Gelişmekte olan ülkelerin vadeli piyasalarında işlem gören endeks futures sözleşmelerinin bağlı bulundukları endekslere etkisi ve bir uygulama

Abstract

Çalışmanın amacı gelişmekte olan ülkelerden Türkiye, Hindistan, Brezilya ve Çin'de, vadeli piyasaların spot piyasaya etkilerini araştırmaktır. Bu kapsamda Türkiye'den BIST30, Hindistan'dan S&P CNX Nifty, Brezilya'dan Bovespa ve Çin'den FTSE China A50 endekslerinin 11.01.2014 – 25.10.2018 tarihleri arasındaki günlük kapanış değerleri ve endekse konu futures sözleşmelerin gün sonu uzlaşma fiyatları kullanılmıştır. Yukarıda bahsi geçen veriler ile ülke bazında serilerin durağanlığı incelenmiş, VAR modeli kurularak uygun gecikme uzunlukları belirlenmiştir. Ayrıca Johansen eşbütünleşme testi ile uzun süreli ilişkinin varlığı araştırılmış ve Granger nedensellik testi ile ilişkinin yönü tespit edilmiştir.Çalışmada Hindistan ve Çin'de vadeli piyasanın spot piyasa etki ettiği, Türkiye ve Brezilya'da ise vadeli piyasanın spot piyasaya etki etmediği sonucuna ulaşılmıştır.

The purpose of this thesis is to study the effect of future markets on spot markets in developing countries such as Turkey, India, Brazil and China. For this purpose, the daily closing index prices of BIST30 in Turkey, S&P CNX Nifty in India, Bovespa in Brazil and FTSE China A50 in China between the dates of 11.01.2014 and 25.10.2018 and the daily settlement prices of future contracts based on these indexes have been used.For each country the stationary of the series has been examined based on the above mentioned data and their lag length is determined by using the VAR model. Also, the existence of any long term relation has been examined by using the Johansen cointegration test and the status of the relationship is determined by applying the Granger causality test. As a result, it has been determined that in India and China, the future markets have a positive effect on spot market whereas in Turkey and Brazil they have no effect.