Çok disiplinli yaklaşımla deprem fiziğinin incelenmesi

Abstract

Ülkemiz jeolojik ve tektonik açıdan oldukça karmaşıktır. Bu nedenle bu çalışma ile daha belirgin ve net sonuçlara ulaşabilmek için mümkün olduğunca fazla parametre ile Türkiye'nin en önemli sorunlarından biri olan deprem riskine farklı bakış açıları sergilenmiş ve deprem fiziği araştırılmıştır.Bu tezde Çameli (Denizli) bölgesinde aktif deprem zonunda çeşitli sismolojik, gravite ve manyetik çalışmalar yapılmıştır. TÜBİTAK Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü ile Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesinin ortaklaşa yürüttükleri ''Deprem Sonrası Acil Gözlem Araştırmaları'' projesi kapsamında Çameli bölgesinde kurulmuş olan 10 adet sismometre ile 29 Ekim 2007 (ML=5.0) Çameli depremi sonrası 700 den fazla deprem kaydedilmiştir. Daha doğru sonuçlar elde edebilmek için yüksek kalitede depremler seçilerek yerel deprem tomografisinde kullanılmıştır. Böylece Çameli bölgesinin 3-B Vp ve Vp/Vs yapısı elde edilmiştir. Çameli Bölgesinde 29 Ekim 2007'de meydana gelen M=5.1 büyüklüğündeki depremin artçı şokları kullanılarak frekans-magnitüd ilişkisindeki b değerinin yüzeysel ve derinlikle değişimi incelenmiştir. Bu analiz için gerekli veriler, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Ulusal Deprem İzleme Merkezi (UDİM)'den temin edilmiştir.Çalışma kapsamında Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünden alınan gravite ve manyetik verilerine jeofizik analiz yöntemleri uygulanmıştır. Bölgeye ait 2-B gravite modelleri, 3-B derinlik modeli, yatay gradyan haritası ve analitik sinyal haritaları oluşturulmuştur. Sonuç olarak Çameli bölgesinde meydana gelen depremlerin çoğu yüksek Vp, Vp/Vs veya yüksek Vp düşük Vp oranı geçiş bölgesinde, yüksek yoğunluk düşük yoğunluk geçiş bölgesindeki yüksek yoğunluklu, anatilitik sinyal haritasındaki yüksek genlikli anomalilerin olduğu yerde ve b değerinin düşük (gerilmenin büyük) olduğu bölgelerde meydana geldiği tespit edilmiştir.

Our country is very complex in terms of geologic and tectonic. Therefore one of Turkey's most important problem was exhibited different perspectives to earthquake risk and earthquake physics were investigated order to reach more specific and clear results with many parameters as possible at this study.In this thesis, different seismological, gravity and magnetic studies were made in active earthquake zones at Çameli (Denizli). 10 seismometers was located on October 29, 2007(ML = 5.0) with in' After Earthquake Emergency Observation Research' project which was jointly carried out TUBITAK Earth and Marine Sciences Institute and Disaster Affairs the General Directorate Earthquake Research Department at Çameli Region. More than 700 earthquakes were recorded after Çameli Earthquake. Thus, 3-D Vp and Vp/ Vs structure of Çameli was obtained.Çameli Region surface and deep changes in the frequency-magnitude relations of b values using aftershocks of the earthquake were investigated. The data required for this analysis, was obtained from Bogazici University Kandilli Observatory and Earthquake Research Institute National Earthquake Monitoring Center (UDIM).Geophysical analysis was applied to gravity and magnetic data which taken from General Directorate of Mineral Research and Exploration within this study. 2-D gravity model, 3-D model of depth, horizontal gradient and analytical signal maps of the region were created.As a result Çameli of the majority of earthquake has been found to occur high Vp, Vp / Vs or higher Vp low Vp transition region, high density in a high density low density transition region, where the high amplitude anomalies in anatilitik signal map and low b values (high stress) in region.