Lider üye etkileşiminin çalışma yaşam kalitesi ile üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerine etkisinde örgüt sağlığının aracılık rolü: Spor işletmeleri örneği

Abstract

Bu tez çalışmasının temel amacı; spor işletmelerinde Lider-Üye Etkileşiminin Çalışma Yaşam Kalitesi ile Üretkenlik Karşıtı İş Davranışlarına Etkisinde, Örgüt Sağlığı' nın aracılık (mediatör) rolünü ortaya koymaktır. Alt amacı ise; değişkenlerin ve alt boyutlarının demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediklerinin incelenmesidir. Lider-Üye Etkileşimi, Örgüt Sağlığı, Çalışma Yaşam Kalitesi ve Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları arasındaki ilişkileri ölçmek için öncelikli olarak bir model geliştirilmiş ve veri toplamak üzere Likert tipte yapılandırılmış ölçekler uygulanmıştır. Bağımsız değişken Lider-Üye Etkileşimi; bağımlı değişkenler Çalışma Yaşam Kalitesi ile Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları; aracı değişken Örgüt Sağlığı' dır. Araştırmanın 7' si temel (model ile bağlantılı), 126' sı alt (demografik değişkenler ile bağlantılı) olmak üzere toplam 133 hipotezi bulunmaktadır. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde olup İstanbul Büyükşehir Belediyesi' ne bağlı Spor İstanbul çatısı altında faaliyet gösteren spor işletmeleri çalışanları üzerinde yapılmıştır. Spor İstanbul, Türkiye' nin en büyük yerel spor işletmesidir; yaklaşık 1000 çalışanı olup, 323' üne ulaşılabilmiştir, dolayısıyla çalışmamızın örneklemi 323 kişidir. SPSS programı ile sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, t-testi, ANOVA testi, Post-Hoc Scheffe testi, Pearson Korelasyon analizi yapılarak bulgulara ulaşılmıştır. Araştırmanın modeli, ara değişken şartlarına göre ve hiyerarşik regresyon modelleri uygulanarak analiz edilmiştir ayrıca aracılık etkisini belirlemek üzere Sobel testi uygulanmıştır. Sonuç olarak; Spor İstanbul' da Lider-Üye Etkileşimi, Örgüt Sağlığı, Çalışma Yaşam Kalitesi ve Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları' nın birbirleriyle ilişkisi vardır. Ayrıca Lider-üye etkileşimi ile Çalışma Yaşam Kalitesi ile Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları arasında Örgüt Sağlığının kısmi aracılık (mediatör) rolü ortaya konulmuştur. Bunlara ek olarak; Lider-Üye Etkileşimi, Örgüt Sağlığı ve Çalışma Yaşam Kalitesi ortalamanın üzerinde iken Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları çok düşük düzeyde çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Lider-Üye Etkileşimi, Örgüt Sağlığı, Çalışma Yaşam Kalitesi, İş Yaşam Kalitesi, Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları, Örgütsel Sapma, İşyerinde Negatif Davranışlar, Örgütsel Davranış, Aracılık Rolü, Mediatör Rol.

The basic purpose of this thesis is to prove The Role of Organizational Health as a Mediator on The Effects of Leader-Member Exchange 0n Work-Life Quality and Counterproductive Work Behaviour in sports businesses. Sub-purpose is to examine whether the variables and sub-dimensions differ according to the demographic characteristics. A model is developed primarily in order to measure the relationship between Leader-Member Exchange, Organizational Health, Work-Life Quality and Counter-Productive Behaviours and Likert-type structured scales is applied to collect data. Independent variable is Leader-Member Exchange, dependent variables are Work-Life Quality and Counter-Productive Work Behaviours, mediator variable is Organizational Health. There are 7 basic (which are related to model), 126 sub (which are related to demographic variables) hypothesis. This research is conducted on the workers of Sports Company of Istanbul Municipality which is called Spor Istanbul. Spor Istanbul is the biggest municipality sports company in Turkey. It employs almost 1000 workers and 323 of them were reached. So, the sample of the research is 323 workers. This research is conducted as a relational screening model. Findings are obtained with SPSS program by number, percentage, mean, standard deviation, t-test, ANOVA test, Post-hoc Scheffe test, Pearson Correlation analysis. The model of the study is analyzed by applying mediator variable conditions and hierarchical regression models, and the Sobel test is applied to determine the mediating effect. As a result; at Sports Istanbul, Leader-Member Exchange, Organizational Health, Work-Life Quality and Counter-Productive Work Behaviours are related to each other. In addition, the mediator role of Organizational Health between Leader-Member Exchange and Work-Life Quality and Counter-Productive Work Behaviours is identified. Additionally; while the Leader-Member Exchange, Organizational Health and Work-Life Quality are above average, Counter-Productive Work Behaviours is at a very low level.Key Words: Leader-Member Exchange, Organizational Health, Work-Life Quality, Counter-Productive Work Behaviours, Organizational Deviation, Negative Behaviours, Mediator Role, Organizational Behaviour