Düşük talepli ürünlerde riskli değer yaklaşımıyla stok politikalarının optimizasyonu

Abstract

Bir işletme için en önemli yönetim kararlarından birinin stok yönetimi olduğu ifade edilebilir. Doğru stok yöntemini uygulamak, işletmenin kâr durumuna direkt etki ederken, doğru olmayan bir politika ile stok yönetim sistemi kurulduğunda şirketin elinde çok fazla ürün kalabilir ya da müşterinin talebini karşılayamamaktan kaynaklanan memnuniyetsizlikler maddi kayıplara yol açabilir. Ayrıca, belirli bir süreden fazla bekletilen ürünlerin fazladan elde tutma maliyetinin yanısıra, bu ürünlerin bazılarının kullanım süresinin sona ermesinden dolayı hurdaya ayrılmaları ile katlanılan maliyetler de söz konusu olabilmektedir. Sonuç olarak, stok yönetimi uygularken gerçekleşen talepten daha az veya daha fazla ürün elde bulundurulması işletmeler için maddi kayıpların oluşması riskini doğurmaktadır. Bu sebeple son yıllarda literatürde stok yönetimi alanında risk faktörünün göz önünde bulundurulduğu görülmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda literatürde az talebi olan ürünlerin stok yönetiminin risk yaklaşımı ile birlikte düşünüldüğü bir projeye rastlanmamış ve çalışmada bu katkıyı sağlayacak bir metodoloji geliştirilmiştir. Metodolojinin ilk adımında az talebi olan ürünlerin taleplerini tahmin edebilmek için `Bootstrap yöntemi` kullanılarak tedarik süresi boyunca oluşan talep dağılımları belirlenmektedir. Daha sonra risk faktörünün göz önüne alındığı, kazancı en büyüklemeyi amaçlayan bir matematiksel model önerilmektedir. Üçüncü aşamada ise benzetim modelleri kullanılarak mevcut ile önerilen sipariş politikası maliyet açısından karşılaştırılmaktadır. Bu tez çalışmasının uygulaması uluslarası faaliyet gösteren bir otomotiv firmasında yapılmıştır.

One of the most important management decision for a company is inventory management. While using a right inventory management policy directly affects the situation of profit of the company, establishing wrong inventory management policy, can cause surplus or backorders, and can make dissatisfactions that create financial losses. Moreover, the inventory that is held more than specific time period, has holding cost, and some of these inventories can turn to be salvage because of expiration date. As a result, the company can hold less or more inventory than actual demand and this situation creates the risk of financial loss. Hence, in recent years, risk factor is being taken into consideration in inventory management area in literature. The result of literature review revealed no project that use risk approach and intermittent demand together, and a new methodology is proposed for that contribution in this thesis. First step of the methodology is determining the lead time demand distribution of the products which have intermittent demand by using bootstrap method. After that, mathematical model that integrates risk factor is built. The aim of this model is to maximize profit. In third step, current and proposed inventory management policies are compared with respect to cost by simulation models. Results of the simulation models are evaluted. The application of thesis is done in a worldwide operating otomotive company. It is thought that, this study contributes to the related literatüre with its new inventory management approach.