative correlation was found between AIS and FSI, FST and TF scores while a statistically significant positive correlation between FSI and FST, TF and between FST and TF scores in research population. FSI scores were found significantly higher in female patients and subjects receiving assistance for injection than male patients and subjects receiving no assistance, respectively. The patients without self-testing before insulin-injection had significantly higher AIS scores than subjects who test occasionally or regularly. FST scores of the patients who can't test individually were found significantly higher than the subjects with self-testing.As a conclusion, illness acceptance affects active insulin injection behaviors. Accordingly, nursing care of the subjects should be planned and applied to increase the acceptance level of diabetes. Key Words: Type 2 Diabetes, Acceptance of Illness Scale, fear of insülin injecting, fear of self test.