Polikistik over sendrom` lu kadınlarda tiroid fonksiyonu ve tiroid volümündeki değişiklikler

Abstract

Amaç: Polikistik over sendromu (PKOS) gonadotropin aksında birçokdeğişiklikle karakterize ve insülin rezistansının (IR) eşlik ettiği endokrin bir hastalıktır.Biz bu çalışmada, PKOS'lu kadınlarda gonadotropin düzeyleri ve seks hormonseviyelerindeki değişiklikler ile birlikte IR'nin de tiroid fonksiyonları ve tiroid volümü(TV)'yi etkileyip etkilemediğini değerlendirmeyi amaçladık.Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya 69 yeni tanı PKOS'lu (PKOS grup) (yaş,24,82±6,17) ve 56 sağlıklı (kontrol grup) (yaş, 26,69±5,25) olmak üzere toplam 125kadın alındı. Çalışmaya alınan bütün bireylerin nabız, kan basıncı, boy ve kilo ölçümleriyapıldı. Tüm katılımcılara açlık plazma glukozu, lipid profili, insülin, HOMA-IR(Homeostatic Model Asessment- İnsülin Direnci), tiroid stimüle edici hormon (TSH),serbest tiroksin (sT4), tiroid antikorları, follikül stimülan hormon (FSH), luteinizanhormon (LH), estradiol (E2), progesteron, prolaktin (PRL), kortizol, total testosteron(TT), dehidroepiandosteron sulfat (DHEAS) seviyeleri ölçüldü. Spot idrar örneğialınarak (sabah ilk idrar) idrar iyod düzeyi ölçüldü. Ayrıca tüm katılımcılara polikistikover (PKO) görünümü ve over volümü (OV) değerlendirilmesi için pelvikultrasonografi (USG), tiroid nodülaritesi ve volümünün değerlendirilmesi için de tiroidUSG yapıldı.Bulgular: PKOS grubunun ortalama VKİ 21,86±2,08 kg/m2, kontrol grubununise 21,48±2,16 kg/m2 idi ve istatistiksel anlamlı farklılık saptanmadı (p>0,05). PKOSgrubunun 48'inde (%69,5) ultrasonografik incelemede PKO görünümü vardı. PKOSgrubunda ortalama over volümü 10,95±5,45 ml ve kontrol grubunda ise 6,87±1,27 mlsaptandı ve istatistiksel olarak anlamlı farklılık vardı (p<0,001). Her iki grupbiyokimyasal parametreler açısından karşılaştırıldığında; insülin, HOMA-IR, LH, E2,PRL, DHEAS ve TT seviyeleri istatistiksel olarak PKOS grubunda anlamlı düzeydedaha yüksek saptandı (sırasıyla; p<0,001, p<0,001, p<0,001, p=0,038, p=0,012, p=0,001ve p<0,001). Ayrıca PKOS ve kontrol grubu arasında ortalama TSH, sT4, tiroglobulin,IIIidrar iyodu, tiroid antikor pozitifliği ve nodül sıklığı açısından anlamlı farklılıksaptanmazken (p>0,05), TV PKOS grubunda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde dahayüksek saptandı (p=0,033). IR olan ve olmayan PKOS'lu olgular karşılaştırıldığında ise,IR'si olanlarda TV anlamlı olarak daha yüksek (p<0,001), ancak TSH, sT4, tiroglobulinve idrar iyodu seviyelerinde anlamlı fark yoktu (p>0,05). Ayrıca TSH ile E2 arasındaanlamlı negatif korelasyon (sırasıyla, r=-0,261, p=0,031), TV ile anlamlı pozitifkorelasyon (r=0,319, p=0,008) saptandı. TV ile LH, insülin ve HOMA-IR arasında daanlamlı pozitif korelasyon (sırasıyla, r=0,177, p=0,048; r=0,375, p=0,001 ve r=0,361,p=0,002) saptandı.Sonuç: Bu çalışma PKOS'lu kadınlarda TV'nin arttığını ve TV'deki budeğişikliğin ön planda hiperinsülinemi ve IR'den kaynaklanabileceğini, ancak TSH, LHve E2 seviyelerindeki değişikliklerin de PKOS'lu hastalarda TV artışından sorumluolabileceğini gösterdi.Anahtar kelimeler: polikistik over sendromu, tiroid volümü, insülin direnci,luteinizan hormon, estradiol

Aim: Polycystic ovarian syndrome (PCOS) is an endocrine disordercharacterized with gonadotrpoine axis changes and insülin resistance (IR). In this studyour aim was to investigate whether gonadortopine levels, sex hormone changes andinsülin resistance (IR) effect thyroid function and volume among PCOS patients.Material and methods: 69 new diagnosed PCOS patients (PCOS group) (age24,82±6,17) and 56 healthy control (controlgroup) (age 26,69±5,25) total 125 womeninvolved to the study. Fasting plasma glucose, lipid profile, insülin, HOMA-IR(Homeostatic Model Asessment- Insuline Resistance), thyroid stimulating hormone(TSH), free thyroxine (fT4), thyroid antibody, follicle stimulating hormone (FSH),luteinizing hormone (LH), estradiol (E2), progesterone, prolactin (PRL), cortisol, totaltestosterone (TT), dehydroepiandrosterone sulphate (DHEAS) levels were measured inall participants. Urine iodine was measured from spot urine samples. Pelvis ultrasound(USG) was performed to assess polycystic ovarian (PKO) features and thyroid USGwas performed to assess thyroid volume and nodules.Results: Mean BMI levels between PCOS and control group were insignificant(21,86±2,08 kg/m2 and 21,48±2,16 kg/m2, respectively) (p>0,05). In PCOS grouppolycystic ovarian syndrome ultrasonogrophic features were available in 48 patients(%69,5). Mean ovarian volume in PCOS and control group were 10,95±5,45 ml and6,87±1,27 ml respectively and this finding was statistically significant (p<0,001).Insulin, HOMA-IR, E2, PRL, DHEAS and TT levels were statistically higher in PCOSgroup (p<0,001, p<0,001, p<0,001, p=0,038, p=0,012, p=0,001 and p<0,001,respectively). There was not any difference between PCOS and control group in termsof TSH, fT4, thyroglobuline, urine iodine, thyroid antibody positivity and nodule rate(p>0,05), but TV was higher in PCOS group (p=0,033). In IR-PCOS patients mean TVwas higher (p<0,001) but TSH, fT4, thyroglobuline and urine iodine levels wereinsignificant (p>0,05). There was a negative significant correlation between TSH andE2 (r=-0,261, p=0,031) and a significant positive correlation between TSH and TVV(r=0,319, p=0,008). There was a positive correlation between TV and LH, insülin andHOMA-IR (r=0,177, p=0,048; r=0,375, p=0,001 ve r=0,361, p=0,002, respectively).Conclusion: Our study showed that TV increased among PCOS patients and thischanges are mainly due to hyperinsulinemia and IR, but TSH, LH and E2 changes maybe the reason of TV increase as well.Key words: Polycystic ovary syndrome, thyroid volume, insulin resistance,luteinizing hormone, estradiol