Kahramanmaraş ilinde çalışan diş teknisyenlerinde pnömokonyoz sıklığının değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızın amacı pnömokonyoz görülen meslek grubu içindeki diş teknisyenliği iş kolunda Kahramanmaraş ili diş teknisyenlerinde pnömokonyoz olup olmadığı ve varsa sıklığını belirlemek.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya katılanlara veri toplamak için çalışma gününün sonunda Türk Toraks Derneği tarafından hazırlanan mesleki ve çevresel akciğer hastalıkları değerlendirme formu eşliğinde anket uygulandı, fizik muayeneleri yapıldı, istirahat sonrası pulse oksimetre ile parmak ucundan oksijen saturasyon değerleri ölçüldü, SFT ve karbonmonoksit diffüzyon testi (DLCO) yapıldı, YÇBT çekildi. Elde edilen görüntüler birbirinden bağımsız üç okuyucu tarafından değerlendirildi. En az iki okuyucu tarafından patolojik rapor edilen görüntüler değerlendirmeye alındı. Analiz için SPSS paket program kullanıldı.Bulgular: Çalışmaya katılan toplam 82 tenisyenin, 80 `i erkek (%97,5), 2 `si kadındı (%2,4). Yaş ortalaması 30,9±8,5 (15?55) idi. Sigara kullanımı paket/ yıl olarak ortalama 12,4±13,8 (1?74) idi. Meslekteki çalışma süreleri ortalama 15,8±8,7 (2?43) yıl olarak bulundu. Çalışmamıza katılan 7 diş teknisyeninin fizik muayene bulgularında, 4 kişide solunum sesi şiddetinde azalma, 3 kişide yer yer ronküs tespit edildi. 24 (%29,3) kişi çalışırken sürekli maske kullanmakta, 21 (%25,6) kişi hiç kullanmadığını belirtti. Otuz yedi (%45,1) kişi ise ara sıra maske kullanmaktaydı. Maske kullanımı ve silikozis ile uyumlu YÇBT bulguları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmadı (p>0,05). `Çalıştığınız ortamda toz ölçümü yapıldı mı?` sorusuna ise tüm teknisyenler hayır şeklinde yanıt verdi. İş yeri ortamındaki semptomlar sorgulandı. Gözde kızarıklık olan 45 (%54,8), olmayan 37 (%45,2) kişi idi. Gözde kaşıntı olan 28 (%34,1), olmayan 54 (%65,9 ) çalışan idi. Gözde yanma olan 34 (%41,5) olmayan 48 (%58,5), gözde sulanma olan 37 (%45,2), olmayan ise 45 (%54,8) çalışan idi. Solunum ile ilgili semptomlardan; nefes darlığı olan 19 (%23,2), olmayan 63 (%76,8), hırıltılı solunum olan 17 (%20,7), olmayan 65 (%79,3), öksürük şikayeti olan 27 (%32,9), olmayan 55 (%67,1), balgam çıkaran 39 (%47,6), balgam çıkarmayan 43 (%52,4) idi. Semptom varlığı ile çalışma süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı (p>0,05). Çalışanların SFT` leri değerlendirildiğinde; ortalama FEV1 (birinci saniyedeki zorlu expirasyon volümü) yüzdesi 95,7 ±10,2, FVC (zorlu vital kapasite) yüzdesi 96,2±11, ortalama FEV1/FVC değeri 83,9±6,4, PEF (zirve akım hızı) yüzdesi 86,3±16,7 , FEF 25-75 (Maksimal expirasyon ortası akım hızı) yüzdesi 89,9 ±21,2, DLCO (karbon monoksit difüzyon kapasitesi) yüzdesi 98,3±15,4 olarak normal sınırlarda bulundu. 0ksijen saturasyonu ortalama değeri ise 97,6±1,1 olarak bulundu. Çalışmamıza katılan 82 diş teknisyeninin 51'i (%62,2) normal, 19 `un da (%23,2) silikozis ile uyumlu olarak değerlendirilen radyolojik görünüm vardı. Silikozis ile uyumlu radyolojik tutulumun lokalizasyonuna bakıldığında; sadece üst lop 12 (%63,2), sadece alt lop 1 (%5,3), üst ve orta lop tutulumu 3 (%15,8), üst ve alt lop tutulumu 2 (%10,5) ve üst, orta ve alt lobun beraber tutulduğu 1(%5,3) kişi vardı.Sonuç: Diş protez teknisyenlerinin meslek hastalıklarına yakalanmaları açısından riskli bir meslek grubu olduklarını göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Pnömokonyoz, diş teknisyeni, silikozis, YÇBT, SFT

