Transkraniyel doğru akım uyarımı ve nörogeribildirimin etkilerinin sürekli performans testiyle araştırılması

Abstract

Transkraniyel doğru akım uyarımı (TDAU) yöntemi, invazif olmayan, kafatası üzerinden zayıf doğru akımla elektriksel uyarım temeline dayanır. Nörogeribildirim (NGB), özel geliştirilmiş bilgisayar programlarıyla elektroensefalografi (EEG) geribildirimi sağlanarak kişinin beyin dalga parametrelerinin isteğe göre değiştirilmesine yardımcı olan bir öğrenme stratejisidir. Bu çalışmada, ilave olarak TDAU uygulamasının, NGB eğitimine olası yardımcı etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, 16 sağlıklı gönüllü randomize olarak 8'şer kişilik iki gruba ayrılmıştır. Bir gruba haftada ikişer gün olmak üzere 10 uygulama, 30 dakika sensorimotor ritim (SMR) NGB eğitimi verilirken, diğer gruba tüm NGB eğitimleri öncesi 10 dakika TDAU uygulanmıştır. Beck Depresyon Ölçeği, Beck Anksiyete Ölçeği ve seçici dikkat, tepki süresi ve baskılamayı ölçmek amacıyla Sürekli Performans Testi (SPT) uygulanmıştır. Uygulamalar sonunda elde edilen EEG bant değerleri ve oranları değerlendirilmiştir. Yapılan istatistiksel analizlerin sonuçlarına göre NGB+TDAU uygulanan grubun depresyon skorlarında anlamlı düşüş gözlenmiştir. Yapılan eğitimler sonucunda her iki grubun da SPT sonuçlarının son uygulamalarda daha iyi olduğu bulunmuştur. NGB uygulamalarının 1., 2., 5. ve 10. uygulamalar karşılaştırılarak analiz edilmiştir. NGB+TDAU grubunun alfa bandında ve teta/beta bant oranlarında farklılık bulunurken; NGB grubunun teta/SMR bantı oranlarında anlamlı fark bulunmuştur. Bu değerlendirmeler doğrultusunda NGB eğitiminin 10 uygulama sonunda etkisini gösterdiği, protokole eklenen TDAU'nun beklenen iyileşmelerde hızlanma sağlamaktan çok deneklerin anksiyete ve depresyon skorları ile inhibisyon eksiklikleri üzerine olumlu etkisinin ön planda olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Nörogeribildirim, Trankraniyal Doğru Akım Uyarımı, Sürekli Performans Testi, Sensorimotor ritim, İnhibisyon

Transcranial direct current stimulation (tDCS) method is a noninvasive neuromodulation technique based on weak direct current stimulation through the scalp. Neurofeedback (NFB) is a learning strategy which may help to alter brain wave parameters of a person by giving electroencephalography (EEG) feedback via special developed computer programs. The aim of the current study is to investigate the possible supportive effects of tDCS application in addition to NFB training. Sixteen healthy volunteers were divided into two groups consisting of eight subjects. One of the groups were trained by sensorimotor rhythm (SMR) NFB training; 2 days per week, 10 sessions of 30 minutes, other group received 10 minutes tDCS before each NFB training session. Continuous Performance Test (CPT), Beck Depression Scale and Beck Anxiety Scale were used in order to measure the selective attention, response time and suppression. Obtained EEG band values and rates were evaluated offline. According to statistical analyses, depression scores of NFB+tDCS group was decreased significantly. After trainings, the results of CPT were better at last sessions for both groups. NFB sessions were analyzed by comparing 1st, 2nd, 5th and 10th sessions. While NFB+tDCS group had significant differences at theta/beta ratios and alpha band amplitudes, NFB group had significant difference at theta/SMR ratios. Results suggest that NFB training shows its effects at the end of 10 sessions, and additional use of tDCS did not accelerate improvement as expected. However, its therapeutic effect on anxiety and depression scores and inhibition deficits of subjects were clear.Key words: Neurofeedback, Transcranial Direct Current Stimulation, Continuous Performance Test, Sensorimotor rhythm, Inhibition