Oral glükoz tolerans testi yapılan hastalarda glükoz yüklemenin endotel fonksiyonu üzerine etkileri

Abstract

Amaç: Postprandial `hiperglisemik pik` hem endotelyal fonksiyonları etkiler hem de oksidatif strese neden olarak ateroskleroz gelişimine neden olur. Bu çalışmanın amacı oral glukoz tolerans testi (OGTT) sırasındaki glukoz ve insülin seviyelerindeki değişikliklerin endotel fonksiyonları üzerine etkisini değerlendirmektir.Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya OGTT yapılması planlanan 38 kadın (yaş, 36.55±10.40), 33 erkek (yaş, 35.39±8.68) toplam 71 prediyabet ve diyabeti olmayan hasta alındı. Çalışmaya alınan bütün bireylerin nabız, kan basıncı, bel çevresi, boy ve kilo ölçümleri yapıldı. Her bir bireyin OGTT öncesi, açlık plazma glukozu (APG), sodyum, potasyum, kalsiyum, total kolesterol, trigliserid (TG), düşük dansiteli lipoprotein (LDL), yüksek dansiteli lipoprotein (HDL), hemoglobin A1c (HbA1c), tiroid stimüle edici hormon (TSH), serbest tiroksin (fT4), prolaktin, kortizol, homosistein, folik asit ve vitamin B12 seviyeleri ve karotis intima media kalınlığı (KIMK) ölçüldü. Ayrıca tüm bireylerden OGTT sırasında açlık (OGTT0), 1. saat (OGTT1), ve 2. saat (OGTT2)'de alınan kan örneklerinde sodyum, potasyum, nitrik oksid (NO), nitrotirozin (NT) ve high sensitif C- reaktif protein (hs-CRP) seviyeleri ölçüldü.Bulgular: Katılımcıların ortalama VKİ 25.1±2.9 kg/m2, sistolik kan basıncı 122.2±13.2 mmHg, diastolik kan basıncı 74.1±8.9 mmHg ve KIMK 0.06±0.01 cm idi. Ayrıca ortalama açlık plazma glukozu (APG) 80.9±11.2 mg/dl, LDL- kolesterol 118.4±37.2 mg/dl, HDL-kolesterol 44.6±10.8 mg/dl, TG 124.6±73.1 mg/dl, HbA1c %5.3±0.6, homosistein 14.4±7.8 Umol/L, prolaktin 9.9±7.2 ng/mL ve insülin seviyeleri 11.4±7.8 µUI/Ml saptandı. OGTT1 ve OGTT2'deki glukoz, insülin, NT ve hs-CRP, OGTT0'a göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksekken (sırasıyla, p<0.001, p<0.001, p<0.001 ve p=0.001), NO seviyeleri ise anlamlı derecede daha düşüktü (p<0.001). OGTT1'deki glukoz ve NO arasında anlamlı negatif korelasyon (r=-0.28, p=0.015), NT ve hs-CRP arasında ise anlamlı pozitif korelasyon saptandı (sırasıyla; r=0.34, p=0.003; r=0.31, p=0.007). OGTT2'deki glukoz ve hs-CRP arasında da anlamlı pozitif korelasyon saptandı (r=0.26, p=0.025). OGTT1 ve OGTT2'deki insülin seviyeleri ile NO, NT ve hs-CRP arasında anlamlı korelasyon saptanmadı (p>0.05).Sonuç: Bu bulgular sağlıklı bireylerde oral glukoz yükleme sırasında oluşan glisemik değişikliklerin NO, NT ve hs-CRP seviyelerini etkileyerek endotel disfonksiyonuna neden olabileceğini gösterdi.

Aim: Postprandial hyperglycemic peak affects both endothelial functions and may cause oxidative stress and leads atherosclerosis. The aim of this study is to evaluate the effect of glucose and insulin changes during oral glucose tolerance test (OGTT) on endothelial functions. Material and Method: Thirty eight female (age 36.55±10.40 ) and 33 male (age 35.39±8.68) total 71 patients that OGTT indicated involved to the study. Prediabetes and diabetes patients ruled out. Pulse, blood pressure, waist circumference, weight and height were measured in all patients. Before OGTT fasting plasma glucose (FPG), sodium, potassium, calcium, total cholesterol, triglyceride, low density lipoprotein (LDL), high density lipoprotein (HDL), hemoglobin A1C (Hba1c), thyroid stimulating hormone (TSH), free thyroxin (fT4), prolactin, cortisol, homocysteine, folic acid, vitamin B12 levels and carotid intimae media thickness were measured in all patients. During OGTT, sodium potassium, nitric oxide (NO), nitrothyrosine (NT) and high sensitive C-reactive protein (hs-CRP) were measured at fasting (OGTT0), 1st hour (OGTT1) and 2nd hour (OGTT2). Findings: Mean body mass index (BMI), systolic blood pressure, diastolic blood pressure and carotid intimae media thickness of the participants were 25.1±2.9 kg/m2, 122.2±13.2 mmHg, 74.1±8.9 mmHg and 0.06±0.01 cm, respectively. Mean FPG, LDL cholesterol, HDL cholesterol, Triglyceride, HbA1c, homocysteine, prolactin and insulin levels were 80.9±11.2 mg/dl, 118.4±37.2 mg/dl, 44.6±10.8 mg/dl, 124.6±73.1 mg/dl, %5.3±0.6, 14.4±7.8 Umol/L, 9.9±7.2 ng/mL and 11.4±7.8 µUI/Ml, respectively. Glucose, insulin, NT and hs-CRP levels were statistically higher (p<0.001, p<0.001, p<0.001 ve p=0.001 respectively) but potassium ve NO levels were statistically lower (p<0.001) during OGTT1 and OGTT2. There was a negative correlation between glucose and NO (r=-0.28, p=0.015) and a positive correlation between NT and hs-CRP at OGTT1 (r=0.34, p=0.003; r=0.31, p=0.007 respectively). There was a positive correlation between glucose and between glucose and hs-CRP at OGTT2 (r=0.26, p=0.025). There was not any correlation between NO, NT and hs-CRP at OGTT1 and OGTT2 (p>0.05). Conclusion: Our findings showed that glycemic excursions during OGTT may affect NO, NT and hs-CRP levels and may lead endotelia dysfunction.