Sinop Balatlar Kilisesi mezar buluntusu tekstillerinin yapısal analizleri ve belgelenmesi

Abstract

Arkeolojik tekstiller, kazı alanlarında sıklıkla karşılaşılan buluntular değildir dolayısıyla bu konu üzerinde yapılan araştırmalar çok yönlüdür ancak alt disiplinlerle bütün olarak ele alındığı çalışmalar da oldukça sınırlıdır. Bu tezin başlığı olan ve temel kaynağı oluşturan Sinop Balatlar Kilise kazısı buluntusu olan arkeolojik tekstillerdir. Çalışmanın birinci bölümünde, tekstil üretiminin ortaya çıkışı ve gelişimi, teknik özellikleri ile bunları destekleyen çeşitli arkeolojik kazı buluntusu olan tekstiller ele alınmıştır. İkinci bölümde de arkeolojik tekstil buluntu ile ilk karşılaşılma anından sonra başlayan koruma süreci hakkında bilgiler ve değerlendirmeler sunulmaktadır. Birinci ve ikinci bölümdeki bilgiler üzerinden toprak altı buluntusu olan Sinop Balatlar Kilise Kazısı tekstilleri din adamları mezarlarına ait arkeolojik tekstil numuneleri ele alınmıştır. Hem tarih boyunca Rum Ortodoks din adamı giyim kuşamı hem fiziksel hem de kimyasal özelliklerinin tespiti ile bölgede tekstile dair bilgi veren diğer kaynaklar ve tasvirli eserlerle irdelenmiştir. Malzemeden çıkışla çeşitli adımlarla gerçekleştirilen analiz süreci de örtüşen veriler doğrultusunda çalışılmıştır. Toprakaltı buluntusu olan Sinop Balatlar Kilise Kazısı tekstil parçalarının gerçekte din adamı giyim kuşamında hangi giysi parçasına ait numuneler olduğu sonucu bu verilerle ortaya çıkarılmıştır. Analiz sürecinin daha iyi anlaşılması ve süreci bir bütün olarak bakılabilmesi için konu tablolar, çeşitli resim ve grafiklerle desteklenmiştir.

Archaeological textiles are not common findings at excavation sites, therefore researches conducted in this regard are multidisciplinary, while researches addressing this matter entirely with subdisciplines are rare. Archaeological textiles that have been found during Sinop Balatlar Church excavations constitute the title and primary resource of this thesis. In the first part of this work, the emergence and development of textile manufacturing, its technical characteristics and textiles, supporting these arguments, that were found in various archaeological excavations are addressed. In the second part, information and assessments on the preservation process immediately commenced after the first finding of archaeological textiles are presented. Building on the information given in parts one and two, Sinop Balatlar Church Excavations textiles, which are underground findings, and archaeological textile samples belonging to the cemeteries of clergy are studied. These are examined by determining both physical and chemical properties of the apparel of Eastern Orthodox clergy throughout history, plus other sources providing information regarding textile in the region and depicted works. The analysis process conducted in various steps in accordance with the materials used are studied in line with the corresponding data. This data is used to determine the underground finds of Sinop Balatlar Church Excavations textile pieces constitute which parts of the clergy apparel. The topic is supported with tables, numerous figures and graphics in order to clarify the analysis procedure.