Hemodiyaliz hastalarında hemoglobin variabilitesinin mortalite ve bazı kardiyovasküler parametreler üzerine etkisi

Abstract

Anemi kronik böbrek yetmezliğinin sık görülen bir komplikasyonu olup morbidite ve mortaliteyi artırmaktadır. Kronik böbrek yetmezliğinde hedef hemoglobin (Hb) değeri 11-12 gr/dl olmasına rağmen hastaların büyük çoğunluğunda hemoglobin değerleri normal, yüksek ve düşük değerler arasında dalgalanma göstermektedir. Hemoglobin variabilitesi olarak tanımlanan bu durumun mortaliteyi artırdığı, kardiyovasküler yapısal değişikliklere yol açtığı öne sürülmektedir. Son zamanlarda Hb variabilitesinin mortalite üzerine etkisini inceleyen çok sayıda çalışma dizayn edilmiş ancak çelişkili sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışmada hemodiyaliz (HD) hasta popülasyonunda hemoglobin variabilitesinin mortalite ve bazı kardiyovasküler parametreler üzerine etkisi incelenmiştir. 175 prevalan hemodiyaliz hastası 24 aylık hemoglobin değerlerine göre 3 variabilite grubuna ayrıldı: Düşük-Normal, Düşük-Yüksek (yüksek variabilite), Normal-Yüksek.Variabilite grupları diyabet, hipertansiyon, koroner arter hastalığı gibi kardiyovasküler risk faktörleri ve diğer demografik özellikleri bakımından benzer olup, gruplar arasında mortalite açısından fark saptanmadı. Gruplar arasında 24 aylık çalışma periyodunun başında ve sonunda yapılmış olan ekokardiyografik parametreleri açısından fark yoktu. Yalnızca yüksek derecede variabilite gösteren grupta başlangıca göre sol ventrikül kitle indeksinde anlamlı derecede artış olduğu görüldü.Bu çalışmada daha önceki çalışmalarla da uyumlu olarak çoğu hastanın Hb variabilitesi yaşadığı gösterilmiş olup çalışmaların bir kısmında olduğu gibi Hb variabilitesi ile mortalite arasında muhtemelen ilişki olmadığı gösterilmiştir. İlk defa bu çalışmada hemoglobin variabilitesinin sol ventrikül geometrisi üzerine anemiden bağımsız olarak olumsuz etki ettiği objektif olarak gösterilmiştir.

Anemia is common complication of chronic renal failure which increases morbidity and mortality in this population. Most patient show hemoglobin (Hb) fluctuations between low-normal and high level despite target Hb levels between 11-12 gr/dl. This Hb variability may cause some cardiovascular structural changes and may increase mortality as well. Recently many studies designed for evaluate the effect of Hb variability on mortality but conflicting results have been obtained. In this study we aimed to investigate the effect of Hb variability on mortality and some cardiovascular parameters in hemodialysis (HD) population. 175 prevalent HD patients classified into 3 Hb variability group according to their Hb levels throughout 24 month Hb levels: Low-Normal, Low-High (High degree variability), Normal-High.Mortality rates and cardiovascular risk factors such as coronary heart disease, diabetes mellitus and hypertension that may affect mortality were same between three groups. There was no significant difference found between three groups in terms of echocardiographic parameters that obtained initially and the end of 24 month of study period. Only high variability group showed significant increase on left ventricle mass index when initial and last echocardiographic parameters were assessed.Consistent with previous studies we found that most of the patients exhibited Hb variability and our study is consistent with some of the studies that did not find any relationship between Hb variability and mortality. Firstly in this study based on objective data it was shown that Hb variability has adverse effect on left ventricle geometry independent from anemia.