Tam güneş tutulmalarında gözlenen koronal yapıların fiziksel özellikleri

Abstract

Tam Güneş tutulmaları sırasında yapılan korona gözlemleri ile elde edilen fiziksel büyüklükler hem koronanın daha doğru anlaşılmasına, hem de korona modellerinin test edilmesine imkân vermektedir. Bu doktora tezinde, 11 Ağustos 1999 tarihinde Tokat –Turhal' da ve 29 Mart 2006 tarihinde Antalya – Ilıca'da meydana gelen tam güneş tutulmalarında, beyaz ışıkta gözlenen korona incelenmiştir. Toplam korona parlaklığı ve elektron yoğunluğunun hesaplanması için farklı yaklaşımlar uygulanarak her iki tutulma için toplam (K+F) korona parlaklığı, polarizasyon derecesi, K korona parlaklığı, elektron yoğunluk değerleri ve korona ortalama sıcaklık değerleri ayrı ayrı hesap edilmiştir. Buna göre ekvator bölgesi elektron yoğunluğu 1.1Rg mesafesinde 1999 tutulması için 4.1×10^7 e/cm3, 2006 tutulması için 1.3×10^8 e/cm3 ve ortalama sıcaklık değeri 1999 tutulmasında 1.35Rg için 1.3×10^6 K, 2006 tutulmasında 1.2Rg için 1.8×10^6 K olarak elde edilmiştir. Bu sonuçlar hem van de Hulst (1950)'un ve Saito (1970)'nun korona modelleri ile hem de önceki çalışmalardaki sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Korona parlaklıkları, elektron yoğunlukları ve sıcaklıklar önceki çalışmalarla uyumlu bulunurken, polarizasyon derecelerinin maksimumları her iki tutulma için de biraz yüksek çıkmıştır.

Physical parameters obtained via corona observations made during the total solar eclipses allow both a more accurate understanding of the corona and testing of corona models. In this doctoral dissertation, white-light corona observations at total eclipses on August 11, 1999 in Tokat-Turhal and on March 29, 2006 in Antalya-Ilıca were studied. Total (K+F) corona brightness, degree of polarization, K-corona brightness, electron density values and the corona average temperature were calculated separately for both eclipses by applying different approaches for calculating total corona intensity and electron density. Accordingly, the electron density of the equatorial region was obtained as 4.1×10^7 e/cm3 for 1999 eclipse, 1.3×10^8 e/cm3 for 2006 eclipse at 1.1Rg distance and the coronal average temperature was obtained as 1.3×10^6 K for 1999 eclipse at 1.35Rg distance, 1.2×10^6 K for 2006 eclipse at 1.2Rg distance. These results were compared with corona models of van de Hulst (1950) and Saito (1970) as well as previous studies. While the corona brightness, electron densities and temperatures were consistent with previous studies, the maxima of polarization degrees were slightly higher for both eclipses.