Sağlık arama davranışı ve medya

Abstract

ÖZETGiriş ve Amaç: Son yıllarda adından sıkça söz ettiren sağlık iletişimi alanına ülkemizde de bir yöneliminin olduğu görülmektedir. Bu alan kitle iletişim araçları üzerinden sağlık mesajlarının verilmesinin yanı sıra sağlık hizmetlerinin sunumu ve tüketimi, hasta – doktor iletişimi gibi geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Bu çalışma sağlık arama davranışında medyanın rolünün incelenmesini amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı - kesitsel olan bu çalışma Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesinde gerçekleştirilmiştir. Herhangi bir sağlık sorunu ile Nisan 2016 – Mayıs 2016 tarihleri arasında hastaneye başvuran 18 yaş üstü hastalardan dahil edilme kriterlerine uyanlar ve çalışmaya dahil olmayı kabul edenler çalışmaya alınmıştır. Bu süre içerisinde 192 hastaya ulaşılabilmiştir. Hastalara araştırmacı tarafından hazırlanan anket uygulanmıştır. Hastaların sosyodemografik bulguları, sağlık ve hastalık ile ilgili düşüncelerine ilişkin bulgular, sağlık arama davranışlarında medyanın rolüne ilişkin bulgular değerlendirilmiştir.Bulgular: Katılımcı 192 kişinin yaş ortalaması 38.25±13.41, kadın katılımcı sayısı 104 (%54.2), erkek katılımcı sayısı 88 (%45.8) olup kadın/erkek oranı 1.18'dir. DSÖ'nün sağlığa ilişkin `bedenen, ruhen ve sosyal olarak tam bir iyilik hali` tanımı katılımcılar arasında %65.6 kabul oranına sahiptir. Üniversite mezunlarında bu tanımlamayı yapma oranı anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0.01). Sağlıkla ilgili bilgi edinmek amacı ile katılımcılar arasında medya araçlarının genel kullanım oranı %93.8 olarak tespit edilmiştir. Sağlık ile ilgili medya araçlarının kullanımında internet %71.4 ile en sık kullanılan araç olarak tespit edilmiştir. Sağlıkla ilgili bilgi edinmek için internet kullanımında, gelir düzeyinin yüksek olduğunu belirtenler, gelir düzeyinin giderine denk veya daha az olduğunu belirtenlere oranla daha yüksek kullanım oranı göstermişlerdir. Ek olarak kadınlarda sağlıkla ilgili bilgi edinmek için televizyonu tercih etme oranı erkeklere oranla daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca orta – yüksek öğretim mezunu olanlarda interneti tercih etme oranı ilköğretim mezunu ve okuma yazması olmayanlara oranla daha yüksek bulunmuş olup, televizyonu tercih etmede de bu durumun tam tersi olduğu gözlenmiştir.Sonuç: Gelişen teknoloji ve tıp alanındaki araştırmaların sonucunda medyada sağlık ile ilgili bilgilerin miktarında artış görülmektedir. Ek olarak bilgiye erişim de kolaylaşmaktadır. Medya araçlarında yer alan sağlık ile ilgili bilgilerin hastalar tarafından takip oranı ülkemizde de artış göstermektedir. Toplum sağlığının iyileştirilmesinde ve bilgi düzeyinin arttırılmasında medyanın önemi büyüktür. Ancak medyada yer alan bilgilerin denetimi de büyük önem arz etmektedir. Anahtar Kelimeler: Sağlık, Medya, Sağlık Arama Davranışı, İnternet

Introduction and Aims: As in other countries, the intention towards the field of health communication, which made a name for its self in the previous years, is also apparent in Turkey. Besides giving health messages through mass communication means the field covers a wide spectrum including areas like presentation and consumption of health care and doctor-patient communication. This study aimed to investigate the media's role in health-seeking behavior.Materials and Method: This observational, analytic and cross-sectional study was performed at the Kahramanmaraş Sütçü İmam University Health Practice and Research Hospital. Among patients that applied to the hospital regarding any health condition between April and May 2016, those that fit the inclusion criteria of the study were included. During this time period 192 patients were reached. The questionnaire, prepared by the researcher, was conducted face to face with the patients. Demographic data, findings over the ideas regarding health and disease, and the media's role in the health seeking behavior of the patients were evaluated. Findings: The mean age of the 192 participants was 38.3±13.4. The number of female participants was 104 (54.2%), the number of male participants was 88 (45.8%) and the female to male ratio was 1.2. WHO's `a complete wellbeing as physically, spiritually and socially` definition had a 65.6% agreement rate among the patients. This percentage was found to be significantly higher among university graduates (p<0.01). The percentage of patients that use media as a method to acquire information about health was 93.8%. In terms of the use of media in relation to health, the internet was the most frequently used medium at 71.4%. The use of internet as a medium to acquire information on health, showed a higher usage among the patients that declared a high income level relative to those that had equivalent or higher expenses in comparison to their income. Additionally, it was found the ratio of patients that chose to use television to acquire information on health was higher on female patients relative to the male patients. Moreover, the ratio of those who chose the internet among the patients that have a middle to high level of education is higher with respect to those that are illiterate or those have an elementary education. It was seen that the case was the exact opposite when it came to the ratio of patients that chose the television. Conclusion: There is an increase in health related information in the media as a result of the advancements in technology and medical researches. Additionally, access to information is getting easier. Among other countries, the patients' follow-up rate on health related information in the media is also growing in Turkey. Media is crucial in the betterment of public health and the increase of the knowledge level. Nevertheless, the control of information that is transferred through media is also very important.Keywords: Health, Media, Health Seeking Behavior, Internet