Kırkağaç kavunlarında ışınlanmış polenle farklı tozlama dönemlerinin meyve tutumuna etkisi ile farklı hasat tarihleri ve depolama sıcaklıklarının embriyo verimi ve bitkiye dönüşüme etkileri

Abstract

Kavun türünde önemli zararlar yapan, yetiştiricilik döneminde ekonomik zararlara neden olan Fusarium solgunluğuna dayanıklı çeşit ıslah etmek için dihaploidizasyon yöntemi kullanılmıştır. Dihaploidizasyon yöntemi klasik ıslah yöntemi ile karşılaştırıldığında başta saflaştırma olmak üzere birçok konuda avantajlıdır. Yapılan tozlamalar sonucunda, Mayıs ayında yapılan tozlamalarda en fazla meyve tutumu sağlanmıştır. 4 farklı dönemde yapılan tozlamalar sonucunda elde edilen meyvelerden bulunan embriyoların kaliteleri ve bitkiye dönüşüm oranları incelenmiştir. Bu amaçla tutan her bir meyvenin ağırlığı, tohum sayısı, her bir meyveden elde edilen toplam haploid embriyo sayısı, farklı şekillerdeki (yürek, torpedo, globüler) haploid embriyo sayıları ile birlikte bitkiye dönüşen embriyo sayısı ve bitkiye dönüşüm oranları incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda meyve başına haploid embriyo sayısı en fazla 26 Nisan-03 Mayıs tarihleri arasındaki tozlamalardan 5.81 embriyo/meyve oranı ile elde edilmiştir. Aynı tozlama zamanında elde edilen embriyoların bitkiye dönüşüm oranı da (% 83.33) yüksek olmuştur.Işınlanmış polen ile yapılan tozlamalarda tutan meyvelerin hasat zamanları önemlidir. Bu nedenle çalışmada tozlamadan itibaren 22, 26 ve 30. günlerde hasatlar yapılmıştır. Ayrıca hasadı yapılan kavunlar 0, 1, 2 ve 3 hafta +13 ºC'de depolanmıştır. Çalışma sonunda en iyi sonuç 22. gün hasatlarından elde edilmiş, en fazla muhafaza süresi de 2 hafta olarak belirlenmiştir.Arazi koşullarında aynı dönemde çok fazla meyve tutturulması bir takım problemleri meydana getirmektedir. Bu amaçla tohumlar, meyve hasadından hemen sonra ekstrakte, oda sıcaklığında, +4 ºC ve +13 ºC'de depolanmıştır. Çalışmada uygulanan muhafaza koşullarında en iyi sonuç, hasattan hemen sonra yapılan ekstraksiyondan alınmıştır.

Dihapoloidization technique was used to breed resistant cultivars to Fusarium wilt which gives serious damages to melon and causes economical problems during growing season. Dihaploidization technique is adventageous in many cases, first of all purification when compared to classical breeding. The highest fruit set was obtained from the pollinations which were done in May. The quality of embryo and the transformation ratio to plant of the embryos were investigated which were found in the fruits obtained after 4 different pollination period. For this aim, weight of fruits, number of seed, number of haploid embryos found in each fruit, number of different shaped haploid embryos (heart, torpedo, globular), number of haploid embryos which transform to plant and transformation ratio were investigated. As a result of resarch the highest embryo number was obtained from the fruits which were pollinated between 26 April-3 May with 5.81 embryos/fruit. The highest transformation ratio of embryos to plant was obtained from same pollination period.The harvest time of fruits pollinated by irradiated pollen is important. For this purpose, fruits were harvested 22, 26 and 30 days after pollination. Additionally, fruits were stored at +13 ºC for 0, 1, 2 and 3 weeks. The best results were obtained from the 22 days after pollination for harvest time and 2 weeks storage period.High number of fruit set in growing conditions in the same period causes some problems. For this aim seeds were extracted directly after fruit harvest and fruits were stored in room temperature, +4 ºC and +13 ºC. The best results from storage conditions applied was obtained from the direct extraction after harvest