KSÜ öğrenci, akademik ve idari personelleri arasında 5727 Sayılı Yeni Tütün Yasasına ilişkin bilgi düzeyi değerlendirmesi

Abstract

Giriş ve Amaç: Tütün ürünlerinin kullanımı Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından önlenebilir hastalık nedenleri arasında sayılmaktadır. DSÖ, Özellikle 20. Yüzyılın son çeyreğinden itibaren tütün kullanımının zararlı etkilerini önlemek amacıyla bir dizi önlemler almıştır. Bunların en önemlilerinden biri ülkemiz tarafından da imzalanmış olan Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi (TKÇS)'dir. Ülkemizde 1996 yılında tütün zararlarının önlenmesi ile ilgili ilk yasa çıkarılmış ve tütün kullanımı, halka açık olan yerlerde kısmen kısıtlanmıştır. Birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de daha etkili yasaların çıkarılması zorunlu hale gelmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Ocak 2008'de kabul edilen ve son aşaması 19 Temmuz 2009 tarihinde yürürlüğe giren yeni tütün yasası ile kamuya açık kapalı alanlarda tütün ürünlerinin kullanılmasını yasaklanmıştır. Amacımız, çalışmamıza katılan kişilerin yeni tütün yasası hakkındaki bilgi düzeyini, bilgi düzeyini etkileyen faktörleri, yasanın etkinliğini, yasa hakkındaki düşünceleri ve yasaya olan destek oranını araştırmaktır.Materyal ve Metod: Araştırmamız, 29 sorudan oluşan anket çalışmasıdır. Çalışma evrenini, 2009-2010 öğretim yılında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ)'nde eğitim gören öğrenciler, akademik ve idari personeller oluşturmuştur. Çalışmaya 1699 öğrenci, 362 akademik personel ve 210 idari personelden oluşan toplam 2271 kişi alınmıştır.Sonuçlar: Çalışmamızda sigara içme sıklığı %21,3 bulunmuştur. Nargile içme sıklığı tüm araştırma grubunda %3,6 iken, en fazla üniversite öğrencileri arasında (%4,8) bulunmuştur. Yeni tütün yasası ile ilgili 18 tam puan üzerinden Yasa Bilgi Puanı (YBP) oluşturulmuştur. En çok akademik personel (14,5±2,1), en az öğrenciler (13,2±2,5) YBP'na sahiptir (p=0,000). Sigara ve nargile içme durumunun YBP üzerine olumlu ya da olumsuz bir etkisi bulunamamıştır (p>0,05). Yasak olup olmadığı sorulan yerlere en çok doğru cevap; okul (%97,0), banka şubesi (%96,3) ve hastane (%96,2) olarak verilmiştir. En çok yanlış cevaplar; hastane bahçesi (%55,7), özel dershane bahçesi (%53,4) ve okul bahçesi (%46,1) olarak bulunmuştur Yeni tütün yasasına genel destek oranı %87,6'dır. Eğitim düzeyinin yasaya destek oranına anlamlı bir etkisi bulunamamıştır (p>0,05). Ayrıca nargile içenlerin yasaya desteği, sigara içenlerden daha düşüktür (%54,3). Günlük haberleri takip etme oranı (%74,1) diğer gruplara göre düşük olan öğrencilerin YBP daha az bulunmuştur.Tartışma: Nargile kullanımı gençler arasında yaygın hale gelmektedir. Bu durum, gençlerin erken yaşta tütün bağımlığı kazanmasını sağlamaktadır. Özellikle üniversite öğrencilerine nargilenin zararlı etkileri ve yeni tütün yasası ile ilgili daha etkili eğitici programlar düzenlenmelidir. Okul bahçesi ve özel dershane bahçesinde tütün ürünü kullanımı yasa ile yasaklanmıştır. Yanlış bilinme oranı yüksek bulunan okul bahçesi ve özel dershane bahçesi gibi yerlerde sigara içilmesi özellikle ilköğretim çağındaki öğrencileri rol-model etkisi oluşturacaktır. Tütün kullanımına özendireceğinden, buralarda yasa ile ilgili ve tütün ürünlerinin zararlı etkileri ile ilgili eğitim yapılmalıdır. Araştırmaya katılan kişilerin %94,9'u pasif sigara dumanının zararlı olduğu görüşündedir. Kişilerin bu durumu bilmesi kadar, günlük yaşamında uygulamaları da önemlidir. Özellikle ailelere yönelik daha etkili eğitim verilmesi çocukların pasif sigara dumanının zararlı etkilerinden koruyacaktır. Bunun için Sağlık Bakanlığı ve diğer ilgili kurumların işbirliği içinde çalışmaları gerekmektedir.Anahtar kelimeler: Tütün yasası, Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi (TKÇS).

Introduction and aim: Using tobacco products is assumed among preventable disease reasons by world health organisation(WHO). Especially in the last quarter of the 20. Decade in order to prevent harmful effects of tobacco, WHO took some precautions. One of the most important precautions is ?Framework Convention on Tobacco control? (FCTC) and this was also signed by Turkey. In order to prevent tobacco effects in 1996 in Turkey first law enacted and this law partially restricted tobbacco use on public areas. Like most of countries do, in Turkey to enact efficient laws is a necessity. Turkish Grand National Assembly accepted a law for forbidding tobacco use in public places in january 2008 and last phase of this law came into effect in 19 july 2009. In this study our aim is to investigate the knowledge levels about recent tobacco law, the factors that affect knowledge levels, the efficiency of law, the opinions about law and the support level for law in included cases.Material and method: Our investigation is a questionnaire study that consist of 29 questions. Study universe involved the students, academic and administrative personel of Kahramanmaraş Sütçü İmam University among 2009-2010 education years. Total 2271 cases included to study and the count of students, academic and administrative personel was 1699, 362, 210 respectively.Results: In our study the rate of smoking was %21,3. In overall nargileh smoking rate was %3.6 but most frequent nargileh users were university students (%4.8). About new tobacco law, a law knowledge point (YBP) that included 18 points was created. Academic personnels (14,5±2,1) had highest point but students (13,2±2,5) had lowest points for YBP. No significant positive or negative effect found for cigarette or nargileh smoking on YBP. The most frequent answers for the question about ?the places whether smoking is forbiden? was school (%97), bank (%96,3) and hospital (%96,2). Most frequent wrong answers involved hospital garden (%55,7), private teaching institution garden (%53,4) and schoolyard (%46,1). Overall support for new tobacco law was %87,6. Education level had no effect on support rate. Support rate was lower in nagileh users compared with cigarette users. The YBP rates of students that follow daily news less compared with other groups were lower.Conclusion: Nargileh is becoming more common among university students and this issue is a cause of early tobacco addiction. In order to inform people especially university students about harmfull effects of nargileh and new tobacco law efficient educational programs should be made. Tobacco use was forbidden with law in school garden and private teaching institution garden. Wrong knowledge about school garden and private teaching institution garden may cause tobacco use in this places and should affect primary school student and may be a bad rol-model. Because of the tempting effect of smoking in this places people should be informed about law and harmfull effect of tobacco use. %94.9 of cases that included to study thinks that passive smoking is harmfull and applicating this information to daily life is important as well. Educating parents about passive smoking may prevent children. In order to achive this health ministry and other associated institutions should cooperate.Key words: Tobacco law, Framework Convention on Tobacco control (FCTC).