Bir metal kaplama tesisinde işyeri hava kalitesinin araştırılması

Abstract

Partikül madde (PM), kimyasal bileşimi ve fiziksel özellikleri değişiklik gösteren insan sağlığına en zararlı hava kirleticilerden biridir ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından kanserojen bir hava kirletici olarak kabul edilmiştir. Özellikle partikülün ince (<2.5 µm) fraksiyonu, solunum sisteminde akciğerlerin alveollerine kadar ulaşabilmesi ve buradan dolaşım sistemine karışabilmesinden dolayı insan sağlığına zararlı etkisi daha fazladır. Kapalı ortamlarda çalışanların hava kirleticilerine maruziyeti çalışanların sağlığı açısından dikkate alınması gereken çok önemli bir konudur. Metal işleme tesislerinden kaynaklanan partiküller çeşitli kimyasallar, metal partikülleri, biyolojik kirleticiler (bakteri ve mantar hücreleri ve endotoksin, ekzotoksin gibi biyolojik ürün kaynaklı hücre bileşikleri), öğütme ve işlemede kullanılan materyallerden gelen aerosoller gibi farklı kirleticilerin karışımı şeklindedir.Bu çalışmada İstanbul'da Pendik- Kurtköy sanayi tesisinde yer alan bir metal kaplama tesisinde PM örneklemesi yapılmış ve ince partikül maddenin boyut dağılımı ve konsantrasyonları tespit edilmiştir. İnce partikül madde konsantrasyonu ve boyut dağılımı 5 farklı boyut aralığında (PM>2.5, PM1.0-2.5, PM0.5-1.0, PM0.25-0.5, PM<0.25) örnekleme yapabilen SKC Sioutas sıralı örnekleyici ile belirlenmiştir. PM ortalama konsantrasyonları sırasıyla 117.6µg/m3, 57.4µg/m3, 26.6 µg/m3, 60.0 µg/m3 ve 89.0 µg/m3 olarak bulunmuştur. 2.5 µm altındaki partiküllerin yaklaşık olarak %47'sinin 0.25 µm'nin altındaki partikül boyutunda olduğu belirlenmiştir. Farklı boyut aralığındaki metallerin analizi için Grafit Fırınlı AAS kullanılmıştır. Analizi yapılan Cu, Ni, Mn, Pb ve Cr elementlerinin en yüksek konsantrasyonları sırasıyla 2.399,8 ng/m³, 73,7 ng/m³, 72,7 ng/m³, 306,5 ng/m³ ve 95,8 ng/m³ olarak bulunmuştur. Olası sağlık riskleri ile ilgili yapılan değerlendirmeler sonucunda, toplam tehlike indeksinin, kabul edilebilir değerin (1,0) yaklaşık 26,1 katı olduğu belirlenmiştir. Özellikle Pb, Ni ve Cr(Ⅳ) elementlerinden kaynaklanan hayat boyu kanser olma riski dikkate alınarak gerekli önlemlerin alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.Bu tez, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yürütücü Sekreterliğinin 58394 numaralı projesi ile desteklenmiştir

Particulate matter is one of the hazardous air pollutants because it has a different chemical and physical characteristics. World Health Organization has declared that particulate matter is a carcinogenic air pollutant in 2013. Particularly, fine particles fraction is more harmful because it (<2.5 µm) penetrates to the pulmonary alveols and gets into the cardiovascular system. The particles sourced from metalworking is a mixture of chemicals, biological pollutants (bacteria and fungi cells, and cell pieces like endotoxin, exotoxin) and the aerosols sourced from blinding and working facilities.In this study, to determine the size distribution and metal concentration of fine particulate matter in a metal coating industry. Within this context, particulate matter will be sampled in a metal coating industry which is located in Pendik-Kurtköy industry area in Istanbul. Fine particle concentration and size distribution will be determined by using Sioutas sampling equipment in 5 different fraction (PM>2.5, PM1.0-2.5, PM0.5-1.0, PM0.25-0.5, PM<0.25). The average total PM concentrations were determined as 117.6µg/m3, 57.4µg/m3, 26.6 µg/m3, 60.0 µg/m3 ve 89.0 µg/m3, respectively. We determined that the particles smaller than 0.25 µm is 47% of the 2.5 µm particle fraction. For metal analyses in different fraction were used by Graphite Furnace AAS. Elements of Cu, Ni, Mn and Pb peaks concentrations are respectively as follows 2399,8 ng/m³, 73,7 ng/m³, 72,7 ng/m³ and 306,5 ng/m³. According to the health risk assessment, the total HQ was 26,1 times greater than the acceptable limit (1.0). The cancer risks resulting from Pb, Ni and Cr(Ⅳ) exposure are indicated that will be important and should consider and take due precautions.This work was supported by Scientific Research Project Coordination Unit of Istanbul University. Project number; 58394.