Ratlarda postnatal gelişim sürecinde testis morfolojisinin stereolojik yöntemle incelenmesi

Abstract

Memelilerde gelişim süreci, sadece prenatal dönemde değil büyük oranda postnatal dönemde de devam etmektedir. Fonksiyonel olarak üreme, bütün canlıların biyolojik bir gereksinimi olup yaşamın temel parçasıdır. Bu çalışmanın amacı ise stereolojik, morfolojik, ve histolojik olarak, testislerin postnatal gelişim periyodunu belirleyebilmektir. Bu çalışma, her grupta 7 erkek rat olacak şekilde 1, 7, 14, 30, 60, 90, 120, 150, 180 günlük ratlardan oluşan 9 grup üzerinde yapıldı. Ratlar dekapite edildikten hemen sonra testisleri alındı. Formaldehit ile fikse edilen testislerin hacimleri iki farklı yöntem ile belirlendi. Testisler önce suya daldırma metoduyla, daha sonra da fraksiyon bıçağı ile 2 mm aralıklarla kesilerek stereolojik yöntemle hacimleri hesaplandı. Histolojik olarak ise Hematoksilen-Eosin ile boyanmış kesitlerde Johnsen skorlaması kullanılarak germ hücrelerinin periyodik niteliksel gelişim süreci izlendi.Noktalı alan ölçüm cetveline göre testis hacimleri gruplar arasında yaşa paralel artış gösterirken, hacim sonuçlarının karşılaştırılmasında stereolojik yöntemin daha hassas ve literatürle daha yakın sonuç gösterdiği görüldü. Histolojik olarak da 7 günlük ratlarda germ hücresi olarak sadece spermatogoniumlar, 30 günlüklerde spermatositler, 60 günlükten itibaren ise komplet spermatogenez ve çok sayıda spermatozoa?lar görülmeye başlandı.İnsanlarda olduğu gibi ratlarda da testisler önce abdominal kavitede gelişim göstermektedir. Ancak, insanlardan farklı olarak ratlarda testislerin skrotum kesesine girmesi yaklaşık olarak postnatal 30-50. günlere denk geldiği sonuçlarımızda gösterilmiş olup literatürle paralellik göstermektedir. Memelilerde germ hücrelerinin erken embriyo döneminde ortaya çıkan primordial germ hücrelerinden köken aldığı ve doğum sonrası prospermatogoniumların seminifer tübül bazal membranına göç ederek spermatogonial kök hücreye farklandıkları düşünüldüğünde testis gelişiminin ne derece önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Zira, hala klinik alanda matürasyon duraklamasının olduğu evrelerde spermatogenezis?i indükleyerek spermatozoa elde etmek mümkün olamamıştır. Yapılan bu çalışmanın, postnatal testis gelişimini ve spermatogenezi anlama sürecine katkı sağlayacağını düşünmekteyiz. Anahtar kelimeler: Rat, Testis, Stereoloji, Johnsen skorlaması

The developmental process in mammals does not remain only in the prenatal period but keeps going on largely in the postnatal period. Functionally, reproduction, an essential part of life for all living things is a biological requirement. The aim of this study was to identify the period of postnatal development of the testicles stereologically, morphologically and histologically. This study was performed on 9 groups of rats of 1, 7, 14, 30, 60, 90, 120, 150, 180 days each of the groups containing 7 male rats. Testicles were removed immediately after the rats were decapitated. Formaldehyde-fixed testicular volume was determined by two different methods. Testicular volumes were calculated firstly by water dipping method, and then the testicles were cut at 2 mm intervals with a shiny knife; and testicular volumes were calculated again by stereological method. In hematoxylin-eosin stained sections, periodic qualitative development scoring of the germ cells was followed by using Johnsen scoring histologically. According to the dotted area measuring scale; testicular volumes increased parallel with age among the groups. In comparison of the volume results, stereological method was seen to show more accurate and closer results with the literature. Histologically, in 7-day rats the only germ cell was spermatogonia, in 30-day rats spermatocytes were also seen and in 60 days or older rats complete spermatogenesis and a lot of spermatozoa were started to be seen.As in humans, the testicles in rats were firstly developed in the abdominal cavity. However, different from humans, the descent of testicles in rats into the scrotum was shown to take place approximately on 30-50th postnatal days which is parallel to the literature. In mammals, as we think that the postnatal stem cells take origin from the primordial germ cells during early embryo development and prospermatogonia migrate to the basement membrane of the seminifery tubules of the testes to differentiate to spermatogonial stem cells; the importance of the development of the testicles is understood thoroughly. In fact, it is still not possible to obtain spermatozoa in the clinical area by inducing the spermatogenesis at the lag phase of maturation. We think that this study will contribute to the understanding of spermatogenesis as well as the postnatal testicular development.Key words: Rat, Testis, Stereology, Johnsen score