Ailevi akdeniz ateşi olan kişilerde mizaç özellikleri, anksiyete ve depresyon

Abstract

Ailesel Akdeniz Ateşi ülkemizde sık görülen bir hastalıktır.Otozomal resesif geçisli, kendi kendini sınırlayan, tekrarlayan ateş, peritonit, plörit, sinovit atakları ile karakterizedir.AAA otoinflamatuar bir hastalık olup yaşam boyu tedavi gerektirir.Kronik hastalıklar, depresyon ve anksiyete başta olmak üzere ruhsal bozukluklarla sıklıkla bir arada bulunmaktadır. AAA hastalığında gözlenen fiziksel kısıtlılıkların, pro-inflamatuar sitokinlerin ve kronik bir hastalığa sahip olmanın yol açtığı diğer faktörlerin depresyonla ilişkili olduğu gösterilmiştir.AAA hastalığı tekrarlayan ataklarla seyretmektedir. Hastalığın kontrol edilemez seyrine karşı ortaya çıkan çaresizlik duygusu ile başa çıkabilmeyihastaların mizaç özellikleri etkileyebilir.AAA hastalarında mizaç özellikleri şimdiye kadar yapılan çalışmalarda incelenmemiştir.Çalışmamızda AAA olgularında en sık görülen baskın mizaç tipinin belirlenmesi ve AAA olgularında aksiyeteve depresyon sıklığının araştırılması amaçlanmıştır.Çalışmamıza 73 AAA tanılı hasta ve 30 hiçbir sistemik hastalığı olmayan yaş ve cinsiyet uyumlu sağlıklı bireyler dahil edildi. Hastalarda ve sağlıklı kontrol gruplarında, depresyon ve anksiyete, hastane anksiyete ve depresyon (HAD) ölçeği ile değerlendirildi ve mizaç tipini ortaya koyma amaçlı Temperament Evaluation of Memphis,Paris and San Diego Auto Questionnaire (TEMPS-A) mizaç ölçeği kullanıldı.HAD ölçeğine göre hem anksiyete hem de depresyon görülme sıklığının hasta grubunda kontrol grubuna göre artmış olduğu saptandı(sırası ile p değerleri p=0,02 ve p=0,002).TEMPS-A mizaç ölçeği kullanılarak AAA hastalarında en sık görülen baskın mizaç tipleri depresif mizaç (% 20,5) ve anksiyöz mizaç (% 20,5) olarak belirlendi.Kontrol grubu ile kıyaslandığında ise depresif mizaç görülme sıklığının AAA hastalarında artmış olduğu saptandı(p=0,02).Sonuç olarak,çalışmamızda elde edilen veriler AAA hastalarında hem anksiyete hem de depresyonun sağlıklı kişilere göre daha sık görüldüğünü gösterdi.Çalışmamızdan elde ettiğimiz diğer önemli sonuç ise AAA hastalarında en sık görülen baskın mizaç tiplerinin anksiyöz ve depresif mizaç olduğu ve AAA hastalarında depresif mizaç görülme sıklığının sağlıklı kişilere göre artmış olduğudur.

Familial Mediterranean fever (FMF) is a common disease in our country (Turkey).It is autosomal recessive and characterized by recurrent self-limiting episodes of fever , peritonitis,pleuritis,and synovitis.FMF is a autoinflammatory disorder requiring lifelong treatment.In patients with chronic illness, the presence of mood disorders,such as depression and anxiety ,is frequent.It has been suggested in correlational studies that possible factors for depression include functional limitations,pro-inflamatory cytokines and other factors associated with having a chronic disease.FMF is characterized by recurrent episodes.Temperament characteristics can affectability of coping with helplessness due to the uncontrollable and progressive nature of the disease.Temperament characteristics of FMF patients hasnot been examined in previous studies. . The aim of this study to determine the most common dominant affective temperaments in patients with FMF and evaluate the frequency of depression and anxiety in FMF patients.Seventy three (73) patients with FMF and thirty (30) healty controls who were matched for sex and age and have no other systemic diseas were included in our study.In patients and healty control groups depression and anxiety were assesed with hospital anxiety depression scale (HADS) and The Turkish version of the Temperament Evaluation of Memphis,Paris and San Diego Auto Questionnaire scale was used to determine the dominant affective temperament. According to HAD scale prevelance of either anxiety or depression wasfound higher in FMF patients compared to healty controls (p=0,02 for anxiety,p=0,002 for depression).By using The Turkish version of the Temperament Evaluation of Memphis,Paris and San Diego Auto Questionnaire scale ,depressive temperament (%20,5) and anxious temperament (%20,5) were found as the most common dominant affective temperament in patients with FMF. Depressive temperament was found more frequent inFMF patients compared to healty controls (p=0,02).In conclusion,to the data of our study,either anxiety or depression are more common among FMF patients compared to healty subjects.Another important result of our study is depressive end anxious temperament are the most common dominant affective temperaments among FMF patients and depressive temperament is more frequent in FMF patients than healty subjects.