Beden eğitimi öğretmenlerinin duygusal zeka ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma beden eğitimi öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın evrenini Muğla ili merkezinde Milli Eğitim Bakanlığı kadrosunda görev yapan 269 beden eğitimi öğretmeni oluştururken, örneklemini ise gönüllü 120 beden eğitimi öğretmen oluşturmaktadır. Çalışanların duygusal zekâ boyutlarının değerlendirilmesinde, Chan?ın(2004 ve 2006) tükenmişlikle duygusal zekâ arasındaki ilişkiyi incelemede kullandığı, ölçekten yararlanılmıştır. Ölçeğin orijinali, Schutte ve arkadaşlarının (1998) 33 maddelik çalışmasından geliştirilen 12 maddelik ölçektir. Cevaplar 5?li likert tarzında derecelendirilmiştir. Chan?ın araştırmasında bu ölçeğin güvenilirliği(Cronbach Alpha=0.82-0.86) yüksek bulunmuştur. Aynı ölçeği Aslan ve Özata(2008), sağlık çalışanları üzerinde uygulamışlardır. Chan?ın (2004-2006) çalışmasında, toplam 4 boyut olarak yapılandırılan anket formunun, faktör analizi sonucunda orjinalinde olduğu gibi dört boyut ve 12 madde altında algılandığı görülmüştür. Katılanların tükenmişlik düzeylerini ölçmek için Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen 22 maddeli Maslach Tükenmişlik Ölçeği (Maslach Burnout Inventory-MBI) kullanılacaktır. MTÖ?nin Türkçe uyarlaması Ergin (1992) tarafından yapılmış olup, ölçeğin öğretmen örnekleminde geçerlilik ve güvenirlilik çalışması ilk kez Girgin (1995) ile Sucuoğlu ve Kuloğlu (1996) tarafından ayrı ayrı yapılmıştır. Çalışmanın istatistiksel uygulamaları SPSS.15.00 programında yapılmış olup, yüzde frekans ile ikili gruplarda t-testi, 2 den fazla grupların karşılaştırılmasında ise One-Way Anova testi, korelasyon(r istatistiği) yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, beden eğitimi öğretmenlerinin duygusal zekâ ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin yaş, cinsiyet, medeni durum ve meslekte çalışma süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılık olmadığı görülmektedir(p<0.05). Beden eğitimi öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur(p<0.01, r=-0.25). Beden eğitimi öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri arttıkça, tükenmişlik düzeyleri azalmaktadır.Anahtar Kelimeler: Beden eğitimi, Öğretmen, Duygusal Zekâ, Tükenmişlik.

In this study, it is aimed to examining the relation between emotional intelligence levels and professional burnout levels of physical education teachers. Population of the study consists of staff of the Ministry of Education who works at the central district in Mugla, its sample consists of 269 volunteer physical education teacher, and the sample consists of 120 volunteer physical education and sports teachers. The original of this scale is the scale consisting of 12 items, which was developed from the 33 item work of Schutte et al., (2006). Answers were graded in terms of 5 point likert. Reliability (Cronbach Alpha=0.82-0.86) of this scale was found high in the research of Chan. Aslan and Ozata (2008) have applied the same scale on health employees and it was found that the questionnaire which was set up in total of 4 dimensions in Chan?s (2004-2006) work was perceived under four dimensions and 12 items as it was in its original as an outcome of the factor analysis. 22 item Maslach Burnout Inventory-MBI, which was developed by Maslach and Jackson (1981), shall be used to evaluate the burnout levels of the participants. Turkish adaptation of MBI was prepared by Ergin (1992) and the validity and reliability work of the scale in teacher sample was first made by Girgin (1995) and Sucuoglu and Kuloglu (1996) separately. The statistical applications of the work were carried out in SPSS.15.00 program and percent frequency and t-test for groups of two and One-Way Anova test, correlation (r statistics) to compare the groups of more than two were applied. According to analysis results, it is observed that the emotional intelligence levels and profession burnout levels of physical education teachers not significantly vary depending on age, gender, marital status and years of professional experience variable. A negative relation was discovered between emotional intelligence levels and burnout levels of physical education teachers (p<0.01, r=-0.28). The higher the emotional intelligence levels of physical education teachers, the lower their burnout levels.Key Words: Physical Education Teacher, Emotional Intelligence, Profession Burnout.