Söke Ovası`nda ikinci ürün yağlık ayçiçeği üretiminde enerji kullanımı

Abstract

girdi ve çıktıları belirlenerek, üretimin enerji etkinliğinin saptanmasıamaçlanmıştır. İkinci ürün yağlık ayçiçeği üretiminde kullanılan dolaylı ve doğrudanenerji girdileri, 2009 yılında üreticilerle yapılan anket çalışmaları ile belirlenmiştir.Doğrudan enerji girdileri olarak; insan işgücü ve yakıt/yağ enerjileri dikkatealınmıştır. Üretim işlemlerinde kullanılan tarım alet/makinalarının yapım enerjileri,gübre/tarımsal ilaç/tohumluk üretimi için tüketilen enerjiler ise dolaylı enerji girdilerikapsamında değerlendirilmiştir. İkinci ürün yağlık ayçiçeği üretimindeki enerji girdive çıktılarına bağlı olarak, yapılan üretimin enerji etkinliği; enerji çıktı/girdi oranı,özgül enerji, enerji üretkenliği ve net enerji verimi değerlerine bağlı olarakbelirlenmiştir. Çalışma sonucunda belirlenen bulgu ve etkinlik göstergelerine bağlıolarak, mevcut üretimin iyileştirilmesine yönelik çözüm önerileri verilmiştir.İkinci ürün ayçiçeği üretiminde birim alan (ha) için toplam enerji tüketiminin;% 23,3'ünü (1724,6 MJ) doğrudan, % 76,7'sini ise (5683,8 MJ) dolaylı enerjitüketimleri oluşturmaktadır. Söke ovasında ikinci ürün ayçiçeği üretiminde gübreenerjisi girdisinin (4112,5 MJ/ha), üretimde kullanılan toplam enerji girdisine oranı,diğer girdilerin oranına kıyasla en yüksek düzeyde olup, % 55,5 olarakbelirlenmiştir. Ayçiçeği üretiminde birim alan (ha) için toplam 1720,3 MJ yakıtenerjisi tüketilmektedir. Yakıt enerjisi girdisinin, üretimde kullanılan toplam enerjigirdisine oranı, % 23,2 olarak belirlenmiştir. Söke ovasında ikinci ürün ayçiçeğiüretiminden toplam enerji çıktısı; sadece tohum verimi dikkate alındığında 49181MJ/ha, tohum ve bitki gövdesi (61133,5 MJ/ha) dikkate alındığında ise toplam110314,5 MJ/ha olarak hesaplanmıştır. Söke ovasında ikinci ürün yağlık ayçiçeğiüretiminde, 1870 kg/ha tohum verimi için, enerji çıktı/girdi oranı 6,63, özgül enerji3,96 MJ/kg, enerji üretkenliği 0,25 kg/MJ ve net enerji verimi 41772,5 MJ/haolarak belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Söke ovası, Ayçiçeği üretimi, İkinci ürün, Enerji etkinliği

The aim of this study was to examine energy input and output for secondcrop sunflower production in Soke plain of Turkey. The data used in this studywere collected through a questionnaire by face to face interviews in the 2009production year. The sunflower crop farmers were surveyed in Soke plain ofAydın province. Taking actual farm size as the variable, the total 55 farms wasrandomly selected by using stratified random sampling. In the study, the inputs inthe calculation of energy use in the second crop sunflower production includehuman, labor, machinery, diesel oil, fertilizers, chemicals and seeds were includedin the output total. Energy values were calculated by multiplying the amounts ofinputs and outputs by their energy equivalents with the use of related conversionfactors.The output/input ratio was determined by dividing the output value by theinput. The total energy used in various farm inputs was 7408.5 MJ/ha for thesecond crop sunflower production. The fertilizers energy input of the sunflowerproduction was the highest in the total energy consumption with the value of4112.5 MJ/ha followed by fertilizers (1720.3 MJ/ha). The share of machineryenergy including fuel, lubricant and manufacturing energy of farm machinesinputs was 34.3 %for the second crop sunflower production. The results showedthat the average yield in seed cotton was 1870 kg per hectare. The energyoutput/input ratio was found to be 6.63, if sunflower seeds are only taken intoaccount. The specific energy was 3.96 MJ/kg, while the energy productivity andnet energy value were found to be of the order of 0.25 kg/MJ and 41772.5 MJ/ha,respectively for the second crop sunflower production.Key Words: Soke plain, Sunflower production, Second crop,Energy efficiency