The aim of our study is to determine in Kahramanmaras, the presence and the frequency of occupational pneumoconiosis in dental technicians in which pneumoconiosis is frequently seen.Materials and methods: The questionnaire were administered to participants prepared by the Turkish Thoracic Society relted to occupational and enviromental lung diseases, physical examination was performed, after resting oxygen saturations were measured by fingertip pulse oximeter. PFT and carbonmonoxide diffusion test (DLCO) were measured, and HRCT was taken. The resulting images were evaluated independently by three readers. When at least two of readers report as pathologic, images were undertaken to evaluate. For analysisi SPSS program was used.Result: Total technicians involving the study were 82, 80 of them were male (97.5 %) and 2 of them were women (2.4 %). The mean age was 30.9 ±8.5 (15-55); the mean pack- years of tobacco use was 12.4±13.8 (1-74); the mean working period in their job was 15.8±8.7 years (2-43). Detected pathological findings in our study wew as follows; abnormal physical examination findings in 7, reduction in the severity of raspiratory sounds in 4, pathological sound of ronchi in scattered places in 3 persons.During working, 24 (29.3%) ofthem constenttly used the mask, 21 (25.6%) of them never used 37 (45.1%) of them used the mask occasionaly. No statistically significant difference was found between the mask useage and HRCT findinds of silicosis (p>0.05). İt wa asked to all technician ` has the environmental dust ever been measured in working area)` and they all responded the questions as `no`.The symptoms in worcplace were questioned; positive eye redness were in 45 (54.8%), negative 37 persons (45.2%), positive itchy eyes in 28 (34.1%), negative in 54 (65.9%), positive burning eyes in 34 (41.5%), negative in 48 (58.5%), positive watery eyes in 37 (45.2%), negative in 45(54.8). Respiratory symtoms were questioned; shortness of breath in 19 (23.2%), negative in 63 (76.8%), wheezing positive in 17 (20.7%), negative in 65 (79.3%), complaint of cough positive in 27 (32.9%), negative in 55 (67.1%), expectoration of sputum positive in 39 (47.6%), negative 43 (52.4%) .No statistically significant relations was determined between the presence of symptoms and the duration of working period (p>0.05). PFT?s of employees were evaluated, the mean percentage of FEV1 (expiration volume in one secind) was 95.7±10.2 the mean percentage of FVC (forced vital capacity) was 96.2±11, the mean percentage of FEV1 value was 83.9±6.4, the mean percentage of PEF (peak flow) was 86.3±16.7 the mean percentage of FEF 25-75 (mid-maximal flow rate in expiration) was 89.9±21.2, and the mean percentage of DLCO was 98.3±15.4. The average value of oxygen saturation measured from finger tips was 97.6±1.1. In our study 51 (62.2%) of 82 dental technician had normal and 19 (23.2%) of them had radiological appearance compatible with silicosis. The localizations of the radiological involwement, were determined; only upper lobes in 12 (63.2%), only the lower lobes in 1 (5.3%), upper and middle lobes in 3 (15.8%), upper and lower lobes in 2 (10.5%) and together with the upper, middle and lower lobes in 1 (5.3%) person.Conclusion: This study showed that dental prosthesis technicians have high risk for getting patient with occopational diseases.Key words: Pneumoconiosis, dental technician, silicosis, HRCT, PFT.