Soğuk ve immobilize stres modelinin sıçan dokusu radikal metabolizmasına etkisi ve Hippophae rhamnoides`in koruyucu rolünün incelenmesi

Abstract

Soğuk ve immobilizasyon stresi, oksidan-antioksidan dengede meydana gelen değişimlerin incelenmesinde yaygın olarak kullanılan bir modeldir. Hippophae rhamnoides L. (Seabuckthorn:SBT), son zamanlarda ağırlıklı olarak tıbbi ve besinsel potansiyeli nedeniyle dünya çapında ilgi gören ve biyoyararlılığı olan bir bitkidir. Bu çalışmada soğuk ve immobilizasyon stresi ile indüklenen oksidatif ve nitrozatif streste, yüksek antioksidan içerikli doğal bitkisel bir ürün olan SBT'nin sıçan karaciğer ve beyin dokularındaki koruyucu rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. 32 adet Wistar-albino soyu erkek sıçan rastgele 4 gruba ayrılarak, Kontrol (i.p.fizyolojik salin), SBT (i.p.200 mg/kg/48saat SBT), Stres (i.p.fizyolojik salin; 6saat soğuk+immobilizasyon stresi) ve SBT+Stres (i.p.200 mg/kg/48saat SBT; 6saat soğuk+immobilizasyon stresi) grupları oluşturulmuştur. Karaciğer ve beyin dokularında deney parametrelerinden 3-nitrotirozin ELISA yöntemi ile, total antioksidan kapasite, total tiyol, total glutatyon, nitrit-nitrat düzeyleri ile süperoksit dismutaz ve glutatyon peroksidaz aktiviteleri ise kolorimetrik yöntemlerle ölçülmüştür. Karaciğer ve beyin dokularında Stres grubu ile karşılaştırıldığında SBT+Stres grubunda nitrit+nitrat (sırasıyla,p=0,0001,p=0,002), total glutatyon düzeyleri (sırasıyla,p=0,0001,p=0,0001) ve glutatyon peroksidaz (sırasıyla,p=0,0001,p=0,005) aktiviteleri anlamlı olarak yüksek bulunmuştur. Süperoksit dismutaz aktivitesinin ise hem karaciğer hem beyin dokularında Stres grubu ile karşılaştırıldığında SBT+Stres grubunda anlamlı olarak azaldığı saptanmıştır (sırasıyla,p=0,007,p=0,007). Total tiyol ve total antioksidan kapasite düzeylerinde ise karaciğer ve beyin dokularında Stres grubu ile karşılaştırıldığında Stres+SBT grubunda anlamlı bir fark saptanmamıştır. Oksidatif ve nitrozatif stres göstergesi olan 3-nitrotirozin düzeyleri ise her iki dokuda da Kontrol grubuna göre Stres+SBT grubunda anlamlı olarak yüksek bulunmuş (sırasıyla,p=0,002,p=0,0001), ancak Stres grubu ile Stres+SBT grubu karşılaştırıldığında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Tüm bu sonuçlar soğuk ve immobilizasyon ile indüklenen oksidatif ve nitrozatif streste SBT'nin antioksidan özelliğini göstermektedir.

Cold and immobilization stress is a widely used model for study the changes that occur on oxidant-antioxidant balance. Hippophae rhamnoides L.(Seabuckthorn:SBT) a unique and valuable plant has recently gained worldwide attention, mainly for its medicinal and nutritional potential. This study was aimed to investigate the protective role of SBT which is a natural herbal product with high antioxidant content on oxidative and nitrosative stress induced by cold and immobilization stress in rats. 32 Wistar albino rats were divided into 4 groups randomly. Control (i.p.physiological saline), SBT (i.p.200mg/kg/48h SBT), Stres (i.p.physiological saline;6h cold+immobilization stress) and SBT+Stres (i.p.200mg/kg/48h SBT;6h cold+immobilization stress) groups were formed. Liver and brain tissue 3-nitrotyrosine levels were determined by ELISA whereas total antioxidant capacity, total thiol, total glutathione, nitrite-nitrate levels and superoxide dismutase and glutathione peroxidase activities were measured by colorimetric methods. SBT+Stress group liver and brain tissue nitrite-nitrat (p=0,0001,p=0,002,respectively), total glutathione (p=0,0001,p=0,0001,respectively) levels and glutathione peroxidase activities (p=0,0001,p=0,005,respectively) were found to be significantly higher whereas superoxide dismutase activities were found to be lower (p=0,007,p=0,007,respectively) when compared to Stress group. There was no significant differences between Stress group total thiol and total antioxidant capacity levels compared with Stress+SBT group in liver and brain tissues. Stress+SBT group liver and brain tissue oxidative and nitrosative stress marker 3-nitrotyrosine levels were found to be significantly higher when compared with Control group (p=0,002,p=0,0001,respectively) whereas there was no significant differences between Stress and Stress+SBT groups. All this data show that SBT has antioxidant properties on cold and immobilization induced oxidative and nitrosative stress.