Sürfaktan tedavisi alan preterm yenidoğanların süt çocukluğu ve okul öncesi dönemdeki sağ ventrikül fonksiyonlarının incelenmesi

Abstract

Prematüre bebeklerin doğum haftası ve doğum ağırlığı azaldıkça mortalite ve morbidite oranları artmaktadır. Teknolojideki gelişmelerle birlikte düşük doğum ağırlıklı ve haftalı bebeklerin yaşama şansı artmış ancak bu bebeklerde ileriye yönelik sorunlarda da artma gözlenmiştir. Neonatoloji alanındaki hızlı gelişmelere rağmen respiratuar distres sendromu (RDS) ve bronkopulmoner displazi (BPD), pulmoner hipertansiyon (PHT) prematüre bebeklerin en önemli mortalite ve morbidite nedenlerinden biri olmaya devam etmektedir. Tedavi edilmemiş PHT'lu hastalarda zamanla akciğerlerde geri dönüşümsüz hasar meydana gelirken, sağ ventrikülde ise basınç yükünün artmasına bağlı fonksiyon bozuklukları gelişmektedir. Bu artmış kronik basınç yükü sağ ventrikülde duvar stresinde artma, kompansatuar hipertrofi ve subendokardiyal iskemi gelişmesine ve zamanla ventrikül fonksiyonlarının bozulmasına yol açmaktadır. Son yıllarda mekanik ventilasyonun kullanılması ile beraber sürfaktanın tedavide kullanılması ile beraber RDS'nin etkin şekilde tedavi edildiği gösterilmiştir. Dolayısıyla PHT'nun etkin olarak önlendiğine dair çalışmalar olmasına rağmen bu prematür doğmuş olguların çeşitli akciğer hastalıkları için risk teşkil ettikleri bilinmektedir. Bu olguların geç dönem kardiyak değişikliklerini gösteren bir çalışma olmadığından bu çalışmada sürfaktan tedavisi alan prematüre bebeklerin, geç dönem kardiyak fonksiyonları ekokardiyografik olarak incelendi.Bu çalışma Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Kardiyoloji Bilim Dalı tarafından 2000 ? 2010 yılları arasında Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde (YYBÜ) RDS tanısı ile yatırılarak izlenen ve sürfaktan tedavisi uygulanmış olgular (G1) alınarak, sürfaktan ihtiyacı olmamış prematür doğmuş (G2) ve miadında doğmuş hiçbir sağlık yakınması olmayan (G3) olguların kıyaslanması şeklinde yapıldı. Çalışmada 36 G1, 30 G2 ve 37 G3 olgu kardiyolojik olarak değerlendirildi.Değerlendirmede hem G1 ve hem de G2 olgularının triküspit kapağındaki yetersizlik akımından elde edilen Pulmoner Arter Basıncının (PAB) G3 olgularından daha yüksek olduğu tespit edildi. Fakat G1 ve G2 arasında PAB yönünden istatistiksel olarak farklılık saptanmadı. Sağ ventrikül diyastolik fonksiyonların pulsed wave konvansiyonel doppler ekokardiyografi ile değerlendirilmesinde E/A oranının sürfaktan verilmeyen prematürelerde normal sınırlarda olmasına rağmen miadında doğan olgularından anlamlı derecede düşük olduğu saptandı.Sonuç olarak bu çalışma ile prematür doğan bebekler miadında doğan bebeklerle kıyaslandıklarında PAB'larının hala yüksek olduğu gösterildi. Bu yükseklik prematürlerin prenatal, natal ve postnatal maruz kaldıkları streslerden kaynaklanmış olabilir ancak bu yüksek PAB'dan dolayı prematür doğan bebeklerin uzun süre takip edilmesi gerekmektedir. Ayrıca bu çalışma ile prematür doğan bebeklerde PAB yüksekliğini ve normale dönme süresi ile ilgili daha detaylı çalışmaların planlanmasının gerektiği gösterilmiştir.Anahtar kelimeler: Prematürite, pulmoner hipertansiyon, sağ ventrikül, sürfaktan.

Mortality and morbidity rates increases with decreasing birth weight and birth week in premature babies. The survival rates of low birth weight and low birth week babies are increasing with technologic improvements, however problems of these babies are increasing in future as well. Even though the quick improvements in neonatology; respiratory distress syndrome (RDS), bronchopulmonary dysplasia and pulmonary hypertension (PHT) are still the most common reasons of mortality and morbidity. In untreated PHT patients, irreversible damage in lungs and functional disturbances because of right ventricle pressure overload occur with time. The right ventricle pressure overload causes increasing of right ventricle wall stress, compansatory hypertrophy, subendocardial ischemia, and disturbances of ventricle functions. In last years, as a consequence of the usage of mechanic ventilation with surfactant, RDS treatment has became more effectively. Although, some studies have shown that PHT could be prevented effectively; premature cases were still under the risk of different lung diseases. Because of there was no study about the delayed changes in cardiac functions of these cases; in this study, we aimed to examine by echocardiography the cardiac functions in premature babies that treated with surfactant.This study was performed in Kahramanmaras Sutcu Imam University, Faculty of Medicine, Pediatric Cardiology Department among 2000-2010 years, by comparing RDS cases which have been treated with surfactant at Neonatal Intensive Care Unit (G1), with prematures without surfactant requirement (G2) and healthy matures (G3). Totally, 36 G1, 30 G2 and 37 G3 cases were evaluated cardiologically.Pulmonary artery pressure (PAP) values calculated from tricuspid regurgitation were found to be higher in both G1 and G2 cases compared to G3. Neverthless, there was no statistically significant difference between G1 and G2. While evaluating the right ventricle diastolic functions by pulsed wave Doppler echocardiography; the E/A ratio of premature cases who have not been administered surfactant was found to be in normal ranges, but it was significantly lower than mature ones.As a result of this study, the PAP values of premature cases were higher than mature babies. It might be caused by exposure to prenatal, natal and postnatal stresses; and these prematures with high PAP should be followed for a long period. Also, it was pointed out that detailed investigations are necessary about high PAP and normalization period of these premature babies.Key words: Prematurity, pulmonary hypertension, right ventricle, surfactant