Benjamin Britten`ın Peter Grimes operasının toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi

Abstract

Bu tezde Benjamin Britten'ın bestelediği Peter Grimes (1945) operası toplumsal cinsiyet kuramcısı Judith Butler'ın fikirleri ışığında incelenmiştir. Araştırma birincil ve ikincil kaynaklar ile toplumsal cinsiyet kuramınının yorumlanmasına yardım edecek hermenötik (yorumsamacı) yöntemler aracılığıyla yapılmıştır. Disiplinler arası bir araştırma olarak hazırlanan bu tez, eserin Yeni Müzikoloji ve Cinsiyet Çalışmaları'nın ışığında incelenmesini hedefler. Bu araştırmada post yapısalcılar için önemli Performatiflik, Özne ve Öteki İlişkisi, Bedenlerin Maddeselliği gibi kavramların libretto ve partitürde nasıl ele alınabileceği üzerinde durulmuştur. Peter Grimes karakterinin yabancılaşma ve sosyal uyum problemlerinin toplumsal sonuçları ve bunların dilsel performatiflikle bağlantısı incelenmiş; operadaki söz edimlerinin bir nefret söylemi sayılıp sayılamayacağı tartışılmıştır. Eserin ana teması olan yabancılaşma operada kullanılan mekanlar aracılığıyla somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Operanın final versiyonundan çıkarılan spekülatif dizeler, Peter'ın kimliğinin daha geniş boyutta incelenmesi amacıyla değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonunda, Peter Grimes operasındaki performatifliklerin bireylerin tabiiyetinde 'öz' algısı; şeylerin her zaman öyle olmuş ve öyle olacağı sanrısını yarattığı gözlemlenmiştir. Peter'ın temel problemi kasabadaki değişken normatif yapılarla başa çıkamamasıdır. Peter'ın kendini vizyoner olarak tanımlaması onun kimliğinin alt üst etme (subversive) mekanizması işlevi gördüğünü göstermektedir. Fakat bu alt üst edici kimlik zamanla Peter'ın aleyhine yapılan söz edimleri sebebiyle yıkılmıştır. Buna bağlı olarak Peter kasaba tarafından dışlanmıştır. Bu süreçte Peter'ın Öteki ile olumsuz ilişkisi onun öz bilinci tarafından içselleştirilmiş; bu durum onu kendi maddeselliğinden tiksinen bir konuma itmiştir. Peter'ın maddeselliğinin dışlanmış bölgelere itildiği gerçeği operada kullanılan mekanlar aracılığıyla da görünebilir. Bu kasti dışlama çabalarının sonucu olarak Peter'ın tabiiyeti ortadan kaldırılmıştır.

In this thesis, Benjamin Britten's Peter Grimes (1945) has been analyzed in the light of gender theorist Judith Butler's ideas. The study has been conducted through primary and secondary sources as well as hermeneutic methods which help interpret concepts related to gender theories. This interdisciplinary research aims to contribute to New Musicology and Gender Studies fields. In this study, important post structuralist concepts such as Performativity, Subject and its relationship with the Other, and Body's Materiality have been analyzed in the context of the Peter Grimes. Linguistic performativity's role in Peter's alienation and social maladjustment have been explored; it has been discussed whether some speech acts in the opera can be considered in the context of hate speech against the main character. The main theme, alienation, has been attempted to be reified through the use of spaces in the opera. Speculative lines which were removed the final version of the libretto have been revisited in an attempt to understand Peter's identity in a greater scheme. The aspects analyzed in this thesis brings to light that performativities in the opera create a sense of essence in people's subjecthoods; and the illusion that things have always been and always will be a certain way. Peter Grimes' main problem in the borough results from his inability to cope with various normative structures. Peter's self-identification with being visionary shows that his identity has a subversive mechanism in the borough. However, his subversive identity gets gradually demolished through various kinds of speech acts directed at him. These speech acts, which resemble the functioning of hate speeches, have been naturalized through perpetual repetitions. Hence, Peter has been exposed to deliberate ostracization by the borough. During this trajectory, Peter's negative relationship with the other has been internalized in his consciousness; and it puts him in a position where he despises his own materiality. The fact that Peter's materiality has been pushed to excluded sites can also be seen through the use of spaces in the opera. As a result of this deliberate efforts of alienation, Peter's subjecthood has been eventually wiped out of existence.