Sovyetler Birliği`nin milliyetler politikası özelinde yahudi otonom bölgesi (1928-1939)

Abstract

Kuzey coğrafyalardaki varlığı eski dönemlere dayanan Yahudiler, bölgede çeşitli devletlerin yönetimi altında yaşamıştır. 1917 Bolşevik devrimine dek Rus İmparatorluğu himayesindeki Yahudiler, yöneticilerin izledikleri farklı politikalarıyla yaşamlarını sürdürmüştür. Devrimin ardından Yahudilerin milliyetler politikası kapsamında yerleştirilecekleri bölge arayışı başlamıştır. Yapılan araştırma ve incelemeler neticesinde, birçok faktör de göz önünde tutularak, halk arasında Birobidjan olarak bilinen, Amur nehrinin aktığı coğrafya Yahudi yerleşimi için seçilmiştir.Birobidjan'a Yahudileri çekmek için Sovyet hükümeti tarafından çeşitli teşvikler sunulmuş, propagandalar yapılmıştır. Yapılan çalışmalar neticesinde bölgeye Yahudi göçleri başlarken, `Yahudi bölgesi` fikri ülke dışında da yankı uyandırmıştır. Böylece ülke dışından hem maddi yardımlar yapılmış, hem de başka ülkelerde yaşayan Yahudiler Birobidjan'a, yani Sovyetler Birliği'ne göç etmiştir. Ancak Sovyetler Birliği tarafından yapılan propagandalar bir süre sonra etkisini kaybetmiştir. 1934 yılında, projenin daha cazibeli hale getirilmesi amacıyla bölgeye Yahudi Otonom Bölgesi statüsü verilmiştir. Bu hamle bir süre etkisini gösterse de Sovyetler Birliği genelinde başlayan tasfiye sürecinin bölgeye sıçraması, projeyi baltalayan gelişme olmuştur. En nihayetinde İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla proje arka plana itilmiştir. Yahudi Otonom Bölgesi'nin kuruluşuna giden süreci, milliyetler politikası kapsamında detaylı bir şekilde inceleyecek olan bu çalışma, ülkemizde bu konuda var olan boşluğu doldurmayı hedeflemektedir. Anahtar Kelimeler: Yahudi Otonom Bölgesi, Milliyetler Politikası, Birobidjan, Sovyetler Birliği

The Jews, whose presence in the northern geographies dates to ancient times, lived under the rule of various states in the region. Until the 1917 Bolshevik Revolution, the Jews under Russian Empire, continued their lives with different policies pursued by the rulers. After the revolution, the search for the region where the Jews will be placed within the context of nationalities policy has begun. As a result of the researches and investigations, considering the many factors, the geography of the Amur River, known as Biobidzhan among the people, was selected for the Jewish settlement.A variety of incentives were presented and propagandas were made by the Soviet government to attract the Jews to Birobidzhan. As a result of the studies, Jewish immigration started to the region, also the idea of the `Jewish region` drew attention outside of the country. Thus, both financial aids have been given from abroad and the Jews who lived in other countries, immigrated to Birobidzhan, so the Soviet Union.However, the propaganda made by the Soviet Union lost its effect after a while. In 1934, in order to make the project more attractive, the region was promoted to the Jewish Autonomous Region. This move has been effective for a while, but the beginning of the `Great Purges` in the Soviet Union has damaged the project. With the beginning of the Second World War, the project was pushed to the background.This study, which will examine the process going through the establishment of the Jewish Autonomous Region in the context of nationalities policy, aims to fill the gap of this subject in our country.Keywords: Jewish Autonomous Region, Nationalities Policy, Birobidzhan, the Soviet Union