0-12 yaş çocuğu olan annelere uygulanan çocuk yolcu güvenliği programının değerlendirilmesi

Abstract

Randomize olmayan gruplarda, ön test-son test kontrol gruplu, tekrarlayan ölçümlü tasarım olarak planlanan bu araşrımanın amacı, 0-12 yaş çocuğu olan annelere uygulanan Çocuk Yolcu Güvenliği Eğitiminin sonuçlarını değerlendirmekti. Araştırmanın örneklemini İstanbul'da bir aile sağlığı merkezinden hizmet alan, 0-12 yaş çocuğu olan anneler (deney grubu=46, kontrol grubu=46) oluşturdu. Deney grubuna, literatür bilgileri doğrultusunda oluşturulan, çocuk oto güvenlik koltuğu koruyuculuğu, türleri ve kullanımı ile ilgili bilgilerin yeraldığı, ortalama 15-25 dakika süren bireysel eğitim ve danışmanlık şeklinde Çocuk Yolcu Güvenliği Programı uygulandı. Eğitim sonunda program özetini içeren broşür verildi. Araştırmada literatür bilgilerinden yararlanarak araştırmacı tarafından oluşturulan anket formu ile çocuk koltuğu kullanma durumu, araba ile seyahat sırasında kaza/yaralanma risk algısı ve çocuk koltuğu hakkında bilgi düzeyi sorgulandı. Her iki grup sonuç değişkenleri yönünden uygulama öncesi, uygulama sonrası 3. ve 6. aylarda olmak üzere üç kez değerlendirildi. Veriler, sayı, yüzdelik, ki-kare testi, t-testi, tekrarlı ölçümlerde varyans analizi ve Cohen's d etki büyüklüğü ile değerlendirildi. Girişimden 3 ay sonra çocuk koltuğu kullanan annelerin oranı deney grubunda %.41,3, kontrol grubunda % 21,7; programdan 6 ay sonra çocuk koltuğu kullanan annelerin oranı deney grubunda %45,7, kontrol grubunda % 23,9 olarak bulundu. Annelerin çocuk koltuğu kullanımında ve araba ile seyahat sırasında kaza/yaralanma risk algısında kontrol grubunda anlamlı artış bulunmazken, deney grubunda anlamlı artış tespit edildi. Annelerin çocuk koltuğu hakında bilgi düzeyinde her iki grupta da anlamlı artış olduğu görüldü. Ailelere yönelik yapılacak eğitim çalışmaları ile çocuk koltuğu kullanımı arttırılabilir.

The aim of this research, which was planned as a repetitive measurement design with pre-test and post-test control groups in non-randomized groups, was to evaluate the results of the Child Passenger Safety Training applied to mothers of children aged 0-12 years. The sample group of the study consisted of mother of children aged 0-12, receiving health services from a family health center in Istanbul (the experimental group=46, the control group=46). Child Passenger Safety Training, which was prepared in line with the literature information and contains information about the protection, type and use of child safety seat, was given to the experimental group in the form of individual training and counseling, which lasted 15-25 minutes on average. At the end of the training, a brochure containing the program summary was given. In the research, with the questionnaire form prepared by the researcher by using the literature information, the status of using CSS, the risk perception of accident/injury during traveling by car, the level of knowledge about CSS was questioned. Both groups were assessed three times before and three and six months after the application in terms of outcome variables. Data were analyzed by number, percentage, chi-square test, t-test, variance analysis in repeated measures and Cohen's d effect size.The rate of the mothers who used CSS, 3 months after the initiative was 41,3% in the experimental group, 21,7% in the control group; the proportion of mothers using CSS, 6 months after the program was 45,7% in the experimental group and 23,9% in the control group. A significant increase was found in the experimental group, while there was no significant increase in the control group about the risk perception of accidents/ injuries. There was a significant increase in the level of knowledge about CSS in both groups. The usage of CSS can be increased with educational activities for parents.