Bazı limon çeşitlerinin (Citrus lemon (L.) Burm f.) uçkurutan hastalığı (Phoma tracheiphila (Petri) Kanc. et Ghik.)`na karşı dayanıklılık mekanizmasının fenolik bileşikler bazında belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmadaUçkurutan Hastalığı etmeni Phoma tracheiphila gelişimine fenolik bileşiklerden hesperidin ve limoninin etkileri araştırılmıştır. Bu kapsmada belirlenen altı limon çeşidine (Meyer, Kütdiken, Enterdonato, Yediveren, Tatlı limon ve Euroka) hastalık etmeni (P. tracheiphila) yapay olarak inokule edilmiştir. İnokulasyon sonrasında ve sağlıklı limonların yaprak, dal ve gövdelerinden ayrı ayrı örnekler alınarak ekstreler hazırlanmış ve HPLC (High Pressure Liquid Chromotography) tekniği ile hesperidin ve limonin miktarları belirlenmiştir. Alınan örneklerde infeksiyon sonrası hesperidin ve limonin miktarlarının arttığı gözlemlenmiştir. Bu doğrultuda hesaplanan yüzde artış miktarlarına bakıldığı zaman dayanıklı ve orta dayanıklı çeşitlerde (Tatlı limon, Meyer ve Enterdonato) hesperdin ve limoninin ya her ikisinin ya da bir tanesinin duyarlı çeşitlere (Euroka, Yediveren, Kütdiken) oranla daha yüksek olduğu saptanmıştır. In vitro çalışmalarda ise hesperidin ve limonin farklı konsantrasyonlarının (1,5,10,25,50,75,100 ppm) P.tracheiphila gelişimi üzerine engelleyicilik yüzdeleri araştırılmış ve her iki fenolik bileşiğinde konsantrasyonları arttıkça hastalık etmeni fungus gelişimini engellediği belirlenmiştir. Fakat fungus gelişimini limoninin, hesperidinden daha fazla engellediği belirlemiştir. En yüksek konsantrasyon olan 100 ppm de limoninin engelleyiciliğinin (% 85.29), hesperidinin engelleyiciliğinden (% 58.68) daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

In this study, it was aimed to detect incidence of Mal secco disease which caused by Phoma tracheiphila based on phenolic compounds content especially hesperidin and limonin. Among the detected 6 lemon varieties (Meyer, Kütdiken, Enterdonato, Yediveren, Sweet lemon and Euroka) disease caused by Phoma tracheiphila was inoculated artifically, before and after inoculation samples were taken from the leaves, branches and stem of the lemon varieties and hesperidin and limonin are detected identificaly and quantifical using HPLC (High Pressure Liquid Chromotography) technique. The hesperidin and limonin concentration was increased among the experimental samples. According to the calculated values based on the percentages of incensement either hesperidin or limonin or both of them was found to be higher in tolerant and middle tolerant varieties (Sweet lemon, Meyer and Enterdonato). In addition various levels of limonin and hesperidin (1,5,10,25,50,75,100 ppm) too the effects on P. tracheiphila incidence or inhibit percentages were detected in vitro conditions. As a result, the opposite reelection was found to be between phenolic compounds quantity and disease development. Limonin was found to be more effective than the hesperidin in term of the disease incidence in artificial experiment.