Atopik dermatit tedavisine yönelik topikal nano ilaç taşıyıcı sistemlerin optimizasyonu, ın vitro/ın vivo değerlendirilmesi

Abstract

Atopik Dermatit (AD), immünolojik değişimlerin eşlik ettiği, derinin bariyer özelliğinin bozulması ile gelişen, enflamasyon, kuruluk ve bakteri enfeksiyonu ile tanımlanan kronik bir deri hastalığıdır. Topikal ve sistemik immunomodülatörler AD tedavisinde kullanılmaktadır. Ayrıca, hastalığın seyrine bağlı olarak gelişen ikincil enfeksiyonların baskılanması için topikal antibiyotik tedavisi de yapılmaktadır. Bu doktora tez çalışmasının amacı, takrolimus ve fusidik asit etkin maddelerinin derideki patolojik bölgelere (epidermal veya dermal) taşınabilmesini iyileştiren ve AD hastalığının topikal tedavisinde etkinlik ve uygulama kolaylığı açısından yenilikçi topikal formülasyonların geliştirilmesidir. Bu kapsamda; takrolimusu tek ve takrolimus ile fusidik asidi birlikte içeren, özellikle takrolimusun derinin daha derin tabakalarına ulaşmasını sağlayan nano boyutlu koloidal ilaç taşıyıcı sistemlerinden mikroemülsiyon formülasyonları geliştirildi. Ayrıca, her iki etkin maddeyi birlikte içeren, yüksek oklüzif etkiye sahip konvansiyonel merhem formülasyonları da geliştirildi. Mikroemülsiyon ve merhem formülasyonlarının fizikokimyasal özellikleri, fiziksel ve kimyasal stabiliteleri değerlendirildi. Optimize edilen mikroemülsiyon ve merhem formülasyonlarının deri üzerindeki etkileri ATR-FTIR spektroskopisiyle incelendi. Her iki etkin maddenin deri tabakalarındaki dağılımı in vitro penetrasyon çalışmalarının ardından uygulanan bantla soyma yöntemiyle kantitatif olarak saptandı. Takrolimus gibi lipofilik karakterde bir model boyanın (Nil Kırmızısı) optimize edilen mikroemülsiyonlar ile uygulandığında, model boyanın deriden penetrasyon derinliği ve derinin tabakalarındaki yayılabilirliği CLSM görüntüleme tekniği ile gösterildi. Ayrıca, optimize edilen mikroemülsiyonun deri üzerindeki etkileri biyofiziksel yöntemler ile in vivo olarak sağlıklı gönüllüler üzerinde değerlendirildi.Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde; takrolimusu tek, takrolimus ile fusidik asiti birlikte içeren mikroemülsiyon ve her iki etkin madddeyi bir arada içeren merhem formülasyonları da geliştirilerek, AD hastalığının tedavisine yönelik her iki etkin maddenin pazarda bulunan preparatlarına alternatif yenilikçi ürünleri sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Atopik dermatit, Takrolimus, Fusidik asit, Mikroemülsiyonlar, Topikal İlaç Taşıyıcı Sistemleri

Atopic dermatitis (AD) is a chronic skin disease accompanied by immunological alterations and defects in skin barrier. It is identified inflammation, dryness, bacterial infection. Topical and systemic immunomodulatory drugs have been used for the treatment of AD. Topical antibiotic treatments have been used to inhibit seconder infections which are observed due to progress of disease.The aim of this study is to develop innovative topical formulations which improve transport of tacrolimus and fusidic acid into the pathologic regions on the skin and also which are effective and easy for topical application in AD therapy.In this context, microemulsions, nano-sized colloidal carriers, were developed with either tacrolimus or combination of tacrolimus and fusidic acid to improve delivery of tacrolimus into skin. The conventional highly occlusive ointments composed both drugs were also developed. Physical and chemical stability of microemulsions and oinments was investigated. The effects of formulations on porcine skin were determined using ATR-FTIR. The localization of both drugs in the skin was quantified by tape stripping-technique subsequent to in vitro penetration studies. Visualization of the distribution of tacrolimus into the skin layers were performed with CLSM using microemulsions labelled with Nile Red which has similar lipophilicity with tacrolimus. Furthermore, effects of microemulsion on skin surface were investigated with biophysical methods in healthy volunteers.Based on the data, microemulsions consisting of either tacrolimus or combination of tacrolimus and fusidic acid, ointments of both drugs were developed and were proposed as alternative to commercial products of both drugs for the treatment of AD. Key Words: Atopic dermatitis, Tacrolimus, Fusidic acid, Microemulsions, Topical Drug Delivery Systems