Emtia piyasalarında sürü davranışının analizi

Abstract

Emtialara dayalı futures sözleşmelerinin yaygınlaşması ve futures fiyatları ile dayanak varlık fiyatları arasındaki ilişkinin varlığına dair tartışmalar, futures piyasalarındaki spekülatif işlemlerin ortaya çıkaracağı fiyat hareketlerinin spot piyasa içinde önemli olduğunu göstermektedir. Çok farklı özelliklere sahip farklı emtialara dayalı futures sözleşmelerin finansal piyasalarda işlem görmesi, irrasyonel yatırımcı davranışlarının ortaya çıkaracağı fiyatlama problemlerinin bu piyasalara da yansımasına neden olabilecektir. Davranışsal finans yaklaşımına göre, yatırımcılar, yatırım karalarında sezgilerine göre hareket edebilirler. Kendi bilgi ve görüşlerini gözardı ederek diğerlerini taklit etmek olarak tanımlanan sürü davranışı, özellikke kriz dönemlerinde finansal piyasaların temel bir karekteristiği olmakla birlikte ampirik kanıtlar bazen çelişki sonuçlar sunmaktadır. Çalışmanın temel amacı, finansal piyasalarda gözlemlenebilen ve yatırımcıların kişisel değerlendirmeleri yerine diğer piyasa yatırımcılarının alım-satım işlemlerinden elde ettikleri bilgilere dayalı olarak alım ya da satım yapmaları şeklinde tanımlanabilen sürü davranışını emtia futures piyasalarındaki olası varlığını 06.01.1998-07.06.2018 döneminde incelemektir. Çalışmada emtia futures sözleşmelerinin getiri oranlarının yatay kesit değişkenliğine dayanan Christie ve Huang (1995) ve Chang, Cheng ve Khorana (2000)'nın metodolojileri ve beta katsayılarının yatay kesit değişkenliğine dayalı olan Hwang ve Salmon (2004) yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak getirilerin yatay kesit değişkenlik ile piyasa getirileri arasındaki ilişkinin doğrusal olduğunu varsayan Christie ve Huang (1995) yönteminde elde edilen bulgularda sürü davranışı görülmezken, diğer taraftan bu ilişkinin doğrusal olmadığını savunan Chang, Cheng ve Khorana (2000) yönteminden elde elde edilen kanıtlar, emtia futures piyasasında sürü davranışının var olduğu hipotezini desteklemekte ve yatay kesit değişkenlik ile yüksek ve düşük getiri oranları arasındaki ilişkinin doğrusal olmadığını göstermektedir. Özelikle piyasada artışların olduğu dönemlerde sürü davranışınn etkilerinin daha belirgin olduğunu görülmektedir. Ayrıca, betaların yatay kesit değişkenliğine dayalı metodojiden elde edilen bulgularda, uygulanan dönem aralığında belli dönemlerde sürü davranışı ortaya çıkarken, belli dönem aralıklarında ise sürü davranışı görülmemektedir.

The increasing interest in commodity futures contracts and discussions about the existence of the relationship between futures prices and underlying asset prices shows that price movements caused by the speculative trading in the futures markets are also important for the spot markets. Trading of futures contracts which are based on different commodities with very different characteristics in the financial markets may cause pricing problems that arise from the irrational investor behavior. According to the behavioral finance approach, investors can act according to their intuition at investment decisions. One of these is the herd behavior, which means to imitate other investors. The herd behavior, which is defined as imitating others by ignoring their own information and opinions, is a fundamental characteristic of financial markets in times of crisis, but empirical evidence sometimes presents contradictory results.The main purpose of the study is to examine the possible existence of herd behavior which can be defined as buying or selling of other market investors based on the information obtained from the trading transactions of investors instead of personal evaluations in the period of 06.01.1998-07.06.2018. In this study, the methodologies of Christie and Huang (1995) and Chang, Cheng, and Khorana (2000), which based on the cross-sectional variability of commodity futures contracts, and the Hwang and Salmon (2004) method based on the cross-sectional variability of beta coefficients were used. As a result, the evidence obtained from the method of Christie and Huang (1995), who asserted that the relationship between the horizontal cross-sectional variability of the yields and the market returns is linear, does not show herd behavior; on the other hand, evidence obtained from the method of Chang,Cheng and Khorana (2000), who argue that this relationship is not linear, it supports the hypothesis that there are herd behaviors in the commodity futures market and shows that the relationship between horizontal section variability and high and low rates of return is not linear. In particular, it is seen that the effects of herd behavior are more pronounced in the periods of increase in the commodity market.Furthermore, in the findings obtained from the methodology based on the variability of the betas, the herd behavior occurs in certain periods in the applied period interval and the herd behavior is not observed in certain period intervals.