Şems: İstanbul`da yayımlanan bir Farsça gazetenin bakış açısıyla II. Meşrutiyet Dönemi`nin ilk yılı (1908-1909)

Abstract

Şems gazetesi, II. Meşrutiyet Dönemi'nin başlarında 4 Eylül 1908 tarihinde haftalık olarak İstanbul'da yayımlanmaya başlamıştır. Seyyid Hasan Tebrizî'nin idaresinde Farsça basılan gazetenin yayımı yaklaşık I. Dünya Savaşı'na kadar aralıklarla sürmüş ve toplam 153 sayı yayımlanmıştır. Gazetede başta İttihat ve Terakkî Cemiyeti'nin desteğini alan Encümen-i Saâdet-i İranîyan olmak üzere Komite-i Nisvân-ı İranîyan ve İran İstanbul Sefir-i Kebîri gibi hürriyetperver İranlılar'ın haberlerine ve makalelerine yer verilmiştir. Ayrıca dönemin İstanbul'una dair siyasî, sosyal ve kültürel haberler (Mahmut Paşa'nın naaşının İstanbul'a getirilmesi, 31 Mart Vak'ası, İstanbul'daki İranlı azınlık, İstanbul'da gerçekleştirilen tiyatro vb. etkinlikler gibi) de yer almıştır. Bununla birlikte İran ve şehirlerinden, yakın ve uzak coğrafyalardan haberlerin de yer aldığı gazete, Osmanlı Vilayetleri, İran, Avrupa ve Rusya'da da yayımlanmıştır. Tezde 1908-1909 yılları arasında 48 sayı olarak yayımlanan gazetenin çeviri-değerlendirme-fihrist yöntemiyle irdelenmesi ve döneme, özellikle dönemin İstanbul'una bir başka açıdan ışık tutması amaçlanmıştır.

Shams, a Persian language newspaper that was started to publishing weekly in Istanbul in the early months of the Second Constitutional Era 4th of September 1908. It's publishing was continued irregularly under the administration of Sayyid Hasan Tabrizī aproximately until the beginning of the World War I and it was published as 153 numbers. News and columns of the liberitarian Iranians in Istanbul that especially were like Anjuman-e Saādat-e Iranīan -it was supported by the Ittihat ve Terakkī Cemiyeti-, Committee-e Nisvān-e Iranīan and Ambassador of Iran in Istanbul were reported in the newspaper. Also, political, social and cultural news about Istanbul, like be bringing back of Mahmut Pasha's mortal remains to Istanbul, the 31 march incident, Iranian minority in Istanbul and theatre plays etc. events that were arranged in Istanbul were reported in the newspaper. However, news about Iran and near and far geographies were reported in the newspaper. Moreover, the newspaper was published in the Ottoman provinces, Iran, Europe and Russia. In our thesis, examined in detail 48 numbers of the newspaper that were published between 1908-1909 by way of translation-evaluation-preparing a index and with that it was aimed to particularly enlighten on political life of Istanbul in the Second Constitutional Era's First Year from a diffrent viewpoint.